GAUR8
Gaur X urte

Bost urte Montserrat Caballeren ahotsa itzali zenetik

XX. mendeko sopranorik handienetako bat izan zen, bere ahots teknikagatik bereziki mirestua. 80 opera-pertsonaia baino gehiago interpretatu zituen: opera barrokotik hasi eta Giuseppe Verdi, Richard Wagner, Giacomo Puccini eta Richard Strausseraino.

Montserrat Caballe, 1999an Bilbon, Montserrat Marti bere alabarekin.
Montserrat Caballe, 1999an Bilbon, Montserrat Marti bere alabarekin. (Luis JAUREGIALTZO | FOKU)

Maria de Montserrat Bibiana Concepcion Caballe Folch Bartzelonan jaio zen 1933ko apirilaren 12an, eta hiri berean hil zen 2018ko urriaren 6an, gaur bost urte. Montserrat Caballe bezala ezaguna, XX. mendeko sopranorik handienetako bat da, bere ahots teknikagatik bereziki mirestua.

Jatorri apaleko emakumea izan zen, gerraostean bizi izan zena eta, bere amari esker, solfeoaren oinarrizko kontzeptuak ikasi zituena. Eta Bartzelonako familia aberats bati esker, Bertrand i Mata familia, bost urte zituela Bartzelonako Lizeoko Goi Mailako Musika Kontserbatorioan sartzea lortu zuen.

1955ean lehenengo aldiz eszenatoki bat zapaldu zuen Giovanni Battista Pergolesiren "La serva padrona" antzezteko, Reuseko Fortuny Antzokian, eta hamar egun geroago Valentziako Antzoki Zaharrean errepikatu zuen.

1956an sartu zen Basileako Udal Antzokiaren konpainian, eta urte bereko azaroaren 17an egin zuen debuta espainiar Estatutik kanpo, Mimi interpretatuz "La Boheme" filmean, paper sorta handi batez gain, besteak beste Giacomo Pucciniren "Tosca", Giuseppe Verdiren "Aida" eta Richard Straussen "Arabella eta Salome".

1960-1961 denboraldirako Bremengo Operak kontratatu zuen eta «bel canto»ko roletan espezializatu zen. 1962an, Bartzelonara itzuli zen eta urtarrilaren 7an egin zuen debuta Lizeoan, Arabellarekin.

Esan daiteke bere nazioarteko lehen arrakasta 1965ean izan zela, apirilaren 20an Marilyn Horne ordezkatu zuenean, zeinak ezin izan zuen abestu Lucrezia Borgiaren kontzertuko bertsioan, New Yorkeko Carnegie Hallen. Kontatzen denez, zenbait ikuslek beren sarrerak itzuli zituzten, Horneren ordezkoak atsekabetuta, baina Caballek nola abesten zuen jakitean, antzokira itzuli ziren presaka. Bere interpretazioak zirrara eragin zuen, eta opera munduan ospetsu egin zuen. New Yorkeko egunkari batek hurrengo egunean «Callas + Tebaldi = Caballe» izenburua jarri zion.

Urte berean, Glyndebourneko Jaialdian eta Metropolitan Opera Housen debutatu zuen Charles Gounoden Marguerite del Fausto pertsonaiarekin. 1972an, Vincenzo Belliniren Normarekin debutatu zuen La Scalan, eta Londresko Royal Opera Housen Violettarekin. 1974an, arrakasta handiz grabatu zuen Orangeko Antzoki Zaharrean Norma operaren funtzio historiko gisa seinalatutako bat. Eta 1980an, Gioacchino Rossiniren Semiramide interpretatu zuen Aix-en-Provence-ko Jaialdian, Jesus Lopez Cobosen batutarekin.

1986 eta 1988 artean, Caballek "Barcelona" albuma interpretatu zuen Queen taldeko Freddie Mercury abeslariarekin batera. Proiektuan Freddie Mercuryk eta Mike Moranek parte hartu zuten abestien konposizioan, eta Tim Ricek eta Montserrat Caballek ere parte hartu zuten. Abesti nagusia, "Barcelona", Espainiako Batzorde Olinpikoak aukeratu zuen 1992ko Bartzelonako Olinpiar Jokoetako ereserki ofizial gisa.

2012ko urriaren 20an, iktus arin bat izan zuen Ekaterimburgon, Errusiatik egindako bira batean; Bartzelonako Santa Cruz eta San Pablo Ospitalera eraman zuten, eta hamaika egun geroago ospitaleko alta jaso zuen. 2018ko urriaren 6an hil zen azken urteetan areagotu egin ziren behazun-besikulako arazoen ondorioz.