Mediku letra

Medikua izan nahiko nukeen, baina berehala ulertu nuen Jainkoak ez zidala bide hori jarraitzeko deitu: kaligrafia bikaina neukan; ez, ez neukan mediku letrarik. Alferrik saiatu nintzen hainbat urtetan nire kaligrafia etzana eta txukuna txarragotzen, baina edonor gai zen nik idazten nuena ulertzeko. Bitartean, latina deskubritu nuen, bere deklinabideen doitasun melodikoa eta lasaigarria, eta filologia ikastea aukeratu nuen. Garai hartako oroitzapen horiek etorri zaizkit burura, aurtengo Literaturako Nobel saridunaren erabakiaren berri izan dudanean: hedabideek diotenez, epaimahaiak Han Kangi golardoa eman zion traumak gainditzen laguntzen duen bere prosa poetiko «sendagarriagatik». Izan ere, literatura bere ahalmen baltsamiko, aringarri eta birsortzaileagatik medikuntzaren adartzat har liteke nolabait. Neurri batean idazlea medikua da; mediku batzuk idazleak izan ziren.

Barojaren testuren bat klasean irakurtzen dugun bakoitzean, ikasleei idazle gipuzkoar hau medikua zela azpimarratzeko aprobetxatzen dut. Eta zaila izango zela esatea idazten zuen medikua zen ala bere pertsonaiak auskultatzen eta diagnostikatzen zituen idazlea, gehitzen diet.

Ia ez zuen medikuntzan jardun, Zestoan eman zituen urte batzuk izan ezik, baina bai beraren «alter egoek»: Andres Hurtado eta Iturrioz doktorea “El árbol de la ciencia”-n, Aracil doktorea “La dama errante”-n... Berak sorturiko mundu paraleloetan izan zen doktorea.

Minari buruzko tesi batekin doktoratu zela ere kontatzen diet, “El dolor. Estudio de Psicofísica”; nolabait ere, bere lanik interesgarrienetako bat.

Bertan, Baroja medikuak Baroja idazleari galdetzen dio ea nola den posible haginetako mina hain handia izatea, kontuan hartuta ez dela gaixotasun hilgarri baten sintoma, eta, hala ere, tumore gaizto batek sintomarik ez ematea beranduegi izan arte.

Jakina, mina ezinbesteko biziraupen mekanismoa zen, baina desoreka zegoen afekzio mailaren eta gure burmuinak afekzio hori hautematen zuen moduaren artean. Agian desadostasun kontrolezin horrek literaturarantz desbideratu zuen Baroja medikua. Gainera, Berakoak kaligrafia ederra zeukan. Eta horrela ez litzateke inoiz mediku fidagarria izango. Inola ere ez.

Lola Tortola, azken Miguel Hernandez poesia sariaren −aste honetan jakinarazi dena− irabazleak kontrako bidea jarraitu du. Bera ere medikuntzan lizentziaduna, zirujau plastiko gisa lan egiten du, eta masaila edo kartilago bat berreraikitzen dituen esku berberekin honelako bertsoak −euskaratzen ausartu naiz− idazten ditu: «Ez dakigu / suntsitutako jainkoak izan ginen / edo txikizio jainkotuak». Ez, emakume honen kasuan, ez dakit zer nolako letra daukan.

Anton Thekhov, Luis Martin Santos, Arthur Conan Doyle, Nawal El Saadawi, Oliver Sacks, Michael Crichton, Robin Cook, Somerset Maugham medikuak eta idazleak izan ziren. Nolabait, letra ona izateagatik erbesteratutako doktoreak ziren eta fikziozko mundu batean kontsulta pasatu behar zuten.

Bai, hemendik aurrera, botikinean, tiritez eta Betadinez gain, literazetamola, libuprofenoa eta Han Kangen paragraforen bat eduki behar dira beti; hor bertan, eskura.

Ikasle baten azterketa zuzendu dut. Testu iruzkina ederki dago, baina oso gaizki idatzita: mediku letraz...

En fin.