Lur planetaren «erreplika digitalak» sortuko dira klima-aldaketari aurrea hartzeko

Europako Batzordeak Lur planetaren erreplika digitalen sistema aurreratu bat aurkeztu berri du, klima-aldaketaren ondorioak simulatzeko, superkonputazioari eta adimen artifizialari esker aurrekaririk ez duen kristalezko bola teknologiko moduko bat.

«Egunero ez dizute uzten etorkizuna zelatatzen (...). Potentzial izugarria du, eta etorkizuna iragana baino askoz handiagoa dela pentsatzera gonbidatzen du», esan du Margrethe Vestager Digitalizazioaz arduratzen den Europako Batzordeko presidenteordeak “Destino la Tierra’ proiektuaren aurkezpenean.

Sistema LUMI EuroHPC superordenagailuaren datu-zentroan dago, Finlandiako Kajaani herrian, eta 2021az geroztik garatu dute Epe Ertaineko Meteorologia Aurreikuspenen Europako Zentroak (ECMWF), Europako Espazio Agentziak (ESA), Satelite Meteorologikoak Ustiatzeko Europako Erakundeak (EUMETSAT) eta ehun bazkide publiko eta pribatu baino gehiagok.

Errota zahar baten instalazioetan dago, eta, horri esker, kostuak murriztu eta ingurumenean duen eragina murriztu ahal izan da. Gainera, 210 milioi euroko aurrekontua izan du erkidegoko funtsetan, eta datozen bi urteetan beste 168 milioi euro gehiago jasoko ditu hazten eta hobetzen jarrai dezan.

Fenomeno konplexuak simulatu

Ekimenak sortutako planetaren modelizazioek klima-aldaketak gehien kaltetutako sektoreentzako informazioa emango dute, eta nekazaritzari, basogintzari, energia berriztagarriei edo urari eragiten dieten fenomeno konplexuak simulatu eta iragartzea ahalbidetuko dute, mundu gero eta beroagoan egokitzeko erabakiak errazteko helburuarekin.

Iragarri ahal izango da, adibidez, ekaitz batek nola eragingo dion ekoizpen elektrikoari edo nola egokitu beharko litzatekeen hirietako tokiko azpiegitura 2 ºC-ko berotze-egoera batean.

Horrela, iragarpenak 2040ra arte doitzea ahalbidetuko du, eta ondorengo faseetan aurrera egiten jarraituko du, baita zehaztasunez irabazten ere.

«Kanpotik gure planetaraino zooma egiteko aukera ematen digu», esan du Vestagerrek, eta tresna hori erabiltzera deitu du, mende amaieran tenperaturen aurrerapena 1,5 ºC-tik behera mantentzeko, industriaurreko balioekin alderatuta.

Destination Earth

Proiektuaren izena ingelesez Destination Earth (Lurraren Helmuga) da, eta ikertzaile, zientzialari eta arduradun politikoentzat sortu da. «Lurreko sistemak hainbat hamarkadatan zer gertatuko litzatekeen aztertzeko aukera eskainiko du», adierazi du Europako Batzordeak.

Mundu guztiak erabil dezake, baina maila desberdinetan. Aplikazio batzuk ikerketa-zentroentzat eta erakunde publikoentzat erreserbatuta daude, konputazio-baliabideen kontsumo izugarria dakartelako.

Bruselak espero du balio izatea klima-aldaketara egokitzeko estrategien diseinua eta arintzeko neurri eraginkorrenak hobetzek.