Gaur 70 urte bete dira Euskal Herriko, eta batez ere Gipuzkoako, historiako uholde larrienetako bat izan zenetik. 1953ko urriaren 14an izan zen eta euriteek dozenaka herri urpean utzi zituzten, milioi askoko kalteak eraginez eta 27 pertsonen bizitza kenduz.

Udaberria eta uda lehorrak izan ziren. Urriaren 11tik euriak bustitzen zuen Euskal Herria. 1953ko urriaren 14an, batez ere Gipuzkoan deskargatu zuen ur-erauntsi handi bat, kasu horietan bezala, aurrez abisatu gabe. Urola, Deba, Oria eta Urumea ibaiek Azpeitia, Azkoitia, Zestoa, Arrasate, Bergara, Soraluze, Tolosa, Villabona, Alegia, Andoain, Ordizia eta Hernani «estanpa beldurgarri» bihurtu zituzten, egun batzuk geroago ‘Revista Norte’ aldizkariak argitaratutako grafiko bereziak zehazten zuen bezala. Grafiko horren informazio-hedapenaren izenburua ‘Luto en el Norte’ ‘(Dolua iparraldean’) harrigarria zen.

Euri-zaparrada epikoa izan zen. Metro koadroko 313 litro erregistratu ziren 24 ordutan Arditurrin, 237 Legazpin, 221 Villabonan edo 204 Errenterian, eta 200 inguru Eibarren edo Irunen. Igeldon 23.05 eta 23.10 artean metatutako prezipitazioa izan zen erorikoaren adierazgarri: 11,2 litro.

Gipuzkoako ibai nagusietako urek izan zuten garaiera hiru metrotara iritsi zen Tolosa bezalako herrietan, non merkataritza bakar bat ere ez zen salbatu. Oria ibaia, Alegia parean, 2,06 metrora iritsi zen, gaua etxeetako teilatuetan igarotzen ari zela.

Urriaren 16an hogei hildako baino gehiagoren berri eman zuten. Horietako gehienak arratsalde hartan Donostiatik Azkoitira zihoan La Guipuzcoana autobuseko bidaiariek bizitako odisea tragikoaren biktimak izan ziren. Zestoan, korronteak ibilgailua eraman zuen hogei bat gizon, emakume eta ume barruan. Endarlatzan, errepide gaineko lur-jausi batek beste hiru biktima eragin zituen. Azpeitian, haur bat elektrokutatuta geratu zen denboraleak eroritako goi-tentsioko kable bat ukitzean. Eta beste bi lagun hil ziren Ataungo baserri batean.