GAUR8 - mila leiho zabalik
Gaur X urte

Gaur 25 urte gertatu zen Papua Guinea Berriko lurrikara hilgarria

Kostaldetik 25 kilometrora izandako lurrikara batek tsunami bortitza sortu zuen, 2.700 pertsona hil eta milaka zauritu zituena.

Lurrikarak kostaldean utzitako irudiak. (NOAA - NCEI)

1998ko uztailaren 17an Papua Ginea Berriko lurrikara gertatu zen, 7,0ko magnitudea izan zuena. Gertaera alderantzizko faila batean gertatu zen, iparraldeko kostaldetik gertu, kostaldetik 25 kilometrora, Aitapetik gertu, eta itsaspeko lerradura handi bat eragin zuen, kostaldea astindu, 2.700 pertsona hil eta milaka zauritu zituena.

Lurrikara Australia eta Pazifikoko plaka tektonikoen mugan gertatu zen. Hasiera batean, tsunamia Pazifikoko Plakan izandako bi metroko erorketa bertikal batek eragin zuela pentsatu zen, 40 kilometro luzeko faila batean zehar. Ondorengo azterketek iradoki zuten, ordea, itsaspeko lur masiboa lerratu zela.

Lurrikara txikiek tsunami handiak sortzeko duten ahalmenari buruzko kontzientzia piztu zuen zientzialarien artean Papuako gertakariak, itsaspeko lur-irristatzeak eragiten badituzte. Orain onartzen da gertaera horiek oso arriskutsuak izan daitezkeela, lurrikara txikiegia izan baitaiteke lurrean sentitzeko edo Ozeano Bareko Tsunamien Alerta Zentroak detektatzeko. Edozein tsunami ager daiteke aldez aurretik abisatu gabe.

Lurrikara gertatu eta minutu batzuetara, herritar askok esan zuten txalo zaparrada handi bat entzun zutela tsunamia kostaldera hurbiltzen ari zenean. Tsunamiaren ondorioz, gutxienez 2.200 pertsona hil ziren, milaka zauritu, etxerik gabeko 9.500 pertsona inguru geratu eta 500 inguru desagertu ziren. Olatuen gehieneko altuera 15 metrokoa izan zen, 10,5 metroko batez besteko altuerarekin.

Gunerik kaltetuena Aitapetik Sissano herriraino ipar-mendebalderantz doan 30 kilometroko kostaldeko lerroa izan zen. Tsunami-aren ibilbidean, hainbat herrixka erabat suntsituta geratu ziren, eta beste batzuk oso kaltetuta. Tsunamiaren olatuak eraikin osoak eraman zituen eta bere zimenduak jatorrizko kokapenetik 50-60 metrora garraiatu zituen.