Hominidoak protagonista, maiatzaren 3an eta 4an Donostia hartuko duen ‘Jot Down Zientzia’ jardunaldian

‘Jot Down Zientzia’ ekitaldia ospatuko dute Donostian maiatzaren 3an eta 4an. Hominidoak ardatz duen hitzorduak paleoantropologia edota arkeologiako goi mailako ikertzaileak ekarriko ditu Euskal Herrira, eta hainbat jarduera eskainiko ditu publiko guztiari irekiak.

Hominidoak, gizaki modernoak eta haien arbaso zuzenak barne hartzen dituen primateen familia Donostia International Physics Center (DIPC) ikerketa-zentroak antolatu duen topaketaren ardatz nagusiak izango dira. Jot Down Zientzia izena duen ekitaldia maiatzaren 3an eta 4an izango da, zentroak berak eta Kutxa Fundazioak lankidetzan antolatuta.

Herritar guztiei irekitako topaketa Kutxa Fundazioa Plazan izango da, Tabakaleran, eta «paleoantropologia, arkeologia eta giza eboluzioaren arloan lehen mailako ikertzaileak bilduko ditu, hitzaldiak, liburu aurkezpenak, mahai-inguruak eta haurrentzako eta familientzako tailer bat barne hartzen dituen programa dinamiko batekin», aurreratu dute antolatzaileek.

Jardunaldietan zehar, ikertzaile espezialistek eta estatuko dibulgatzaileek «burmuinaren bilakaerari eta hominidoen ikuspegiari buruz duten ezagutza partekatuko dute, baita paradigma aldaketa nekazaritzaren agerpenarekin, kristalekiko lilura edo gure historian zehar gertatzen diren zaintzaren eta indarkeriaren arteko tentsio sozialak ere». Ostiralean, arteari eta zientziari buruzko mahai-ingurua eta Jot Down Ciencia 2024 lehiaketako sari banaketa ere egingo dute.

Liburuek protagonismo berezia hartuko dute bigarren egunean. Era horretara, larunbatean, Juan Jose Gomez Cadenas ‘Nacion Neandertal’ (Espasa, 2024) fikzio zientifikoko eleberriaren egilea eta Juan Ignacio Perez Iglesias ‘Primates al este del edén’ (Critica, 2024) dibulgazio-liburuaren egilea elkarrizketatuko dituzte.

Bi egunetan zehar, zientzia-dibulgazioko liburuak erakusteko eta saltzeko gune bat jarriko da Tabakaleran. Bertan, jardunaldietan parte hartzen duten ikertzaileen titulu nagusiak izango dira, bai eta Jot Downen eta DIPCren argitalpenen aukeraketa bat ere.

Larunbat goizean antolatutako tailer berezian, txikienek animalien (lehoiak eta gorilak, esaterako) hondakin hominidoen erreplikekin konparatzen ikasi ahal izango dute, Aranzadi Zientzia Elkarteko espezialistekin batera. Jardunaldiak doakoak dira; arratsaldeko hitzaldiak sarrera librekoak dira, baina haurrentzako tailerrek DIPCren webgunean izena ematea eskatzen dute.

Sari banaketa ekitaldia

Urtero bezala, Jot Down Zientzia 2024 zientzia-dibulgazioko lehiaketaren sari-banaketa ekitaldian zehar egingo da. Lehiaketaren hamaikagarren ediziorako aukeratu den gaia hominidoak izan dira, eta parte hartzeko lau modalitate izan ditu: dibulgazio zientifikoko saiakerarik onena, fikzio zientifikoko narratibako testurik onena, ilustrazio zientifikorik onena eta argazki zientifikorik onena, bakoitza mila eurokoa, eta DIPCk eta Jot Down-ek, Sevillako Unibertsitateak, Canfranceko Lurpeko Laborategiak eta Bergarako Laboratoriumak babestua.

Guztira 70 lan aurkeztu dira lau modalitateetan. Juan Manuel Jimenez Arenas Granadako Unibertsitateko Historiaurreko eta Arkeologiako irakaslea saritu dute zientzia-dibulgazioko saiakerarik onenaren kategorian.

Zientzia-fikzioko narratiba onenaren kategorian, ex aequo, Juan Carlos Pereletegui alacantarra (‘Madres’) eta Rebeca Garcia Nieto guadalajararra (‘Un eden improbable’) izan dira irabazleak.

Ilustrazio zientifiko onenaren saria Andres Diamek jaso du ‘El primer paso’ lanarengatik. Azkenik, argazkilaritza zientifiko onenaren saria Jose Conceptes gazteluarrarentzat izan da, ‘Metamorfosis hominida’ lanagatik.