Ikerketa batek dio 1,8 milioi heriotza hirietako aire kutsatuaren ondorioz eman zirela 2019an

Hirietako airean dauden partikula fin kutsakorrak aztertu ditu ikerlan batek, eta erakutsi du hirietan bizi diren biztanleen %86a OMEk zehaztutako irizpideak gailentzen dituen airea arnasten dutela. Beste ikerketa batek airearen NO2a aztertu dut, eta ikusi da honek haurrengan asma sortzen duela.

Ikerketa berri batek ondorioztatu duenez, mundu osoko hiriguneetan bizi diren pertsonen %86 inguru, hau da, 2.500 milioi pertsona, oso osasungarriak ez diren partikulen eraginpean daude, eta horrek 1,8 milioi heriotza eragin zituen mundu osoko hirietan 2019an.

Era berean, beste ikerketa batek dio mundu osoko haurren artean ia 2 milioi asma kasu izan zirela NO2 kutsaduragatik 2019an, eta hiritik bi hiriguneetan gertatu zirela.

Bi ikerketak ‘The Lancet Planetary Health’ aldizkarian argitaratu dira eta airearen kutsadura hobetzeko eta emisio kaltegarriekiko esposizioa murrizteko estrategien etengabeko beharra nabarmentzen dute, batez ere haur eta adinekoen artean.

Lehen ikerketan, ikertzaileek PM2,5 partikulak aztertu zituzten (2,5 mikrometroko edo gutxiagoko diametroa duten partikula finak), gaixotasun ingurumen-arriskuaren faktore nagusia. Jakin badakigu horiek arnasteak areagotu egiten duela gaixotasun kardiobaskularrek, arnas gaixotasunek, biriketako minbiziak eta beheko arnasbideetako infekzioek eragindako heriotza goiztiarraren arriskua.

Munduko biztanleriaren erdia baino gehiago (%55) hirietan bizi den arren, orain arte gutxi ikertu da mundu osoko hiriguneetan PM2,5ek eragindako gaixotasunen zamari buruz, eta ebaluazio gehienek megahirietan soilik aztertzen dituzte partikula horiek. Azterlan berri honek 2000 eta 2019 artean mundu osoko 13.000 hiritan PM2,5 partikulen kontzentrazioak eta horiei lotutako hilkortasun-joerak aztertzen ditu.

PM2,5en batez besteko kontzentrazioa hiri-eremu guztietan, mundu osoan, metro kubikoko 35 mikrogramokoa izan zen 2019an, 2000tik aldaketarik gabe. Horrek esan nahi du OMEren 2021eko gomendioa zazpi aldiz gainditzen duela PM2,5en urteko batez bestekoari dagokiones (bost mikrogramo metro kubiko bakoitzeko). Egileen arabera, 2019an hiri-eremuetako 100.000 heriotzatik 61 PM2,5 partikulei egotzi zitzaizkien (guztira 1,8 milioi heriotza).

«Munduko hirietako biztanle gehienak PM2,5 maila osasungaitza duten eremuetan bizi dira oraindik –dio Veronica Southerland George Washington Unibertsitateko (AEB) kide eta ikerketaren egile nagusiak–. Kutsadura atmosferikoak dakarren osasun publikoaren karga handia saihesteko, isuriak murrizteaz gain, osasun publikoa oro har hobetzeko estrategiak ere beharko dira, zaurgarritasuna murrizteko».

Azterlan horrek PM2,5ek hilkortasunean duten eragina ere ebaluatu zuen, PM2,5ek eragindako beste osasun-karga batzuk kontuan hartu gabe, hala nola jaiotzean duten pisu txikia, jaiotza goiztiarra eta narriadura kognitiboa.

Nitrogeno dioxidoraren eragina

Bigarren ikerketan, ikertzaileek NO2 (nitrogeno dioxidoaren gasa) aztertu zuten, batez ere ibilgailuek, zentral elektrikoek, fabrikazio industrialak eta nekazaritzak isuritako kutsatzaile atmosferikoa.

Aurreko ikerketek frogatu dutenez, garraioarekin lotutako kutsadura atmosferikoa asmaren areagotzearekin eta haurren asma kasu berrien agerpenarekin lotuta dago. NO2-ren kontzentrazio globalak kalkulatu ziren satelite-datuak eta lurzoruaren erabilera-motei buruzko datu-multzoak konbinatuz, hala nola errepideak eta berdeguneak. NO2-aren kontzentrazioak biztanleriari eta erreferentziazko asma-tasei aplikatu zitzaizkien, 2000-2019 urteen artean.

Azterlanaren arabera, 2019an 1,85 milioi asma pediatriko berri izan ziren NO2-ari lotuta; urte horretan erregistratutako asma pediatrikoaren kasu berri guztien %8,5; hirutik bi, gutxi gorabehera, aztertutako hiri-eremuetan gertatu ziren.

«Gure emaitzek erakusten dute errekuntzarekin lotutako kutsadura atmosferikoak eragin handia duela mundu osoko hirietako haurren osasunean», dio George Washington Unibertsitateko Susan Anenberg doktoreak, NO2-ari buruzko azterlanaren egileak.

«Airearen kalitatea kudeatzeko programa eraginkorrak dituzten lekuetan, NO2-ren kontzentrazioek beheranzko joera izan dute hamarkadetan, eta onurak ekarri dituzte haurren arnasketa-osasunerako. Hobekuntza horiekin ere, NO2-aren egungo mailek nabarmen areagotzen dute asma pediatrikoa, eta horrek agerian uzten du kutsadura atmosferikoa arintzea haurren osasun publikoko estrategien funtsezko elementua izan behar dela».