27 JAN. 2024 { DATORRENA } Gero eta jende gehiagok dio reset egin behar dela Iñaki Soto EH Bilduk Gasteizen EAJk baino legebiltzarkide gehiago ateratzea posible dela zabaltzen ari den hipotesia da. Boto gehiago ez ditu lortuko, agian, Bizkaia oso handia delako eta hor jeltzaleek abantaila dutelako, baina eserleku gehiago lor ditzake, herrialde bakoitzeko 25 hautetsi direlako eta EH Bilduk Gipuzkoan eta Araban irabaz dezakeelako. Ideia hori bidea egiten ari da, baita une batean edo bestean EAJri botoa eman dioten pertsona askoren artean ere. Alboratu direnez, gainbehera-seinaleei garaiz erantzun ez izanaren arduradunak izan arren, inork ez du Iñigo Urkullu, Andoni Ortuzar eta Joseba Egibar debalde egurtu nahi. Tamalez, hamarkada galdua izan da. Irteera ordenatua izaten ari da, baina ez gozoa, antza. Lehen shock-aren ondoren, botere-eskualdaketa sakonagoa zela eta kontrolpean zegoela irudikatu da, baina luze doa. Gaur, bere hautagaitza ofizial eginda, Imanol Pradalesen aroa hasiko dela suposatzen da. Hauteskundeen data jakitea falta da, ordea. EH Bildurentzat Pello Otxandianoren hautaketa itxaropenen biderkatzailea izan da. Arrakasta kudeatzea porrota kudeatzea bezain garrantzitsua da orain. Pradales bezala, politikaren jonkien eremutik kanpo, Otxandiano ere ez du ia inork ezagutzen [GAUR8ko irakurleok salbu]. Bere profilagatik eta eman dituen lehen elkarrizketengatik, jendeak uste du EH Bilduk apustu sendoa egin duela. Oraingoan edo hurrengoan, baina irabazteko gertu dagoela. Ziurgabetasun garai hauetan, irabazi gabe ere, prest egon behar zara. Dirua egiteko modu honek ez du balio Lankidetza publiko-pribatuaren ereduaren itzalpean garatu den egitura klientelarra da EH Bilduk aurreikusi behar duen arazo larrienetako bat, nire ustez. Arlo publikotik sare horretako enpresetara errentak desbideratzean oinarrituta, klientelismoak zerbitzuak modu eraginkor eta bidezkoan eman ditzakeen enpresa-sarea txikitu du. Sektore batzuetan atomizazio gobernaezina dago, zenbaitetan ituntzea onartezina da, eta beste batzuetan kontzentrazioa jasanezina da. Hasiera batean, ezin izango da gobernatu sistema hori zuzen identifikatu gabe eta mezu argi bat bidali gabe: ez dira soilik agintean dauden pertsonak eta indarrak aldatzen, aldaketa kultural bat egongo da. Sistema ez da eskuz aldatzen, sistema aldatzera doa. Egokitzen eta ekarpenak egiten dituzten enpresek iraungo dute. Ulertzen badute, negoziatu nahiko dute. Hori ere egin beharko da, agian. Ordainketa ezkutuen, pribilegioen eta xantaien aroa amaitzera doa. Osakidetzaren eta Hezkuntzaren zerbitzuetan; obra publikoan, hirigintzan eta etxebizitza-politiketan; garapen handiko esparruetan, hala nola teknologian, energian edo zaintzan; komunikabideetan; aurrezki-kutxen gizarte-ekintzaren hondarretatik eraikitako hirugarren sektorean... herrialde hau ezin da egon agintarien lagunen negozioen mende. Ezin zaie aholkularitza enpresei gobernatzen utzi. Egungo ereduari kontrajarri behar zaion alternatibaren arrakastaren gakoetako bat enpresen eta euskal administrazioen arteko harreman toxikoa birmoldatzeko plana da. Reset horrek herriari mesede egingo diola nabarmena da, baita EAJko jende askorentzat ere. • L'une des clés du succès de l'alternative à opposer au modèle actuel est le plan de reconversion de la relation toxique entre les entreprises et les administrations basques.