IDOIA ERASO

Ipar Euskal Herriko 40 lan aurkeztuko dira Durangoko Azokan

Euskal Kultur Erakundeak eta Gerediaga Elkarteko ordezkariak Ipar Euskal Herriko eragileek Durangoko Azokara eramanen dituzten lanen aurkezpena egin dute Baionan. Bizkaiko herrian ezagutzera emanen diren disko eta liburuen %10a dator Bidasoaren iparraldetik, 40 obra hain zuzen ere.

Durangoko Azokan parte hartuko duten Ipar Euskal Herriko autoreak. (Guillaume FAUVEAU)
Durangoko Azokan parte hartuko duten Ipar Euskal Herriko autoreak. (Guillaume FAUVEAU)

Baionako Euskal Museoan egin den agerraldian Euskal Kultur Erakundeko zuzendari Pantxoa Etchegoinek Gerediagarekin elkarlana 2006an abiatu zela gogora ekarri du, eta Durangoko elkarteko Izaskun Ellakuriagak lankidetza «asko preziatzen» dutela gaineratu du. Azokako antolatzailearen esanetan lana errazten du, Ipar Euskal Herriko lanak bateratuta agertzen direlako. Izan ere, EKEren bitartez egiten dute iparraldeko hiru lurraldeetako argitaletxe, elkarte eta bestelako eragileek Bizkairako ibilbide administratiboa.

Ipar Euskal Herriko eragilek 23 liburu, 3 disko-liburu eta 13 disko aurkeztuko dituzte Durangoko Azokan, eta horiei Seaskako egutegi "mitikoa" gehitu behar zaio. Denak bederatzi erakusmahaitan atzeman ahalko dira.

Sorkuntza horietan oinarrituta bederatzi ekitaldi izanen dira azokako lau egunetan zehar, lau aurkezpen, lau kontzertu eta proiekzio bat.

Argitaletxeak

Eragile antzen lanak atzemanen dira bertan: Gatuzain, Ikas, Maiatz, Matahami, Zortziko, Elkar, Agorila, Lako16, Ipar orratza diskak, Uso Pop Moï Moï records eta ZTK. Hatsa eta Lilia elkarteen presentzia ere han izanen da, eta horri ere Ipar Euskal Herriko ikastolen federazioa gehitu behar zaio.

Matahami argitaletxe berria lehen aldiz joanen da Durangora. Duela bi urte sortu zen, xede argi batekin, ikasketak euskaraz egiten ari diren haurren guraso euskaldun berri edo frantsestunak seme-alaben hezkuntza ibilbidean laguntzea. Horretarako haurrentzako liburu elebidunak argitaratzen ditu, eta Julie Mugica sortzaileak, gaur egun Ipar Euskal Herrian dagoen behar bati erantzuten dioten lanak direla ziurtatu du. Gwenola Morizurrek idatzi eta Clemence Itssagak ilustratu `Aldo, musikari!-Aldo, musicien!´obra aurkeztuko du.

Maiatz elkartea inoiz baino liburu gehiagorekin agertuko da. Luzien Etxezarreta editoreak «argi zuri batekin joanen gara» eta «Durangoko Azoka beharrezkoa den laguntza» dela gogora ekarri nahi izan du. Itxaro Bordaren ‘Kripton 85’, Ainara Maia Urrozen ‘Pepito maiteminaren txinparta’, Lander Zurutuza Sunsundegiren ‘Lezoko toponimia’, Piarres Aintzarten ‘Méditations navarraises’, Maiatz 68 eta 69 aldizkariak, Beñat Laxagueren ‘Euskara ikasten dut’, Atzi Mutiozabalen ‘Piztiak’ Gillom Irigoyenen ‘Garazin antzerki’, eta obra honen bigarren partea, Xebastian Ihidoyren eskutik izanen ditu eskuragai. Denen artean, Etxezarretak duela bi urte zendu zen Mayi Peloten olerki, ipuin eta eleberrien bilduma nabarmendu nahi izan du.

ZTK argitaletxeak mota guztietako obrak aurkeztuko ditu. Hitzak eta musika biltzen dituen ‘Zuek heben Euskal Herriko Atlas geopoetikoa II’-ren berritasuna azpimarratu du Paxkal Indo editoreak. Mixel Etxekopar, Patxi Laskarai, Jean Christian Hirigoyen eta Pierre Visslerren bigarren obra honek Ataun, Bilboko Zazpi kaleak, Izarra, Senpere, Gamarte, Arano eta Otxandioko «herrien poesia atxeman eta testu, argazki eta bideoaren bitartez» agertzen du. ‘Musiheska’ talde kolektiboa ere agertuko du, Lannemezango kartzelan Mixel Etxekopar animatzaile, presoekin grabaturiko obra. Jean Baptiste Orpustanek bere memoriak aurkeztuko ditu ‘Bidenabarr…’ izenburupean.

Ikas pedagogia zerbitzutik ‘Hala izan ala ez izan…’ lana nabarmendu dute. Bi diska eta liburuxka batez bitartez Euskal Herriko eta munduko 15 ipuin kontatzen dituzte, musikaz lagunduak, Jokin Irungarai eta Kattalin Salaberrik. Azken honek «xedea, ipuinen munduaren bitartez plazerra sortzea» dela adierazi du. Laure Monloubouren ‘Maider Gerezi tomatea’, Christine Naumann-Villeminen ‘Lapinbizitza’ eta Xantal Barneix-Elizagarairen ‘Basajauna’ liburuak ere eramenen ditu Bizkaiara.

Zortziko argitaletxeak Joseba Aurkenerena Barandiaranen ‘Izena eta izana’ eta Marikita Tambourinen ‘M.’ aurkeztuko ditu. Lehenak euskal izenei buruz «beti jakin nahi izan duzun eta nehoiz galdetzen ausartu ez zaren guzti-guztia» biltzen du. Bigarrena auto-fikzio gisara definitu du idazleak, «iragana eta oraina elkartzen dituena, oroitzapena berpizteko».

Agorila ekoizpen etxeak lau lan agertu ditu, eta horien artean ‘Mixu-Sustraiak’ diskoa nabarmendu du editoreak, taldeko kantaria zen Patrick Mixelena "Mixu" zendu zenetik hamar urte egiten dituenean argitaratu obra, hain zuzen ere. Gogora ekarri du aldi berean, Jean-Marc Beheretche taldeko kidea ekainean hil zela. Gurashow taldearen ‘Jostaldia’, Elgarrekin abesbatzaren ‘Chants basques’ eta Arin Luzien abesbatzak argitaratu ‘40 urte-omenaldi’ ere izanen dira salgai.

Elkar argitaletxearen Ipar Euskal Herriko sailak Daniel Landarten ‘Komediaz komedia- Lapurdin eta Baxenabarren (1945-1970)’ liburua aurkeztuko du, garai bateko euskal antzerkiaren tradizioaren azterketa. Musikari dagokionez, Pier Paul Berzaitzek eta Iparraldeko Orkestra Sinfonikoak elkarrekin grabatutako obra ere aurkeztu du.

Gatuzainek, bere aldetik ‘Borroka! Abécédaire du Pays Basque insoumis’ saiakera proposatuko du, Mauvaise troupe egile «misteriotsuek» egina.

Lako 16ren eskutik Atto lamintxoaren obrak izanen dira salgai, Sugaar, Mari eta Olentzerorekin batera bizitako hiru abenturen liburuak aurkeztuko diru. Pierre Lafontek idatzi eta Nathalie Jaureguitok ilustratutako obrak.

Lan anitz

Ipar orratza diskak Tristtan Mourguyren ‘Sargia’ aurkeztuko du, Moï Moï Recordsek Lumiren ‘Itzal zikinak’, azkenik, Uso Popek Unamaren ‘Iduzki xuria’ eta Orbelen ‘Hegan’.

Lilia elkarteak Junes Chuburu zuberotarra ‘Kantari’ emanik bere obra hedatuko du. Senpereko Hatsa elkarteak 120 euskal olerkarien obrak biltzen dituen ‘2019ko Hatsaren poesia’ plazaratuko du.

Auto-ekoizpenak ere present izanen dira EKEren bitartekaritzaren laguntzaz, Antton Larrandaburu eta Bitxiloreaken ‘Ibilbide terapeutikoa’ eta Bilakaren ‘Plazaz’.