Iruñeak Salvador Pinaquy omenduko du 1874an hirira ura igotzeagatik
1974ko azaroan karlistek Iruñea blokeatu ondoren hirira ura igotzeagatik omenaldia egingo diote Salvador Pinaquyri. Baionan jaioa, galdaketa-negozio bat zuen eta Caparrosoko Errotatik hiriraino ura eramateko sistema sortu zuen. Mahai-ingurua egingo dute.
Iruñeko Udalak Salvador Pinaquy omenduko du azaroaren 6an, asteazkenean, karlisten blokeoan ura hirira igo zeneko 150. urteurrenean.
1874ko azaroaren 6an berriz ere ura zerion Iruñeko iturriei, tropa karlistek irailaren 3tik hirian egin zuten blokeoa eta Zubitzako ur-horniduran eragin zuten mozketa gorabehera.
Pinaquyk Caparrosoko Errotaren inguruan aurkitutako iturri batetik garai hartan San Inazio eliza zegoen biltegiraino ura ponpatzeko proiektu bat aurrera eraman zuen aste gutxitan.
Ur igoera horri esker, 1975eko otsailaren 2an blokeoa kendu zuen karlisten erasoari aurre egin ahal zion hiriak, Iruñeko Udalak ohar batean azaldu duenez.
Ekitaldi programa batekin ospatuko du efemeride hau. Azaroaren 6an bertan hasiko da, Sanvador Pinaquyren omenezko plaka bat aurkituz Kale Nagusiko 14. zenbakian. Han bizi izan zen, eta han jarri zuen martxan galdaketa-negozioa, gerora Sanzena Etxea izenez ezagutu zena.
Joseba Asiron Iruñeko alkateak eta Hirigintza Batzordeak parte hartuko dute ekitaldian. Ondoren, Hirigintza Batzordearen bilkuran, bere figura eta lana aitortzeko adierazpen instituzional bat onartuko da. Era berean, espazio publiko bat eskaintzeko proposamenari argi berdea emango zaio, aintzatespen gisa bere izena jarriz.
Programak bere ibilbide prodefesionala eta galdaketa-enpresak egindako honekuntzen bidez hirian utzi zuen eta bertan jarraitzen duen arrastoa ere hartzen ditu.
Horrela, arratsaldean, Iruñeko alkateak ‘Salvador Pinaquy eta Iruñeko lehen industrializazioari emandako bultzada’ izenburua izango duen mahai-ingurua moderatuko du Kasino Berrian. Hizlari gisa Nafarroako historian eta kulturan adituak diren Victor Manuel Egia eta Pedro del Guayo izango dira.
Programa osatzeko, azaroaren 6tik 10era, Pinaquyren ondarea ardatz duen 'photocall' bat jarriko da udaletxeko atarian.
Salvador Pinaquy Ducasse
Salvador Pinaquy Ducasse Baionan jaio zen 1817an eta Iruñeko Kale Nagusiko bere etxean hil zen 1890. urtean. 31 urterekin bere jaioterritik Iruñera iritsi zen Jose Sarvirekin batera, eta 1850ean Salvador Pinaquy y Compañia elkartea sortu zuen, burdinurtua eta errementaria, nekazaritzako makineriaren eraikuntzan eta muntaketan espezializatua.
Tailerra Caparrosoko Errotaren inguruan kokatu zen. Beste lan batzuen artean, tailerrak Santo Domingoko aldapako gaur egungo guardia-gorputzeko burdinazko zutabeak edo Frantziako atariko goratze-sistema sortu zituen. Gainera, XIX. mendeko industrializazioaren lehen urteetan hiria apaindu zuten ondare txikiko elementu gehienak diseinatu eta gauzatu zituen.
XX. mendeko 40ko hamarkadan, Casa Sancena SL sortu zen, Pinaquyren ondorengoa, eta hiri-altzariak ekoizten jarraitu zuen. Sancena etxea, adibidez, lehoiaren barandaren edo lehoi baten aurpegia duten iturri berdeen atzean dago.