Oliba olio birjina estra %69,3 garestitu da batez beste supermerkatuetan 2023an, Facua-Consumidores en Accion erakundeak Estatu espainiarreko supermerkatuetan salgai dauden 18 markari buruz egindako ikerketaren datuen arabera.

Zehazki, kontsumitzaileen erakundeak adierazi du azterketa horrek erakusten duela, supermerkatuetako fabrikatzaileek eta kateek ematen dituzten argudioen aurka, igoera ez dela soilik jatorrizko produktua garestitzearen ondorio. Horrela, azken urtean, salmenta puntuetako prezio igoerak jatorrian baino handiagoak izan dira, litroko 2,54 euro artekoak kasu batzuetan.

Facuaren azterketaren arabera, oliba olio birjina estraren igoerarik handiena Carrefourrek izan du, aztertutako hamabi produktuen %75,8ko batez bestekoarekin; ondoren, Alcampo dago, %73,9ko garestitzearekin analisi honetan jasotako 15 olioen artean; Eroskik, berriz, %71,3ko batez besteko igoera izan du zazpi produkturen artean.

Hipercorren 12 olio birjina estra aztertu dituzte eta, Facuaren arabera, %69,2ko igoera izan du azken urtean; Dian, berriz, %68,2koa izan da, 11 produktuko lagin batean. Mercadonan, batez besteko garestitzea %57,3koa izan da, azterlan honek jasotzen dituen lau artikuluak hartuta.

Horrela, eta ikerketa honek jasotako olioak kontuan hartuta, azken urtean izan den igoerarik nabarmenena Eroskiko Coosur Hojiblanca markako litroan antzeman da, %158,8ko igo baita prezioa, 2023ko urtarrileko 5,69 euroko eskaintzatik 2024ko urtarrileko 14,5 eurora.

Bigarren igoerarik handiena Alcampoko Carbonell bost litroko ontzian izan zen: 25,72 eurotik 60,68 eurora igaro zen urtebetean, hau da, %136 garestiago. Hirugarrenez, berriz, Alcampon ere salgai dagoen Coosur Hojiblanca markako litroaren %114,2ko igoera izan zen. Urte hasieran, 5,70 euroan saltzetik 12,21 eurora saltzera, hau da, litroa 6,51 euro garestitu da.

Azterlan honetan 18 marka desberdin hartu dira kontuan, hala nola Hacendado, Casa Juncal, Coosur, La Española, Dcoop, Hojiblanca, Carbonell, Oro de Genave, Jaencoop, Almazara del Olivar, Oleoestepa, El Corte Ingles, Alcampo, Maestros de Hojiblanca, Koipe, Eroski, Ybarra eta Carrefour. Mercadona, Dia Hipercor, Alcampo, Eroski eta Carrefour supermerkatuetan salgai daude.

Ikerketa bat irekitzeko eskaera Madrili

Txosten horren emaitzen ondoren, Facuak berriro eskatu dio Pablo Bustinduyk zuzentzen duen Eskubide Sozialen, Kontsumoaren eta 2030 Agendaren Ministerio espainolari ikerketa bat irekitzeko, ustez oliba olioan eta BEZaren jaitsierak eragindako beste elikagai askotan gertatzen ari diren «mozkin marjinen legez kanpoko gehikuntzei» buruz; izan ere, neurri hori ezartzen duen lege-dekretuak (2024ko erdialdera arte luzatuta) marjinen igoerak debekatzen ditu.

Horrela, analisiaren arabera, oliba olio birjina estra litroko 2,54 euro garestitu da 2023an, zergak aplikatu aurretik. Beraz, inkestatutako supermerkatuetan, oliba mota honen litroaren batez besteko prezioa 6,91 eurokoa izan zen 2023ko lehen hilabetean eta 12 eurokoa 2024ko urtarrilean.

Bestalde, litroaren jatorrizko batez besteko prezioa, Nekazaritza, Arrantza eta Elikadura Ministerioaren datuen arabera, 2023ko urtarrileko lehen astean 4,91 eurokoa izatetik 2023ko abenduaren 10etik 17rako astean 7,45 eurokoa izatera igaro zen (BEZik gabe), argitaratutako azken datuen arabera.

Facuak azpimarratu duenez, zifra horiek kontuan hartuta, plastikozko botilako oliba olio birjina estraren batez besteko igoera (litro batekoa) %73,6koa izan da azken urtean (%69,3, formatu guztiak kontuan hartuta), eta jatorrian, berriz, %51,7koa.