Zinebi, Ivan Zuluetaren unibertso intimoaren habia

Ivan Zulueta (Donostia, 1943-2009) zinemagilea baino mito bat kontsidera daiteke. Arauetatik kanpoko mitoa, alegia. “Arrebato” izeneko underground film ikonikoaren egilearen jaiotzaren 80. urteurrenean, Zinebi jaialdiak protagonismo berezia emango dio.

Donostiako Zinemaldia bukatu ostean, egutegian txanda hartuko dio arazoan zinemari lotutako beste hitzordu beterano batek: Zinebi, Bilboko Dokumentalen eta Film Laburren Nazioarteko Jaialdia. Parte hartuko duten filmak zehazteko dauden arren, aurtengo kartela nolakoa izango den badakigu -kamera baten lente baten fokatzearekin jolastu dute Clara Brionesek eta Antton Ugartek, Vedia Design Studiokoek- eta baita Bilboko hitzordu honetan protagonistetako bat zein izango den ere. Outsider bat da, mito bihurtua; Bilbon hartuko du babesa. Aurten Ivan Zuluetak 80 urte beteko zituen eta, hori dela eta, Espainiako Filmategiak 4Kn berreskuratu eta digitalizatutako material guztiak proiektatuko ditu Zinebik.

Material horiek Ivan Zuluetaren artxibotik datoz, eta duela urtebete baino gutxiagotik argitaratu gabe egon dira. Guztira, “A/Z Zulueta inédito” izenburupean, ia zortzi orduko materialak dira, galdutzat jotzen zirenak edo horien existentziari buruzko ia konstantziarik ere ez zegoena. Material horiek bost hamarkada hartzen dituzte: 30eko hamarkadatik, filmatzen zutenak Ivanen gurasoak zirenean, 80ko hamarkadaren amaiera arte.

ASTEBETE LEHENAGO

Proiektatu beharreko piezen kopurua dela eta, Zinebik berak ziklo honetako azken proiekzioa bakarrik hartuko du, Josetxo Cerdan Los Arcosek eta Miguel Fernandez Labayenek komisariatuta, Jaialdiaren 65. edizioa egingo den egunetan (zehazki, azaroaren 15ean, asteazkena).

Gainerako piezak Alondegiko Golem zinemetan ikusi ahal izango dira, Zinebi ofizialki abiatu baino astebete lehenago.

Azaroaren 2an, Cerdan Los Arcosek eta Fernandez Labayenek egindako “Las películas de Consuelo y Antonio” izenburuko programak ikusi ahal izango dira, Ivan gaztearen etxeko lehen film laburrekin. Kasu honetan, protagonistak Consuelo Vergarajauregui Ubarrechena eta Antonio de Zulueta y Besson dira, bere gurasoak, baita “Aloha”, Zuluetarrek Baenako Dukearen pasealekuan, Donostiako badiara begira zuen etxearen izenari erreferentzia eginez, eta “La celebración de la carne vegetal”, sexualitatearekin era askotako topaketak biltzen dituen programa.

Azaroaren 3an “Fugas y escapadas” -Marokon, Kalifornian edo Parisen filmatutakoa-, “Viaje al final de la noche” -lagunekin egindako jaietako filmazioak berreskuratzen dira: Cecilia Roth-etik Luis Cobos-era, Javier Gurruchaga, Vicente Ameztoy, Juan Cruz Unzurrunzaga edo Antonio Gasset-ekin, besteak beste-, eta “Alrededor de Arrebato”, non Zuluetak bere filmik gogoratuena prestatzen ari zen denboran garatutako ideiak eta sentsazioak azaltzen baititu.

Zuluetaren inguruan egingo den oroitzapena azaroaren 18an amaituko da Arriaga Antzokian, Los Planetas bandaren lider J-k egingo duen zuzeneko emanaldiarekin. Zinemagile gipuzkoarraren artxibo filmikoaren zati bat, “Plena Pausa”, musikatzeko proiektua aurkeztuko du lehen aldiz Euskal Herrian.

Filmeko material guztiak aldatu gabe eskainiko dira, bere artxiboan agertu ziren bezala, “Londres nocturno”, “Películas familiares (años 30 y 40)” eta “Películas familiares (años 50)” filmen laburpen batzuk izan ezik. Film horiek guztiak artxiboaren parte dira, baina ez zituen Zuluetak filmatu, eta Andres Duque zinemagileak muntatu ditu.

80. urteurrenarekin bat eginez, irailaren 29an salgai atera zen biniloan, CDan eta DVDan “Plena pausa”, Granadako Los Planetas talde historikoaren buru izandakoaren estreinako albuma.