Gaizka Izagirre
Zinema eta telesail kritikaria

Charlie Chaplinen ijito-herentzia

CHAPLIN: ESPÍRITU GITANO
Estatu espainola - Euskal Herria. 2024. 89’ . Zuzendaria: Carmen Chaplin. Gidoia: Ashim Bhalla, Carmen Chaplin, Isaki Lacuesta, Amaia Remirez. Musika: Nathaniel Mechaly. Argazkia: Kenneth Oribe.

‘Chaplin / Espíritu gitano’ filmaren fotograma bat.
‘Chaplin / Espíritu gitano’ filmaren fotograma bat. (Basque Films)

Carmen Chaplinen (Charles Chaplin-en biloba) ‘Chaplin / Espíritu gitano’ dokumentalak eraman zuen aitortza nagusia pasa den Donostiako Zinemaldiko Zinemira sailean; Euskal Zinemaren Irizar saria eskuratu zuen. Ostiral honetan iritsiko da Hego Euskal Herriko zinema aretoetara.

Proiektu honen sorrera duela hamarkada bat baino gehiago agertu zen gutun batean dago, non Jack Hill izeneko gizon batek Charles Chaplin ez zela Londresen jaio aipatzen zuen: Black Patchen (euskaraz ‘orban beltza’), Birmingham kanpoaldean dagoen ijitoen kanpamendu batean baizik.

Charlie Chaplinen senitartekoa familiaren ijito-herentzian murgilduko da bidaia argigarri batean. Sustrai horiek Chaplinen pertsonaia maitatu eta tristeena inspiratu zuten: arlotea.

Elkarrizketa esklusiboekin batera, Chaplinen legatuaren aurrekaririk gabeko sarbidea izan dute. Pelikula, haren herentzia erromanikoaren esplorazio adierazgarria da, elkarrizketa intimoekin, film zatiekin eta etxeko grabazioekin eraikitako muntaia lana du oinarri.

Chaplin familia osoak parte hartu du eta aurpegi ezagun ugari ere ageri dira: Johnny Depp, Emir Kusturic, edota Tony Gatlif, esaterako.

Carmen Chaplin zuzendariak zera aipatzen du: «Michaeli, nire aitari, beti liluratu izan zion ijitoen kulturak, musikak, jendeak. Senak esaten zidan ijitoren bat zeukala barruan, eta beste zerbait esnatu zen gutunarekin. Hori izan zen abiapuntua berarentzat, Charlieren ijito jatorriari buruzko pista guztiak arakatzeko [Carmenek horrela deitzen dio aitonari].  Eta, gero, dokumentalerako nire abiapuntua ere izan zen», azaldu du aktore eta zuzendariak Eferi eskainitako elkarrizketa batean.