National Geographic-en Pristine Seas-en Espedizio Globalak, Enric Sala biologoa eta ikertzaile talde bat buru dituela, bost urteko bidaia hasi du, eta Ozeano Bareko hainbat uhartetan inoiz bisitatu gabeko lekuak zeharkatzera eramango ditu, bertako biodibertsitatea eta itsas ekosistemak hobeto ezagutzeko eta haien kontserbazioa lortzeko.

Espedizio Globalak, lehen urte honetan, Linea edo Ekuatore Esporadak (Southern Line Islands), Kiribati; Tongareva, Cook uharteak; Niue; Mikronesia eta Palau Estatu Federatuak zeharkatuko ditu, leku horietako gobernuen eta komunitateen gonbidapenei erantzunez, eta, gainera, bertako itsas zientzialariekin lan egingo dute.

Ibilbidea egiteko, E/V Argo ontzian bidaiatuko dute. Ontzi horrek Deep Sea du, 300 metrotik gorako sakonerara jaits daitekeen hiru plazako urperagarria, eta drop cams bidez bermatuta dago. Kamerak isolatuta daude kristalezko bola batzuetan, eta lurrazalaren azpitik sei kilometrora ere badoaz eta espazio sakonaren zunda gisa funtzionatzen dute. BoxFish Luna robot telegidatu bat da, tarteko urak esplora ditzakeena.

Itsas ekosistemen egoera ikertuko dute Ozeano Bareko erdialdeko eta mendebaldeko uharte-nazioetan, Ozeano Bare Urdina izenez ezagutzen den eskualdean, planetako biodibertsitaterik handiena duena, itsas eremu babestu gehiago sortzeko helburuarekin. Pristine Seasek sortutako 26 guneei gehituko litzaizkieke, bai ozeanoko beste eremu batzuetan sortutakoei, bai 6,5 milioi kilometro koadro baino gehiagokoei.

Biodibertsitatearen galeraren eta elikagaien segurtasun eza

Espedizioaren helburua berotze globalaren, biodibertsitatearen galeraren eta elikagaien segurtasun ezaren aurka borrokatzea da, baita 2030erako (30x30) itsasoko eta lurreko naturaren %30 babesteko helburuak areagotzea ere.

«Ozeano Bare Tropikalaren osasuna behar-beharrezkoa da bertan bizi den jendearentzat eta benetan planetako biztanle guztientzat, ozeanoa gure bizi-euskarriko sistemaren funtsezko zati bat baita», azaldu du Enric Salak, Pristine Seasen sortzaileak eta National Geographic-eko esploratzaileak.

Horretarako, ziurtatu dutenez, tokiko komunitateekin lan egingo dute «munduko ekosistema ozeanikorik osasuntsuena» babesteko eta kontserbatzeko, eta Hego Lerroko Irletako koralezko arrezifeen «berpizte ikaragarria» ikertzeko, 2015-2016an El Niñoko itsas korronteak izandako berotze handienaren inpaktuak jasan baitzituzten.

Abentura berri honen lehen faseak 6.400 kilometro (4.000 milia) egingo ditu 2023an soilik, ozeanoa esploratuz lurrazaletik 6.000 metroko sakoneraraino (20.000 oin), eta gizakiak inoiz zundatzen ez dituen sakonerako urak arakatuz.

Pristine Seasek mundu osoko indigenen eta tokiko komunitateekin lan egin du, haien kontserbazio-lanak babestuz eta bertako arrantzaleei beren urak babesten lagunduz etorkizuneko belaunaldientzat. Lan hori Kanadako Artikoan inuiten komunitateekin egin dute, Txile hegoaldeko Kawésqarrekin, eta espedizio honetan Pitcairn, Kiribati, Niue eta Palaos uharteetakoekin lan egingo dute, oharraren arabera.

Ikerketa-taldea orain aztertzen ari da nola marrazoen eta beste arrain harrapari batzuen berpizteak, Linea uharteen hegoaldeko eremu babestu batean, ahalbidetu zuen arrezifeak azkar berreskuratzea 2016ko El Niño ozeanoaren berotze «suntsitzailetik», eta babestu gabeko eremuetako arrezifeek, berriz, ez.

Gainera, Pristine Seasen ikerketa zientzia akademikoan lehena izan zen frogatzen itsas hondotik askatutako karbono kantitatea, «hondoko arraste-ontzien» ondorioz, hegazkingintzak sortutako kantitatearen baliokidea dela.

Pristine Seasen arabera, frogatu da «babes handiko» eremuetan, arrantza debekatuta dagoen lekuetan, arrain-populazioak «%500 edo gehiago handitu direla epe labur batean».