Duela 50 urte hil zen Bruce Lee

Bere irudiak denboran irauten du eta historian arte martzialen kondaira handi bat bezala geratu da.

Bruce Lee Hong Kong-en hil zen 1973ko uztailaren 20an, gaur 50 urte. Arte martzialetako maisua, aktorea, zinemagilea, filosofoa eta idazlea izan zen, eta ezusteko garun-isuri baten ondorioz hil zen 32 urte besterik ez zituela.

1940an San Franciscon jaio arren, Hong Kongen hazi zen lau hilabete zituenetik. Adituen ustez, garai guztietako artista martzialik eraginkorrena da Lee, eta XX. mendeko pop kulturaren ikono bat, Ekialdearen eta Mendebaldearen arteko arrakala leundu zuena. Sarritan, asiarrak filmetan aurkezteko modua aldatzen lagundu zuela nabarmentzen da.

Arte martzialen berritzaile eta erakuslerik gorena izan zen, bere bizitza diziplina horretara emanez, perfekzioa eta egia bilatuz, bere borroka metodoa eta bizitza filosofia sortuz, Jun Fan Gung-Fu izenekoa. Handik denbora batera eta bere kontzeptu filosofikoari gehituta Jeet Kune Do deituko zitzaiona.

Bere filmek, elkarrizketek eta batez ere bere karismak eta eraginak Mendebalde osoan arte martzialekiko pasioaren gorakada kutsatu eta hedatu zuten, munduan zehar jarraitzaile oldea sortuz.

Hamahiru urterekin hasi zen Taichiko arte martzial txinatarrak modu formalean praktikatzen aitarekin, eta gero Wing Chun estiloa lantzen. Txiki-txikitatik, filmetan agertu zen haurrak interpretatzen eta, ondoren, nerabeak interpretatzen. Hemezortzi urterekin, Bruce Estatu Batuetara itzuli zen, eta Washingtongo Unibertsitatean hasi zituen filosofia ikasketak. Berritzailea eta pentsalaria izanik, ikasitakoa bere arteari aplikatu zion; taoismotik etorritako mendebaldeko eta ekialdeko hainbat filosoforen pentsamendua aztertu zuen, hala nola Lao-Tse eta Chuang-Tse.

Bitarte horretan, Brucek bere arte martzialetako lehen eskola ireki zuen: Jun Fan Gung-Fu Institute, Seattle-en kokatua; handik denbora batera, beste bi eskola ireki zituen Oaklanden eta Los Angelesen. Berehala, boxeo-diziplinetan bere esperientzia martzialetatik ikasitako guztia oinarri hartuta, mendebaldeko eskrima, judoa, eskrima filipinarra, muay thai eta tangsudoa landu zituen. Bruce arte martzialen entrenamenduari buruzko ideia berriak garatzen hasi zen, bere sistema propioa sortuz.

Sistema horrek kontzeptu fisiko eta filosofikoetan eboluzionatu zuen, bere borroka metodo propioa sortuz, Jeet Kune Do edo "ukabil biltzailearen bidea" deitua, zeinari buruz beti esaten baitzuen ez zela «estilo» edo «sistema» soil gisa hartu behar. Handik denbora batera damutu egin zen izen bat jarri izanaz, horrek arte martzial bihurtzen baitzuen, eta ordutik behin eta berriz esan zuen Jeet Kune Do izena baino ez zela, «ez estiloa» edo «ez forma» azpimarratuz.

Aldi berean, ospetsu bihurtu zen "The Green Hornet" telesail estatubatuarraren bitartez, eta ondorengo film ezagunetan: "The Big Boss", "Fist of Fury", "Way of the Dragon", "Enter the Dragon" eta "Game of Death".

Bere irudiak denboran irauten du eta historian arte martzialen kondaira handi bat bezala geratu da. TIME aldizkariak XX. mendeko ehun gizonik eraginkorrenetako bat bezala ere hautatu zuen eta historiako heroi eta ikonoetako bat bezala kontsideratua izan da.