Itsas dortokek «ezezagun handiak» izaten jarraitzen dute, itsas zientzialarien arabera

Itsas dortokak «oso maitatuak» dira herri mailan, baina baita «ezezagun handiak» ere; izan ere, haien bizitzako tarteko aldiak «ezezagunak» dira, zenbait adituk aitortu dutenez, itsas animalia horiei eskainitako Munduko Egunean.

Itsas Dortoken Munduko Egunean, Silvia García Oceana erakunde kontserbazionistako itsas zientzialariak adierazi zuen, ikerketa ozeanikoaren zailtasuna dela eta, oraindik ez dakigula «non dauden edo non biltzen diren», ezta bere portaeraren beste ezaugarri batzuk ere.

Jakina da itsas animalia mehatxatuenen artean daudela; izan ere, «oso menpekoak dira itsas zabalaren egoera onarekin, kostaldeko eremuekin eta itsaspeko belardiekin, horiek baitituzte elikagai iturri».

Horregatik, zabor ozeanikoa eta arrantza dira beren etsai nagusietako bi. Zehazki, ustekabeko harrapaketak dira «mundu osoko mehatxurik handiena».

Superfamilia bat

Ikuspegi taxonomikotik, Biologian quelonioideoak itsas dortoken bi familia ezagunak biltzen dituen superfamilia bat dira: kelonidoak eta dermokelidoak, zazpi espezie bizi barne, eta baita agoeneko desagertuta dauden batzuk ere.

Natura Kontserbatzeko Nazioarteko Batasunaren Zerrenda Gorriak (UICN) zazpietatik sei mehatxu-maila desberdinetan sailkatzen ditu: arrisku kritikoan, arriskuan edo kalteberan.

Horiek babesteko asmoz, Garciak azpimarratu du «tretza-arrantzan teknika asko aldatu direla, Europak eskatzen duen bezala». Proiektu horretan, duela urte batzuk Oceana lankidetzan aritu zen Valentziako Ozeanografikoarekin.

Espainiako uretan, dortoka boba (Caretta caretta) da espezierik ohikoena eta ikusten errazena. Hala ere, badira noizean behin ikus daitezkeen beste espezie batzuk, hala nola dortoka lautea (Dermochelys coriacea), «izugarria dena».

«Hilda zeuden espezieak aurkitu ditugu Andaluziako kostaldean», zehaztu du Garciak; Mediterraneoan eta Macaronesian, berriz, «dortoka berdea (Chelonia mydas) eta carey (Eretmochelys imbricata) aurkitu ohi dira». Hala ere, animalia horiek «gehienek uste dutena baino iparralderago mugitzen dira: Erresuma Batuan ikustera iritsi dira».

Arrantza fantasma

Gaur egun dortokei eragiten dien kutsadurari aurre egiteko dauden proiektuen artean, Alnitak elkarteak bat egin zuen SEO/BirdLife eta Ecoembesen LIBERA proiektuarekin, Denak Itsasoaren Alde programa abian jartzeko. Programa horrek jitoan dagoen zaborra biltzen du, bereziki «arrantza fantasma» –galdutako edo bertan behera utzitako arrantza-arteak–, dortoka boba «aterki espezie» gisa erabiliz.