Aplikazio batean sartuta, lagunen argazkiak ikusten, titularrak irakurtzen, txioak begiratzen edo mezuak irakurtzen. Horrela ikusten du telebista biztanleen erdiak. 

2023ko otsaileko Barlovento Comunicacion enpresaren azken telebista barometroaren arabera, inkestatuen %56,5ek telefono mugikorra erabiltzen du telebista ikusten duen bitartean. Baina ez mugikorra bakarrik; gailu bat eskuan izatea arrunta da. %17,8k ordenagailua erabiltzen du, %17,5ek tableta erabiltzen du eta %3,3k irratia entzuten du. «Gailuen hipererabilera normalizatu dugu», dio Mireia Caberok, UOC Kataluniako Unibertsitate Irekiko Hezkuntza eta Psikologia Zientzietako Ikasketen irakasle laguntzaileak.

«Gauza desberdinak batera egiten ditugu telefonoa hurbiltasun pantaila bihurtu delako, eta oso harreman estua dugulako harekin. Aditu batzuek ‘pantailaren intimitateaz’ ere hitz egiten dute, erabilpenaren hurbiltasunagatik eta errepikapenagatik», azaldu du Elena Neira UOCeko Informazio eta Komunikazio Zientzien Ikasketetako irakasle kolaboratzaileak.

Izan ere, datuen arabera, inkestatuen 10etik 3k bakarrik dio ez duela beste gailurik erabiltzen telebista ikusten duen bitartean. Zerk azaltzen du portaera hori? «‘Fear of missing out’ (FOMO) famatuagatik –zerbait garrantzitsua galtzearen beldur gara– gertatzen da, baita bigarren pantailak elkarrizketa paralelo baterako sarbidea ematen digulako ere», zehaztu du Neirak.

Zerbait galtzeko sentsazioak, denbora beste jarduera batzuekin are gehiago aprobetxatzeko aukerak eta estimulu desberdinak kudeatzeko gaitasunak bultzatzen gaituzte jarrera horretara. «Gure garunak aldibereko estimuluak artatzeko gaitasuna du. Pazientzia gutxiago dugu. Telebista saio batek ez badu gure arreta osoa eskatzen, edo gure beharrei erantzuten ez badio, tarte hori beste gauza bat egiteko baliatzen dugu: pertsonekin komunikatzeko, informatuta egoteko edo zerbait erosteko», azaldu du Caberok.

Adinak badu zerikusia

Joera horretan gehien erortzen direnak gazteenak dira (gehiago emakumeak gizonak baino), eta gutxiago 55 urtetik gorakoak (batez ere gizonak). «Joera demografiko batekin du zerikusia. Helduagoak direnak linealtasunera ohituta daude etenak bilatu beharrik gabe», azaltzen du Neirak. Izan ere, 34 urtetik beherakoetan (18-24 urteko gazteen %72 eta 25-34 urtekoen %67), telebistaren eta mugikorraren erabilera konbinatua ohikoagoa da 55 urtetik gorakoen artean baino.

«Gazteen garunak gaitasun gehiago du gauza desberdinak aldi berean egiteko; aldiz, zaharragoentzat gailuen erabilera hori ez da naturala», dio Caberok.

Jarrera honek etengabeko erreprodukzioko plataformei kalte egiten die, batez ere, gero eta gehiago, nahierako telebistak jarraitzaileak irabazten dituelako eta linealak galdu egiten dituelako. «Telebista irekiak aspaldi utzi zion entretenimendu-iturri nagusi izateari», azaldu du Neirak. ‘Fluzo Streaming Wars, Season Finale?’ ikerketak erakusten du ‘prime time’ orduak direla plataforma horien erabiltzaileek gogokoen duten unea, tarte horretan sortutako estaldura osoaren %70arekin.

Neiraren ustez, telebista ikusten dugun bitartean beste gailuekin aritzea ez da arazo berria; «streaming plataformek dagoeneko onartzen dute arreta zatituko testuinguru hori, eta askok sare sozialetan hitz egiteko gaiak bultzatzen dituzte, eztabaida sortzeko eta oihartzun horrek edukien sustapenari mesede egiteko», azaldu du.

Cabreroren arabera, ‘multitasking’ jarrera horrek orain eta hemen presente egotearen esperientzia eta aspertzeko gaitasuna mugatzen dituen arren, sormena pizteko baliagarria da, beraz, alde txarrak baditu, baina onak ere bai.