Lehorteak eragindako zuhaitzen heriotza hobeto ulertzeko ikerketa batean parte hartu du EHUk

Mundu osoko baso ekosistemetan eragina duen lehortea dela eta, zuhaitzen heriotzaren eta zaurgarritasunaren inguruko azterlan batean parte hartu du EHUk, neurriak hartzeko baliogarriak izan daitezkeen alerta goiztirrak detektatuz.

EHUk lehorteak eragindako zuhaitzen heriotza hobeto ulertzeko ikerketa batean parte hartu du. Azterlanean ikusi dute zuhaitzen hazkundearen eta klimaren arteko desegokitze batek hilkortasun hori eragin dezakeela. Hazkundeak ur-eskuragarritasunarekiko duen sentikortasuna hilkortasun-alerta goiztiarraren seinale gisa erabil daiteke.

«Horrelako adierazleak oso lagungarriak izan daitezke baso-ekosistemetan klima-aldaketa arintzeko eta klima-aldaketara egokitzeko neurriak diseinatzeko», gaineratu du unibertsitate-zentroak ohar batean.

‘Reduced growth sensitivity to water availability as potential indicator of drought-induced tree mortality risk in a Mediterranean Pinus sylvestris L. forest’ (Hazkuntzaren sentsibilitatea murriztea Pinus sylvestris L-ko baso mediterraneoko zuhaitz-hilkortasunaren arriskuaren adierazle potentzial gisa) izeneko lana arazo horri buruzko argia ematen saiatzen da.

Ikerketan parte hartu dute Asier Herrerok, EHUko Landare Biologia eta Ekologia Sailekoak; Raquel Gonzalez-Gascueñak eta Patricia Gonzalez-Diazek, Desertifikazioari buruzko Ikerketa Zentrokoak (CIDE, CSIC-UV-GV); Paloma Ruiz-Benitok, Alcalako Unibertsitateko (UAH) Bizi Zientzien Saileko Baso Ekologia eta Zaharberritze Taldekoak, eta Enrique Andiviak, Madrilgo Unibertsitate Konplutentsekoak (UCM).

Heriotza eragiten duten faktoreak

«Helburua Pinus sylvestris L. nagusi den Espainiako erdialdeko baso-eremu zabal batean heriotza-tasa masiboa eragin zuten faktoreak identifikatzea izan zen, banaketa eta garrantzi ekonomiko eta ekologiko handiko espeziea», nabarmendu du Asier Herrero EHUko Landare Biologia eta Ekologia Saileko irakasle laguntzaile doktoreak Farmazia Fakultatean.

Horretarako, hazkunde erradialaren patroiak konparatu ziren bizirik zeuden eta duela gutxi hil ziren banakoen bikoteetan, oso gertu zeuden arbolen artean, eta antzeko adina eta tamainarekin. Horrela, tamainarekin eta heriotza prozesuaren ingurunearekin lotutako efektuak isolatu ziren.

Horrela, hazkundearen denbora-dinamika, hazkundearen sinkronia eta hazkundeak zuhaitz bizien eta hilen artean ura erabiltzeko duen sentikortasuna alderatu ziren.

Azken 50 urteetan, zuhaitz bizien eta hilen arteko hazkundean alde esanguratsurik antzeman ez zen arren, hazkundearen sinkronia eta zuhaitz guztietan uraren eskuragarritasunarekiko sentsibilitatea handitu egin zirela ikusi zen, lehortearen intentsitatea handitu ahala.

Hil baino hogei urte lehenago, «hildako banakoek hazkundearen sinkronia txikiagoa erakutsi zuten, eta uraren eskuragarritasunarekiko hazkundearekiko sentsibilitate txikiagoa bizidunekiko», adierazi dute ikertzaileek.

Hazkundearen sinkronian eta hazkundeak hildako zuhaitzetako uraren eskuragarritasunarekiko duen sentikortasunean izandako murrizketaren ondorioz, zuhaitz-hazkundea eta klima banandu egin dira, eta horrek akats hidraulikoa izateko eta karbonorik ez sortzeko arriskua areagotu dezake, gero eta baldintza idorragoetan, ohartarazi dute.