Abian-en ondorio izan da Inurritegia prozesua, baina nolabait behartuta egin du Ernaik ala konbentzimendu osoz?

Lur ALBIZU: Batetik, Abian-en ondorioa zen Sortu, Ernai eta LABentzat, baina bestetik egia da ere duela lau urte jaio zela Ernai eta gauza batzuk dagoeneko aldatu beharrean ginela, ziklo bat amaituta zegoela-eta. Hiru puntu landu behar genituen hasieratik: aktibatu, saretu eta alternatibak eraiki. Saretzen adituak gara, «txiringitoak» sortzen alegia (barre eginez), baina ez dugu hainbeste asmatu gazteak alternatiba batzuen inguruan aktibatzen, hutsune nabarmena ikusten genuen hor. Orduan, Abian-ek eskatzen zuen prozesua, bai, baina gazte estrategiak ere bai.

Mikel URDANGARIN: Horrekin batera, Abian-ek argi markatu zuen estatuak demokratizatzeko inolako aukerarik ez zegoela eta orduan Estatu propioa eraiki behar dugula, Estatu duina. Gazte mailan nola egiten dugun hori hauspotzeko, elikatzeko, motorra izateko... hausnartu behar genuen.

Motorra aipatu duzu. Erandioko ekitaldian azken hamarkadetako errepasoa egin eta gazteria beti motorra izan dela ondorioztatu zenuten. Orain ere motorra al da? Gure Esku Dagori begiratuta edota armagabetzearen inguruko dinamikari, adineko jendea ageri da gehienbat...

L.A: Beti esaten da. Aurreiritzi asko dago batetik, gazteak helduen ispiluan ikusteko ohitura. Baina motor izaera horri nola heltzen diogun da kontua, nire ustez. GEDren testuinguruan, esaterako, Independentziaren Eguna burutu zen Hernanin eta ehunka eta ehunka gazte bildu ziren hor, gazteek antolatutako eta hauspotutako ekimen batean. Izaera propioa dugu eta gauza potenteak egiteko aukera dugu. Armagabetzearen kontuan, agian begiratu behar genuke zenbat hautetsi diren gazteak. Eta demografikoki ere, zuek asko zineten! (barrez berriz).

M.U: Gazteen despolitizazioa aipatzen da baina, nire ustez, kontrakoa gertatzen ari da: gazteen birpolitizazioa. Haserrea inoiz baino presenteagoa dugu, iruzur sentsazio hori, hitzeman zigutena (ikasita lan duin bat izango genuela) ez delako bete. Euskal Herrian gazteen langabezia tasa Europakoaren bikoitza da. Eta GARAn irakurri berri dut gutxi gorabehera urtero 6.000 gaztek joan behar dutela kanpora, arrazoi ekonomikoak direla medio. Sumindura sortu da eta hori baliatzen asmatu behar dugu, hortik etsipena piztu ez dadin, alternatibak eraikitzeko gogoa baizik. Alternatiba kolektiboak; irtenbide indibidualak bilatzeko joera ere bertan delako... Despolitizazioa? Ez ba, ez da hori. Aurreko greban 17.000 ikasle atera zen kalera. Birpolitizazioa dago eta hori bideratzen jakin behar dugu.

«Garaipenaren belaunaldia» mezua nabarmendu duzue. Lelo indartsua da, baina esloganetik harago, zenbateraino da nahia eta zenbateraino errealitatea?

L.A: Harropuzkeria egotzi digute batzuek, kea saltzen ari garela... Hasteko, esango nuke errealitateak nahietatik, desiretatik, eraikitzen direla. Eta egin beharreko lana egiten badugu, antolatzen bagara, sinesten badugu, motor bilakatzen bagara... aipatzen ditugun gauza horiek guztiak egiten baditugu, benetako aukerak dauzkagu, jakina, eta garaipenaren belaunaldia izango gara. Baina egia da sinesmen batzuk behar ditugula borrokatzeko. Sinesteak laguntzen digu hori guztia lortzen. Nik behintzat sinetsi egiten dut.

M.U: Gainera, esaldi horrek etorkizunari begira jartzen laguntzen digu, iraganari begira baino. Uste dut Beñat Irasuegik aipatu ohi duela «etorkizun hurbileko nostalgiaz jardutea»... hori da. Erresistentziatik eraikuntzara pasa gaitezen, urteetan egindako borrokak sortutako baldintzak aprobetxatuz.

Gazteriaren holako genealogia historikoa osatu genuen larunbatean: 1936an milaka izan ziren altxamendu frankistari hortzak erakutsi zizkioten gazteak, 60ko hamarkadan Nemesio Etxanizek «gazte eroak» deitzen zituen horiek etsipenetik atera eta martxan jarri ziren, 80ko hamarkadan trantsizioaren iruzurrei egin zieten aurre beste gazte askok, eta orain, sekulako baldintzak sortu direla, gazteok ere protagonista izan behar dugu. Ziklo berri bat irekitzen ari da, hurrengo larunbatekoa lekuko, eta gazteoi dagokigu etorkizuna marraztea eta eraikitzea.

Praktika politikoan zein ondorio izango du prozesu honek? Zein lan ildo indartuko da eta zeinek galduko du garrantzia?

L.A: Independentziaren alde gazte esparrutik eragitea da lehentasuna, eta honekin batera independentziaren alde dauden baina egiten ez duten gazteak ere aktibatu behar ditugu.

Funtzionamenduan ere berregokitzapen batzuk egin ditugu, gazte antolakundeak barne bizitza handia izan duelako baina nolabait kobazuloetan oso sartua egon delako, eta kanpora atera beharra dago. Uste dut zerbait asmatu dugula, sareak osatuz: Ernaiko militante bati, esaterako, etxebizitza interesatzen bazaio, borroka hori bere herrian nola piztu erraztu behar zaio, tresnak emanez, sarea sortzen lagunduz... Barne prozesu feministarekin ere aurrera egingo dugu, oso potentea izan da orain arte eta horretatik ikasteko asko daukagula uste dut. Euskara Plana ere abiatu dugu barruan.

Arlo sozioekonomikoan zerbait abiatuko duzue? Urtero 6.000 gazte Euskal Herritik kanpora joaten direla aipatu da elkarrizketa honetan... Ez al da gazteriaren kezka nagusia?

M.U: Bai. Gazteengan zehar-lerroa da horrek eragiten duen sumindura. Bizitzen baino irauten ari garela esaten da, eta guk iraun baino bizi egin nahi dugu. Etxegabeon Etxea ekimena hor dago, prekarioon asanbladak bultzatu nahi ditugu... Horretarako, Lurrek aipatu duenari jarraituz, gure jardunaren %80ak gainerako gazteekin orpoz orpo izan behar du eta %20a baino ez barrukoa.

L.A: Duela hiru bat urte, Ernairen sorreraren inguruan, agerraldia egin genuen Euskal Herrian ikasi, lan eta bizitzeko hautua egiten dugula nabarmentzeko. Erraz esaten da, baina horretarako lan handia dugu. Burujabetzaren aldeko prozesu zabal bat dagoela ikusten dut ekimen askotan eta hori da bidea.

Nola atera da Ernai barne prozesu honetatik? Zentratuago, trinkoago, freskoago, indartsuago... ala berdintsu?

M.U: Esango nuke oinarri sendo batzuk jarrita eta argipen ariketa bat eginda atera dela. Orain, eztabaidatzetik gauzatzera pasa beharko dugu. Probak egin beharko ditugu, akatsak, zuzenketak... baina egin.

L.A: Balorazio gazi-gozoa egingo nuke nik, zintzoki. Alde batetik, uste dugu gazte gehiagorengana irits gintezkeela eta ez garela heldu. Eta beste alde batetik, eztabaida prozesu hau nolabait azkeneko puntua izan da eta jendea nekatuta zegoela nabaritu dugu, aurretik Abian ere oso prozesu potentea izan baitzen. Orain gure barnean hau guztia lurrera jaitsi, barneratu eta martxan jartzeko ordua da. Eta ilusioa piztea da erronka. Erandion ikusi nuen motibazio hori, jendea pozik atera zen. Komunitatea sendotzea ere oso gauza garrantzitsua da.