‘Zorioneko’ da urteko hitza, Euskaltzaindia eta Uzeiren arabera

Irulegiko Eskuak izandako oihartzuna dela eta, erabaki dute urteko hitza aurkikuntza arkeologikoan identifikatzea lortu dutena dela, alegia, ‘sorioneku’, edo ‘zorioneko’.

Arangurengo Irulegi mendiko aztarnategian aurkitutako brontzezko eskuan «orain arte baskoieraz ezagutzen den testu zahar eta zabalena» aurkitu dela eta, Euskaltzaindiak eta Uzeik ‘zorioneko’ hautatu dute 2022. urteko hitz.

Izan ere, aurkikuntza arkeologikoak garrantzi handia izan du, baita oihartzun zabale ere nazioarteko komunikabideetan. Ikerlariek Irulegiko Eskua izena eman dioten horretan ‘sorioneku’ gisa transkribatu daiteken hitza aurkitu zuten, eta hori ‘zorioneko’ bezala itzuli da.

Orduz geroztik, ‘zorioneko’ hitza ardatz duten mezu eta lelo ugari hedatu dira euskararen inguruan, eta horren adibide dira Euskaraldia eta Euskararen Nazioarteko Egunaren harira zenbait erakundek esandakoak.

Euskaltzaindiak eta Uzeik uste dute oraindik ere zeresana emango duela Irulegiko Eskuak, eta aurten inflazioa, Ukrainako gerra eta beste gai nagusi batzuei itzal egiteko gai izan da. Euskaltzaindiaren Hiztegian aurkikuntzaren unean ‘zorioneko’ hitzaren kontsulta kopurua asko handitu zen.

Andres Urrutia euskaltzainburuak honakoa esan du urteko hitzaren aukeraketa justifikatzeko: «Aurkikuntza, bere benetakotasuna eta euskararekin bat datorrela baieztatzen bada, euskara lurralde honetan presentzia oso zaharra duen hizkuntza dela zabaltzeko eta horren kontziente izateko beste mugarri bat izango da, lurralde honen hizkuntza bat delako eta, beraz, gaur egun sozialki proiektatu behar dugun hizkuntza bat delako, dagokion estatusa izan dezan».