bidaiari - bidaia aldizkaria

Brasilek baso naturalen %15 galdu du azken 38 urteotan

Brasilek 875.000 kilometro koadro baso inguru galdu ditu azken 38 urteetan, zehazki, bere lorategi naturalen %15, MapBiomas plataforma zientifikoak zabaldutako ikerketa baten arabera.

Basoen desagerpena izugarri areagotu egin da azken urteetan Brasilen. (F. GOISNARD)

MapBiomas plataforma zientifikoak zabaldutako ikerketa baten arabera, Brasilgo eremua, 1985ean, 5,82 milioi kilometro karratutik 4,94 milioi kilometro karratura jaitsi zen 2022an. Sare horrek GKEak, unibertsitateak eta teknologia-enpresak biltzen ditu, eta satelite-irudiak erabiltzen ditu lurzoruaren erabilera aztertzeko.

Basoen desagerpena areagotu egin da azken bost urteetan, deforestazioa 96.360 kilometro koadrotan hedatu baitzen (1985etik suntsitutako eremuaren %11), Mapbiomasek Brasilen egindako Lurraren Estaldura eta Erabileraren Urteko Maparen zortzigarren edizioaren arabera.

Hego Amerikan azken lau hamarkadetan desagertutako basoetatik, %85,6 jabetza pribatuetan zeuden.

Azterketa baso naturalei buruzkoa da, eta zuhaitz-estaldura duten hainbat sistema biltzen ditu, hala nola oihanak, sabanak, urpean gera daitezkeen basoak eta mangladiak. Gaur egun, Brasilgo lurraldeko 8,5 milioi kilometroen %58 hartzen dute.

MapBiomasen arabera, baso-eremuen proportzio handiena duten Brasilgo ekosistemak Amazonia (%78) eta Caatinga (%54) dira. Eta azken 38 urteetan proportzioan basoak gehien galdu dituztenak Amazonia (%13ko baso-soiltzea) eta Itxita (Brasilgo sabana) (%27ko galera) izan ziren.

Nekazaritzari eta abeltzaintzari lekua

Azterlanaren arabera, 1985etik Brasilen desagertu ziren basoen %95 suntsitu egin ziren nekazaritzari eta abeltzaintzari lekua egiteko, hau da, abereak hazteko laborantza-lur edo larre bihurtzeko.

Baso-soiltzeak pixkanaka gora egin zuen 1985etik 2005era arte, baina basoen suntsipen-erritmoa murriztu egin zen 2006tik aurrera, Luiz Inácio Lula da Silva presidentearen lehen agintaldiko kontserbazio-neurriak indarrean sartu zirenean. Alabaina, berriro egin zuen jauzi 2018tik aurrera, Jair Bolsonaro ultraeskuindarra boterera iritsi zenean.

Brasilek 100.000 kilometro karratu baso galdu ditu azken bost urteotan. Bolsonaroko Gobernuak fiskalizazioa murriztu zuen eta Amazoniaren ustiapen ekonomikoa defendatu zuen.

Lulak joan den urtarrilean hartu zuen bere hirugarren agintaldia, eta duela bi hamarkada abian jarritako neurri guztiak ezarri zituen berriro, herrialdearen ingurumena zaintzeko konpromisoa hartuz.

MapBiomaseko zientzialarien ustez, Brasilgo baso-soiltzeak munduko klima-aldaketak larriagotzen lagundu du. «Basoak garrantzitsuak dira oreka klimatikoari eusteko. Etengabeko galera mehatxu zuzena da biodibertsitatearentzat, uraren kalitatearentzat, elikagaien segurtasunarentzat eta erregulazio klimatikoarentzat», esan du Julia Shimbo MapBiomaseko koordinatzaile zientifikoak.