10 OCT. 2024 Asiako Hego-ekialdeko buruek «ekintza zehatzak» eskatzen dituzte Myanmarren Myanmarreko estatu-kolpetik hiru urte igaro direnean, Asiako Hego-ekialdeko Nazioen Erkidegoko buruzagiek baieztatu dute krisia konpontzeko «bost puntuko proposamena letra hilean» geratu dela, eta «ekintza zuzenak» eskatu dizkiete junta militarrari eta haren aurka borrokatzen diren taldeei. AHENEko liderrak, goi-bilerako inaugurazio-ekitaldian. (Tang CHHIN SOTHY | AFP) GARA VIENTIAN Asiako Hego-ekialdeko Nazioen Erkidegoko (ASEAN) buruzagiek, Laosen bilduta, Myanmarreko junta militarrari eta horren aurkariei «ekintza zehatzak» eskatu dizkiete, 2021eko otsailaren 1eko estatu-kolpeaz geroztik geldituta dagoen bake-prozesua suspertzeko. Myanmaerreko egoera -kaos politiko, ekonomiko eta humanitarioan murgilduta dagoen estatu kidea- nagusi izan zen Asiako Hego-ekialdeko Nazioen Elkartearen goi-bilerako lehen egunean, Vientianen. Hamar herrialdez osatutako multzo honek hiru urte daramatza krisia gainditzeko irtenbide bat negoziatzen, baina alferrik. Erakundeak ez du botere errealik, eta esku-sartze ezaren eta adostasunaren printzipioak daude eraginkortasunaren gainetik. Nazio Batuen Erakundearen arabera, Myanmarreko gatazkak 5.300 zibil baino gehiago hil eta 3,3 milioi pertsona baino gehiago lekualdatu ditu. 1967an sortu zenetik Elkarteak aurre egin behar izan dion erronka handienetako bat da. Bakera itzultzeko bost puntuko bide-orri bat ezarri zuen ASEANek, baina testuak letra hila izaten jarraitzen du boterean dagoen junta militarrarentzat, oposizio politikoaren eta gutxiengo etnikoen matxinadekin gero eta borroka bortitzagoetan dabilena. Elkarteak egin zuen adierazpen bateratuaren zirriborroan «neurri zehatzak hartzeko» eskatzen die inplikatutako alde guztiei, «bereizi gabeko indarkeria berehala gelditzeko». «Aurrera egiteko moduak aurkitzen saiatzen ari gara, onartu behar baitugu bost puntu lortu arren... ez dugula arrakasta handirik izan egoera aldatzen», onartu zuen Ferdinand Marcos Filipinetako presidenteak. «Estrategia berriak formulatzen saiatzen ari gara», gaineratu zuen, baina estrategia hori oraindik zehazteke dagoela esan zuen. Nikorndej Balankura Thailandiako Kanpo Arazoetako Ministerioko bozeramaileak baieztatu zuen ez zela eztabaida zehatzik izan bost puntuen inplementazioari buruz. ORDEZKARI BIRMANIARRA Azken hiru urtean lehen aldiz, Naypyidawk «ordezkari apolitiko» bat bidali zuen goi bilerara, Aung Kyaw Moe Atzerri Ministerioko idazkari iraunkorra. Onartutako presentzia bakarra izan zen, Elkarteak kolpearen ondoren jeneral birmaniarrei debekatu egin baitzien parte hartzea. Botere militarrarentzat zaila den testuinguru batean joan da Laosera. Azken hilabeteetan hainbat eskualdetako borroketan atzera egiten ari da. Irailean, Juntak su-etena eta bake elkarrizketak eskatu zituen, baina orain arte bere arerioek atzera bota dute proposamena. Antony Blinken AEBetako diplomaziaburua bihar iritsiko da eta Washingtonek Gobernu militarrari presio egingo diola ziurtatu zuen, indarkeria murrizteko, preso politikoak askatzeko eta oposizioarekin elkarrizketa hasteko. Baina ez da batere eraginkorra izan eta onartu zuen arlo horietako batean ere ez dela aurrerapausorik egin. Myanmarreko krisiak, bere alde humanitario, politiko eta ekonomikoekin, blokearen barruko zatiketak nabarmendu ditu. Indonesia, Malaysia eta Filipinak jeneralen aurkako ildo gogorrago baten aldekoak dira. Azken finean, krisiak AHENEek panorama geopolitikoan eragina izateko ahalmena erakutsiko du. Gaza, Ucrania y el mar de China, en la agenda de las reuniones bilaterales Después de la cumbre de los diez socios de la Asean, el bloque celebra a partir de hoy las reuniones bilaterales con sus aliados externos, EEUU, China, Rusia, India, Japón, Corea del Sur, Australia y Canadá, entre otros. Además de los asuntos políticos, económicos y de seguridad en la región, los líderes en Vientián también abordarán la guerra de Ucrania, las tensiones en el estrecho de Taiwán y en Palestina. Países como Malasia e Indonesia, de mayoría musulmana, se han comprometido a abogar por un alto el fuego en Gaza y Líbano. En la agenda debería figurar también la situación en el mar de China Meridional, después de varios episodios recientes de tensiones entre Pekín, por un lado, y Manila y Hanoi, por el otro.GARA