Aldaketaren arotzat jo dute hainbat jakintza esparrutako ikertzaileek zein mugimendu sozialek XXI. mendea. Azken urteotan eraldaketa ugari jazo dira hainbat eremutan: elikagai eta kontsumo ohituretan, enpleguan, bizikidetza eta bakegintzan, iruditegi sozial eta kulturalean, bizi ereduetan, komunikazio moduetan... Horrez gain, gertatu dira bai kapitalismoaren ziklo baten amaiera, baita XX. mendeko instituzio zaharren gainbehera ere, hain zuzen ere, ongizate estatuarena eta nola ez, patriarkatuak forma eta adierazteko modu berriak ditu gaur egun, eta, batik bat, larria da feminismoa asimilatu eta edukiz husteko egiten ari den ahalegina. Agerikoa da mundua aldatzen ari dela. Hori horrela izanik, feministok etengabe ari gara, itsasontzia hondoratu ez dadin, lehorreratzeko ahaleginean; estrategia berritzaileak sortuta eta proposatuta.

Fantasia kapitalista pitzatzen ari da. Aurrerabidearen, berdintasunaren eta ongizatearen promesarekin limurtu nahi gintuen kapitalismo batetik, gutxi batzuentzako lekua besterik ez dagoela argi eta garbi aitortzen duen kapitalismo batera igarotzen ari gara. Sinetsarazi nahi ziguten proiektu kapitalistaren baitan posible zirela oinarrizko eskubide politiko eta ekonomikoak izatea zein sexu identitate eta jendarte demokratikoarekiko errespetua. Baina neoliberalismoaren sedukzio maskarak agerian gelditzen ari dira. Horren adibide dira: proiektu estraktibistak, errefuxiatuen aurkako ofentsiba, feminizidioak, ekintzaileen aurkako jazarpenak... Mahai gainean dugun proiektu neoliberal kapitalista gero eta autoritarioagoa, kontserbadoreagoa eta arrazistagoa da, eta horrek, batez ere, honako bi ondorio nagusi dakartza: batetik, bizitzaren eta kapitalaren arteko gatazka areagotzea –bizitzaren merkantilizazioa, botere transnazionalaren kontzentrazioa, ondare komunen pribatizazioa, bioekonomien hedapena...– eta bestetik, herritarren eskubideak deuseztatuz –batez ere emakumeonak– interes kapitalistak defendatzen dituen botere instituzionala gailentzea.

Hamar urte igaro dira kapitalismoaren krisiak eztanda egin zuenetik, eta dagoeneko ez dugu krisi hitzik ahotan, bizi baldintzen okertze orokortua normalizatzen ari baikara. Baina erreprodukzio sozialaren krisia erroturik dugu gurean. Alde batetik, bizitzaren prekarizazioa orokortzen eta larritzen ari da. Egoera honetan bizitzen sostengua eta zaintza emakumeok egiten dugun lan ikusezinaren esku geratu da. Bestetik bazterketa prozesuen areagotzea bizi dugu. Jada gatazka ez da «dutenen» eta «ez dutenen» artean ematen. Egungo bazterketa prozesua jatorria, sexua, arraza eta beste hainbat zutabetan oinarritzen da. Eta hori gutxi balitz bezala, egoera horiek legitimatzen ditugu maiz, norbanakoon arrakasta eta porrot modura, eta ez, berriz, prozesu kolektibo gisa.

Baina mugimendu feministak etengabe gaurkotu ditu jendartean erroturik dagoen sistema kapitalista patriarkalaren baitako bereizkeriei aurre egiteko teoriak eta estrategiak, baina, batez ere, bi ekarpen azpimarratuko genituzke: bata, feminismoak sistema sozioekonomikoari aurre egiteko duen ikuspegi integrala litzateke. Aski badakigu, ekonomia ez dela soilik enplegua edo arlo produktiboa deitu zaion hori. Eta bestea, produkzioaren alorrean zein erreprodukzioarenean dauden desberdintasunak ezin direla askatu modu isolatuan.

Honenbestez, greba tresna bat da guretzat, ez helburu bat. Baina, zertarako? Bada, ekonomiaren ezkutuko dimentsioak bistararazteko, elkar ezagutzeko, enpatizatzeko, babesteko eta nola ez, saretzeko eta aliantzak egiteko. Hala, gure borrokak lan esparrua, politika, bizitza eta ekonomia zeharkatzen ditu eta hortaz, bizitzaren dimentsioa bere osotasunean barnebiltzen duen aldarrikapen irmoa izango da; bizi prekaritatearen aurrean, ongi bizitzeko trantsizio feminista hauspotzen jarraitzeko konpromisoa hartzeko aukera. Azken batean, eredu osoa aldatuko duten proposamen politikoekin aterako gara kalera.

Zentzu honetan burujabetzaren irakurketa erradikala egiten dugu, prozesu indibidual eta kolektibo gisa irudikatzen dugulako. Gure gorputzetatik herrira egin nahi dugu salto. Ezin dugu nazioa aldarrikatu gure bizitza alde batera utzita; eta alderantziz. Burujabe izatea gure gorputz eta harreman sexu-afektiboen jabe izateko, osasuntsu egoteko, bakea kolektiboki eraikitzeko, elikadura subiranoa izateko, energetikoki buruaskiak izateko, eskubide kultural eta linguistikoen jabe izateko, hezkuntza sistema propioa eta kalitatezkoa izateko, oinarrizko behar materialak asebetetzeko... baldintzak izatea da. Emakume, bollera, trans, migrante, gazte edo zahar gisa aske izatea da burujabetza feministontzat.

Horregatik guztiagatik, Martxoaren 8an greba feminista egitera deitzen ditugu Euskal Herriko emakume guztiak. Kapitalaren ofentsiba globalaren aurrean, askotarikook, hemen eta han elkartuta egingo dugu greba. Ez gara lehenak, ezta azkenak izango ere. Bejondeizuela atzokoei, gaurkoei eta biharkoei!