Europako Batasunaren “Heldu bihurtu: Gazteak pandemia osteko mundu batean” ikerketaren arabera, bloke osoan, batez beste, gurasoen etxean bizi ziren 25-34 urteko gazteen proportzioa %24tik %27ra igo zen 2017 eta 2022 bitartean. Eurofund-en datuek diote gurasoekin bizi diren gazte enplegatuen kopuruak gora egin duela. Datu kezkagarriak azaleratu ditu hauteskundeen atarian.

Kroazia da daturik kezkagarrienak eman dituena. Pandemia aurretik ere horrela zen. Gurasoekin bizi diren 34 urtez azpiko herritarren proportzioa %58tik %65era igo zen aipaturiko bost urte horietan, pandemiak eta bizi kostuaren krisiak Europako Batasuneko herrialdeetan eragina izan zutenean. Zifra hauek lanaldi osoko eta lanaldi partzialeko enpleguan dauden pertsonak biltzen dituzte.

Estatu espainoleko eta frantseseko datuek ere okerrera egin dute. Pirinioetatik hegoaldera bereziki deigarria da kopurua: %35etik %42ra gora egin du epe horretan. Iparraldera ere gora egin du portzentajeak, %10etik %12ra.

Deigarriak dira Portugalek (%41etik %52ra), Italiak (%41etik %48ra) eta Irlandak (%27tik %40ra) izan dituzten gorakadak. Azken honek izan du goraldirik nabarmenena. Uhartean alokairuak bikoiztu egin dira 2013tik, eta 13 puntuko igoera izan dute gurasoekin bizi diren langile gazteen artean, Eurofound Europako Batasuneko bizi eta lan baldintzak hobetzeko agentziaren analisiaren arabera.

Eurofunden txostenak modu zabalean ikertu ditu Europako Batasuneko gazteek aurre egin beharreko erronkak, hala nola etxebizitza, bizitzaren kostuaren krisia, osasun mentala eta enplegu prekarioa.

Lanaren inguruan joera positibo batzuk egon badira ere, bizitzaren kostuaren igoerek askorentzat kontrolak martxan jarri dituzte. Txostenak gazteen enplegua bere maila altuenetara errekuperatu zela adierazi du 2007az geroztik, nahiz eta enplegu prekarioak kezkatzeko arrazoi izaten segitzen duela azpimarratu.

BIZITZAREN GARESTITZEA

Bizitza kostuaren azken igoerak eurogune osoko etxebizitza kostuen igoeraren testuinguruan bizi izan ziren: 2010 eta 2022 artean, jabetzaren prezioak eurogune osoan %47 igo ziren, Eurostaten 2023ko txosten baten arabera.

Eurofound txostenak, halaber, erakusten du gurasoekin bizi diren gazteen erdiei urtebeteko epean gustatuko litzaiekeela etxez aldatzea, baina %28k bakarrik esan du modu aktiboan egiteko asmoa duela. Modu independentean bizi ezin izateak ongizatean eragina izan dezake, eta txostenaren egileek gizarte bazterkeriaren zentzuarekin lotzen dela ondorioztatu dute. «Lana aurkitu nahia gazteen artean depresio arrisku handiagoarekin lotzen da. Pandemiaz geroztik gazteen ongizate mentalak hobera egin duen arren, 2023an oraindik ahulagoa da 30 urtetik beherakoetan, hortik gorakoetan baino».

Egileek ohartarazi dutenez, «etxebizitza da gazteek mendekotasunik ez izateko oztopo nagusietako bat». Finantza egoera txarrenean daudenek aukera gutxiago dituzte gurasoen etxetik alde egiteko, eta horrek presio finantzarioa gehitzen dio etxeari, egoera askatzea zailduz.

Hauteskundeei begira, «asmo eta plan zehatzen arteko desoreka» adierazi dute ikerlariek: «Europako Batasuneko egungo gazte enpleguaren tasa altuak presioak arindu baditu ere, talde batzuek erronkei aurre egiten jarraitzen dute. Hurrengo aldian funtsezkoa izango da laguntza horrekin segitzea eta Europako Batasunaren politika ama gazteengan zentratzea, horiek baitira gaur egun hezkuntzan, enpleguan edo prestakuntzan ez egoteko joera handiena dutenak».