Lofoten uharteak, lasaitasun basatia

Aurora borealak, gauerdiko eguzkia, egurrezko txabolatxo koloretsuak, bakailaoa aire zabalean zintzilik txukun-txukun lerrokatutako makiletan, surf egiteko zein paseatzeko aparteko hondartzak, fiordo txundigarriak, bertigoa eragiten duten labarrak... Norvegiako Lofoten uharteak magiaz bustita daude, xarma bereziaz zipriztinduta. Bertako lasaitasuna basatia bezain atsegina da.

Lofotveggen

Lofoten uharteei Lofotveggen (Lofotengo harresia) ere esaten zaie, euren mendi dotore, handi eta desafiatzaileak uretatik sortzen direlako, harresi babesle naturala eraikiz. Naturala eta ikusgarria. Bitxia bada ere, Lofoten ‘Lo’ (katamotza) eta ‘foten’ (oina) hitzetatik dator. Agian, uharteetako mendien tontorrei buruz belaunaldiz belaunaldi ahoz aho dabilen esaerak badu zerikusirik: lurretik ikusita, katamotz baten oinak dirudite.

Skrei lehortegiak

Bakailaoa –Norvegiako skrei– Lofotenen paisaiaren parte da jada, arrantzaleen zurezko etxola koloretsuak bezalaxe. Batez ere neguan eta udaberrian, bakailao lehortegi luzeak ikus daitezke itsasertzean. Halaber, ohikoa da arrantzatzen itsasontziak han-hemenka ikustea. Skrei arrantzatzen dihardute, bidaia luze baten ondoren, Barents itsasoko ur hotzetatik Norvegiako artxipelagora iritsi ohi delako bakailao «omada». Harrapatu ostean, bururik gabe zintzilikatzen dituzte, lerroz lerro ordenatutako egurrezko makiletan, Lofotengo airea oso egokia omen delako kanpoan lehortzen uzteko. Emaitza, dirudienez, bikaina da.

E10 errepidea

Olav V.aren bidea. Horixe da Lofotengo errepide nagusi bakarraren izen ofiziala. E10 errepidea esaten diote bertakoek. Iparraldetik hegoaldera doan errepidea da; zehazki, Svolvær hiritik Å, herrira. Autoz bi ordu eta erdi behar dira. Hala ere, ez da komeni azeleratzea; presarik ezean, hobe da poliki-poliki bidaiatzea, inguruko paisaia zoragarriaz ahalik eta gehien gozatuz eta herrietan geldituz.

Herri askok apenas dute etxerik, eta beste batzuek, aldiz, Svolvaer kasu, mota guztietako zerbitzuak eskaintzen dituzte. Gune horiek aprobetxa ditzake bidaiariak, bidaia liburuetan aipatzen ez diren herrixka txikietan eta hondartzetan apropos galdu aurretik.

Zubi estrategikoak eta itsas azpiko tunelak

Austvagoy, Gimsoya, Vestvagoy, Flakstadoya, Moskenesoya, Vaeroy eta Rost. Norvegiako uhartedia osatzen duten irlak dira. Zenbait zubi eta itsaspeko tunel ugariz osatutako komunikazio sare batek elkar lotzen ditu. Guztira, 1.220 kilometro koadroko azalera eta 25.000 biztanle inguru ditu artxipelagoak.

Futbol zelai harrigarria

Munduko futbol zelai harrigarrienetako bat hartzen dute Lofoton uharteek: Henningsvær Stadium. Ikuspegi ikusgarriak dituen harkaitz uharte batean kokatuta, eserlekurik gabeko zelaia da, soropil artifiziala duena eta soilik zaleek erabil dezaketena. Egia esan, bertan ezin izango litzateke norgehiagoka profesionalik jokatu, baloiak uretara eroriko liratekeelako etengabe. Zelai bitxi hau Henningsvær herri arrantzalean dago. 500 biztanle baino ez ditu eta 0,3 kilometro koadroko azalera.

Aurora borealak

Lofotenera joan aurretik, bidaiariak kontuan hartu beharko lituzke bere gustu eta lehentasunak. Aurora borealez gozatu nahi duenak neguan joan beharko du, eta «gauerdiko eguzki» fenomenoak eskaintzen dituen egun luzeak aprobetxatu nahi dituenak, berriz, uda aukeratu beharko du. Hori bai, aurora boreal liluragarriez ahalik eta gehien gozatu ahal izateko, gomendagarria da hainbat faktore kontuan hartzea: zenbat eta iparralderago, orduan eta aukera gehiago ikuskizunaz disfrutatzeko. Garairik onenak urria eta martxoa omen dira, urte osoan ikus daitezkeen arren –bereziki, irail eta apiril bitartean–. Eta, azkenik, argi kutsadura ahalik eta gehien saihestu behar da. Nolanahi ere, Norvegiako uhartediaren kokapena -Zirkulu Polar Artikoaren gainetik- ezin hobea da kolore dantzaren fenomeno distiratsu eta hipnotizatzailea bere handitasunean bizitzeko.

Gauerdiko eguzkia

Aurora borealen ordez «gauerdiko eguzkia» aukeratzen dutenek udan bidaiatu beharko lukete, batez ere udako solstizio garaitik gertu. Uztaila ezin hobea da, kokapen geografiko estrategikoa dela eta –Zirkulu Polar Artikotik iparraldera–, eguna 24 orduz luzatzen baita. Ez da eguzkia sartzen; beraz, ez dago gaurik, ez dago iluntasunik. Gainera, uda da garairik aproposena kaleko jaialdi eta ikuskizunez gozatzeko (negu luze, ilun eta hotzaren ondoren bertako biztanleek bizitza kalean egiten dutelako, batez ere jakin badakitelako beste negu luze, ilun eta hotz bat datorrela berehala) eta uharteetako bidezidor eta bide sare zabalak eskaintzen dituen ibilbideren bat egiteko.

Å herria, munduko izenik motzena

Iparraldetik hegoaldera, E10 errepideko azken herria da; hau da, uharteak zeharkatzen dituen bide nagusiaren azken herria. Dena den, herri arrantzale hau ez da ezaguna urruti dagoelako, baizik eta izen bitxia duelako: Å. Ez da munduan izen laburragoa duen izenik. Arrazoiak arrazoi, egia esan, bisitari asko erakartzen ditu Å herrixkak, benetako batean ostatu hartzeko aukera paregabea eskaintzen dielako, eta baita herritarrekin (ehun biztanle baino ez dira) lasai hitz egiteko parada ere. Horrez gain, Arrainaren Museo xelebrea ere bisita dezakete.

Reine, Svolvær eta gehiago...

«Eskandinaviar herrialdeko lekurik ederrena». Horrela deskribatzen dute Reine, 1970eko hamarkadaz geroztik. Mendi bertikal harrigarrien artean kokatuta dago, Reinebringen gailurra buru dutela. Ipar Norvegiako benetako herri arrantzaleen magia eta xarma mantentzen jakin izan du.

Baina ez da Reine bisita merezi duen herri bakarra. Badira beste toki batzuk hainbat arrazoirengatik bisitarien arreta erakartzeko gaitasuna dutenak, honako hauek, besteak beste: Svolvær, uhartediko hiriburua eta herririk handiena; Sund, arrantzale herririk zaharrena eta biztanle gutxien dituenetakoa; Nusfjord, sarreratzat Flakstadpollengo badia ikusgarria duena; Kabelvåg, Vågan Kirke (Lofotengo katedrala) eliza ospetsuarekin; Henningsvær, ‘Iparraldeko Venezia’ ezizenez ezaguna -uharteak elkar lotzeko duen kanal sarearengatik- eta mundu mailan goraipatua, zurezko arkitektura tradizionala eta arte galeria eta beste eraikin modernoak modu harmoniatsuan uztartzen jakin izan duelako.

Surf egiteko eta paseatzeko hondartzak

Lofotenen hondartza asko daude, horietako batzuk surfean aritzeko aproposak, esate baterako, Flakstad eta Unstad. Nolanahi ere, surf egiten ez duenak ere eskertuko du kilometroak eta kilometroak oinez eta lasai egin ahal izatea, horma bertikal izugarriez inguraturik. Horretarako egokia da Haukland, Norvegiako hondartzarik politena, zenbaiten ustez. Gainera, hori gtuxi ez eta bertatik Uttakleiv-era joan daiteke, kostaldea inguratzen duen bideari jarraituz. Azkenik, uharteetako hondartzarik bakartuenetakoan atseden hartu nahi duenak ere badu aukera: Bunes. Azken honek, ordea, ferryz egin beharko du bidaia Reinetik.

Rorbuer, arrantzaleen txabola bitxiak

Uharteak koloretako txabola txikiz zipriztinduta daude, ertzetan zehar lerrokatuta. Rorbuerrak dira, normalean gorriz edo laranjaz margotuak. Hasiera batean enpresariak ziren jabeak, arrantzaleei alokatzen zizkietenak, baina gaur egun, nahiz eta batzuek oraindik jatorrizko erabilgarritasunari eutsi, turistentzako ostatu erakargarri bihurtu dira.

Zohikatzez estalitako etxeak ere deigarriak dira. Torvtak deitzen diete norvegiarrek. Teilatuak belarrez eta lurrez estalita daudelako erakartzen dute bereziki bisitarien arreta. Bertakoek ongi ezagutzen dituzte teilatu berezi hauen abantailak: euria eta hezetasuna xurgatzen ditu, isolatzaile termikoak dira, baita ekologikoak eta naturalak ere eta, gainera, etxea egonkortzen laguntzen dute sabaien pisuari esker... Agian horregatik, eraikin berri batzuek antzinako teknika hura berreskuratu dute egun.

Zurezko museoak eta elizak

Lofoten uharteetan egurrezko museo eta eliza ugari egon arren, bi dira bereziki nabarmentzen direnak bisita gomendagarrien artean. Lehenengoa Bikingo museoa da -Lofotr Viking Museum-, Leknesetik 15 kilometrora dagoena. 1995ean inauguratu zen, Borgeko herrixka zaharreko indusketa lanetan 1983an bikingo nagusiaren etxea aurkitu ondoren. Tamainagatik –83 metroko luzera eta 9 metroko altuera– bikingoen aroko eraikinik handiena dela uste dute arkeologoek. Bestalde, uharteak zipriztintzen dituzten zurezko hamarnaka elizei dagokienez, berriz, Svolvaer-etik hurbil, itsaso aurrean, Norvegiako zurezko bigarren elizarik handiena dago. Vagan Kirke da, 1898an eraikia. 1.200 pertsona har ditzake.

Ibilbide eta panoramika harrigarriak

Irletako mendi-ibilien sareko ibilbide gehienak paraleloan doaz, benetan ahaztezinak diren panoramikekin. Berezienetako eta ezagunenetako bi, zalantzarik gabe, Reinebringen eta Tjeldbergtind dira. Gailurretara igotzen direnek Lofotengo irlen irudi ikusgarriaz gozatzeko aukera izango dute.

Alabaina, uharteetako natura basatia itsasotik ikusteak ere txundituta uzten du bisitaria, batez ere itsas arranoak ikusten baditu, harrapakinaren atzetik ziztuan uretara abiatzen direnean. Eta txirrindularitza gogoko dutenek ere leku egokiak aurkituko dituzte, seinaleztatutako ibilbideak zein bizikletentzat egokitutako ferryak nonahi aurki daitezkeelako.