Araba, Bizkai eta Gipuzkoako atzerritarren %85ak euskaraz ez daki «batere», Begiruneren arabera

Begirune Fundazioak atzerritar jatorriko biztanleek euskararen zenbateko ezagutza duten ikertu du, eta astelehen goiz honetan aurkeztu dute txostena Gasteizko Legebiltzarrean. Ondorio nagusia %85ak euskaraz «batere» ez dakiela izan da, baina haien seme alabek ezagutzen dutela eta hitz egiten dutela.

Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan bizi diren atzerritar jatorriko pertsonen %85 inguruk ez daki «batere» euskaraz, %10ak oinarrizko ezagutzak ditu, eta %5ak ez du ezagutza ertain edo handirik, Begirune Fundazioak aurkeztutako txosten batean jasotzen denez. Hala ere, txostena osatzeko elkarrizketatuen %60ak baino gehiagok dio beren seme-alabek euskara maila altua edo ertaina dutela.

Gasteizko Legebiltzarreko Kultura, Euskara eta Kirol Batzordean aurkeztu dute astelehen goizean ‘Atzerritar jatorriko herritarren euskararekiko jarrerak’ izeneko ikerketa, EH Bilduk eskatuta. Xabier Aierdi eta Mario Hortal Begiruneko ordezkariak izan dira txostenaren nondik norakoak azaltzen.

Begiruneko ordezkariek azaldu dutenez, «zaila» da %85 hori osatzen duten eta euskaraz «batere» ez dakiten pertsonak identifikatzeko aldagai soziodemografikoak antzematea. Euskara maila altua dutenen kasuan, aldiz, ohiko ezaugarriak identifikatu ahal izan direla zehaztu dute: unibertsitate-ikasketak dituzten 18 eta 29 urte bitarteko pertsonak dira, «estatus altukoak», eta Espainiako edo Europar Batasuneko nazionalitatea dute.

Erabilera eta eragin eremuak

Ikerketak euskararen erabilera ere aztertzen du. Inkestatuen %36k dio ez duela «inoiz» erabiltzen hizkuntza hori, eta %25ek, berriz, ez duela «ia inoiz» erabiltzen. Era berean, %7k «noizbait» erabiltzen du; %11k, «astean behin»; eta %18k «egunero» erabiltzen duela dio.

Bestalde, %65ek dio bere ingurunean ez dela «inoiz» erabiltzen euskara; %15ek «noizbait» erabiltzen dela; eta %11k «batzuetan». Halaber, 1,8k dio bere inguruan hizkuntza hori «ia beti» erabiltzen dela, eta %0,5ek soilik dio bere ingurunean euskara «beti» erabiltzen dela.

Kasu honetan, normalean euskaraz erabiltzen dutela dioten atzerritar jatorriko pertsonen profila 20.000 biztanletik beherako udalerrietan bizi den, unibertsitate-ikasketak dituen eta ideologikoki «ezkerrean» dauden pertsonena da, beste ezaugarri batzuen artean.

Ikerketaren egileek gurasoek euren seme-alaben euskara mailari buruz duten iritziari buruz ere galdetu dute. Kasu horretan, %40k uste du seme-alabek maila «altua» edo «oso altua» dutela; %23k, berriz, ezagutza «ertaina» dela uste du; eta %35ek «oinarrizko» maila edo «ezer gutxi» dakitela uste du.