Duela 2 milioi urteko ekosistema bat berreraiki dute munduko DNA zaharrenaren bidez

Cambridgeko Unibertsitateko ikertzaileek ekosistema bat berreraiki dute, orain arte aurkitu den DNA zaharrena oinarri hartuta. Irudian ikus daitekeen bezala, duela bi milioi urte Groenlandia iparraldean bizi ziren animaliak eta landareak biltzen ditu.

Orain arte berreskuratu den DNA zaharrenak Groenlandia iparraldeko ekosistema bat berreraikitzea ahalbidetu du, duela bi milioi urte inguru egon ziren animalia- eta landare-espezieak barne.

‘Nature’ aldizkarian argitaratutako xehetasunei eta analisiei esker, antzinako ekosistema bat «uste gabeko mugetaraino» esploratu eta uler daiteke, muturreko klima-aldaketak jasan zituena, eta baliokide modernorik ez duen sistema baten ikuspegia eskaintzen dute.

Cambridgeko Unibertsitateko ikertzaileek gidatutako artikuluak ekosistema bat deskribatzen du, landaredi mistoko baso boreal batekin, zumar eta urkiekin, bai eta zuhaixka eta belar artikoekin ere, eta erbiak, elur-oreinak, karraskariak edo antzarak ageri dira bertan.

Errekorra hautsiz

Munduko ingurumen DNArik zaharrenari esker lortu da, milioi bat urteko errekorra hautsi baitu: orain, datazioa bi milioi urtekoa da, eta, zientzialarien arabera, eboluzioaren historian kapitulu berri bat irekitzen du, «jokoaren arauak aldatuko dituena».

Zehazki, Groenlandia iparraldeko Izotz Aroko sedimentuetan ingurumeneko DNAren zati mikroskopikoak aurkitu ziren; guztira, buztinean eta kuartzoan ezkutatuta aurkitutako 41 lagin erabilgarri –horietako batzuk 2006an hartu ziren eta biltegiratuta zeuden–.

Ikertzaileek espero dute emaitzak lagungarri izatea egungo berotze globalak epe luzera izango duen ingurumen-eragina aurreikusteko, Cambridgeko Unibertsitatearen ohar baten arabera.

«Azkenean beste kapitulu bat ireki da, beste milioi bat urteko historia hartzen duena (...) DNA berehala degradatu daiteke, baina frogatu dugu, egoera egokian, orain inork imajinatuko ez lukeen baino atzerago jo dezakegula», laburbildu du Eske Willerslevek.

Izotzetan kontserbatuak

Kurt H. Kjer-ek, hau ere egileak, azaltzen du DNAren antzinako laginak sakonera handian lurperatuta aurkitu zirela 20.000 urtetan metatuz joan ziren sedimentuetan.

Sedimentua izotzetan edo permafrostean kontserbatu zen azkenean, eta gizakiak ez zuen aldatu bi milioi urtean.

Laginak, milimetro gutxi batzuetakoak, Kap København formaziotik hartu ziren, ia ehun metroko lodiera duen sedimentu biltegi bat, Ozeano Artikoko fiordo baten ahoan, Groenlandiako punturik iparraldekoenean.

Mastodonteak ere bai

Zientzialariek animalien, landareen eta mikroorganismoen aztarnak aurkitu zituzten, hala nola elur-oreinak, erbiak, lemming (karraskariak) eta urkiak eta zumarrak, eta mastodontea, Izotz Aroko ugaztuna, Groenlandiaraino iritsi zela ere egiaztatu zuten, desagertu aurretik.

Lehen uste zen elefanteen antzeko animalia horien banaketa-eremua ez zela Groenlandiaraino iristen Ipar Amerikan eta Erdialdeko Amerikan ezagutzen ziren jatorrietatik.

«Emaitzek erakusten dute espezieek denbora behar dutela tenperatura-aldaketetara egokitzeko. Gaur egungo berotze globalaren abiadurak esan nahi du organismoek eta espezieek ez dutela denbora hori, eta, beraz, larrialdi klimatikoa mehatxu handia da oraindik biodibertsitatearentzat eta munduarentzat: desagertzea horizontean dago espezie batzuentzat, landareak eta zuhaitzak barne», ohartarazi dute ikertzaileek.