Hezkuntzako egonkortze prozesuaren ondorioak

Urte honetan zehar Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Saila aurrekaririk gabeko prozesu bat egiten ari da, berdintasunezko eta bidezko printzipioak eta printzipio demokratikoak arriskuan jartzen dituena. Bitarteko irakasleak egonkortzeko prozesuaz ari gara. Proposatutako egonkortze prozesuan, karrerako funtzionario izaera ematen zaie irakasleei, oposizioa egin eta karguari dagozkion eginkizunak betetzeko gaitasuna frogatzen duten probak gainditzeko eskatu gabe. Proposatutako egonkortzeko oinarri bakarra antzinatasuna da.

Gure ustez, funtzionarioak egonkortzeko helburua lan egonkortasuna bermatzea da. Hala ere, ikuspegi horrek merezimenduaren eta gaitasunaren funtsezko printzipioa ezabatzen du, desberdintasunak sortuz, eta oposizioetarako prestatzen eta karrerako funtzionario lanpostua lortzeko ezarritako baldintzak betetzen denbora eta ahalegina eman dutenen ahaleginak ahulduz.

Oposizioak egitea prozesu zorrotza eta objektiboa da, eta hautagaien gaitasuna eta ezagutzak ekitatez ebaluatzeko aukera ematen du. Betekizun hori ezabatzean, Jaurlaritza funtzio publikora sartzeko oinarrizko printzipioak ahultzen ari da, funtzionarioen artean desadostasunak eta desberdintasunak sortuz. Horrekin ez dugu sartu nahi sarbide proben ezaugarrien egokitasunari buruzko eztabaidan, administrazioari baitagokio alderdi hori. Baina merezimenduak eta gaitasunak modu objektiboan zehaztuko dituen tresna bat erabili behar da, hori baita hautagai guztien arteko berdintasuna bermatzeko modu bakarra.

Gainera, uste dugu ikuspegi horrek eragin negatiboa izan dezakeela hezkuntzaren kalitatean. Karrerako irakasleak beren merezimendu eta trebetasun pedagogikoen arabera hautatu behar dira, proba objektiboen bidez, eta kalitatezko hezkuntza emateko beharrezkoak diren gaitasunak dituztela ziurtatu behar dute. Prozesu horrek eragotzi eta atea ixten die kualifikazio handiko hezkuntzako profesionalei, urteetako prestakuntza ahalegin handia egin baitute, baina egonkortu beharreko funtzionarioek baino lan urte gutxiago baitituzte. Antzinatasunean soilik oinarritutako egonkortzeak ez du irakaskuntzaren bikaintasuna bermatzen, eta etorkizuneko belaunaldien prestakuntza arriskuan jar dezake. Beraz, hausnarketarako eta elkarrizketarako deia egin nahi dugu. Egonkortze prozesu hau berriz aztertu eta funtzio publikoan aukera berdintasuna, merezimendua eta gaitasuna sustatuko dituen alternatibak bilatzeko eskatzen diogu Eusko Jaurlaritzari. Era berean, gizartea gonbidatzen dugu gai honi buruz duen iritzia eman dezan. Garrantzitsua da elkarrekin bidezko hautaketa eta egonkortze sistema bat sustatzea, zerbitzu publikoaren bikaintasuna bermatzeko. Izan ere, berdintasun, merezimendu eta gaitasun printzipioak urratzeko hain aurrekari larria irekitzeak atea irekitzen dio gizarte bidegabe eta desorekatuago bati, ekitateari dagokionez.

Azkenik, argi utzi nahi dugu irakasleen bitartekotasuna murriztearen eta egonkortzearen alde gaudela. Ez dugu zalantzarik. Baina uste dugu edozein egonkortze prozesuk justua izan behar duela, eta orain arte funtzio publikoan berdintasun baldintzetan sartu ahal izateko erabili diren joko arau berberetan oinarritu behar dela.