Tximino baztanga izurritea atzeraka doa, baina ez da desagertu

Osasunaren arloko zenbait adituk ohartarazi dute tximino baztangaren izurritea atzeraka doan arren, oraindik ere bertan jarraitzen duela.

Tximinoaren baztanga izurritea atzera egiten ari da, baina ezin da esan gainditu denik, adituek eta osasun-agintariek ohartarazi dutenez, kontuan izan behar baita urtea baino askoz lehenago Afrikako herrialde askotan zegoela.

Maiatzetik ehun bat herrialdetan 70.000 kasu baino gehiago izan dira, eta, Jean Claude Manuguara birologoak dioenez «hain denbora gutxian hain garrantzitsua izan den monkeypox izurrite bat inoiz ikusi gabeko zerbait da».

Uztailaren erdialdetik, kutsadura-kurbak nabarmen egin zuen behera, bereziki Europa mendebaldean eta Ipar Amerikan. Hala ere, Latinoamerikako zenbait herrialdeetan gora egiten jarraitzen du.

Covid-19a izan zen bezala, tximinoaren baztangak oraindik ere osasun publikorako larrialdia izaten jarraitzen du, OMEk ekainaren 23an ezarri zuen bezala.

«Moteltzen den epidemia bat arriskutsuagoa izan daiteke, krisia amaitu dela pentsa baitaiteke, eta, ondorioz erne egoteari utzi», ohartarazi zuen urriaren erdialdean Tedros Adhanom Ghebreyesus OMEko zuzendari nagusiak.

Hala ere, zenbait adituren arabera, epidemia murriztu egin da, neurri handi batean, arrisku-komunitateen portaera-aldaketari esker; baina immunizazioak ere funtzio garrantzitsua bete du.

Jean Claude Manuguera birologoak eta Pasteur Institutuko Ingurumen eta Arrisku Infekziosoen Unitateko buruak dioenez, portaerak «elkarteek jokatutako paperari esker garatu ziren, agian agintariek baino entzunagoak izan ziren eta gaiarekiko hurbilagoak ziren».

Inkesten arabera, gizonekin sexu-harremanak dituzten gizonen erdiak baino gehiagok sexu-harremanak murriztu ditu.

Eskuragarri dauden txertoen kopuruak txikia izaten jarraitzen duen arren, txertoak gomendagarria izaten jarraitzen du prebentzioan eta geroko esposizioan. Gaixotasunak Kontrolatzeko Europako Agentziaren (ECDC) arabera, haren eraginkortasun klinikoa ez dago oraindik «datu sendoen» babespean, baina aurretiazko emaitza positiboak ditu.

Lau egoera etorkizunera begira

Oraindik ere ziurgabea da epidemiaren etorkizuna, baina adituek lau egoera posible deskribatzen dituzte: kontrako biak epidemiaren errebotea dira - izan arrisku-portaeren itzulerarekin lotutakoa edo birusaren zirkulazio murriztuko noizbehinkako agerraldiekin-. Aldekoak, aldiz, Europan epidemiaren atzerapen iraunkorra edo gaixotasunaren ezabapena dira.

Helburua arriskutsuagoa ez bihurtzea eta beste herrialde batzuetara ez hedatzea da. Tximinoaren baztangaren birusa ez da covid-19arena bezain kutsakorra, eta beraz, kasuek askoz ere motelago egiten dute gora.

Afrika erdialdeko eta mendebaldeko eremu endemikoetan, epidemia hilgarriagoa da landa-inguruneko faunarekin kontaktuan egoteagatik.

Carlos Maluquer de Motes, Surreyko unibertsitateko birologia irakasleak adierazi du azken hilabeteotako egoerak lehentasunak agerian utzi dituela: «berriro ikusi da estrategia globalak iparraldeko herrialdeak kaltetzen direnean soilik hedatzen direla, eta horrek ez ditu Afrikako osasun-agintariak salbuesten».

«Afrikako herrialdeak munduko erantzunaren zati bat dira», gogorazi zuen urriaren hasieran Rosamund Lewisek, tximinoaren baztangan OMEko aditu nagusiak. Birusa antzemateko zaintza hobea eta tratamenduei eta txertoei buruzko ikerketak egiteko konpromisoa goraipatzearekin batera.