Seaskako ikasleek brebeta euskaraz idatziko dute eta Diwan eskolakoek, berriz, bretoieraz

Seaskako ikasleek osoki euskaraz ahalko dute idatzi gaur eta bihar iraganen den brebet azterketa iragan martxoan Parisekin erdietsitako akordioaren ostean. Azken uneko albistea de Diwan ikastetxeetan jarduten duten ikasleek bretoieraz idatzitako zientzietako azterketa ere zuzendua izanen dela.

Astelehen eta astearte honetan iraganen da brebet azterketa. Kolegioaren etapa hesten denean eginen da proba hori; lizeora igaro aitzin ziurtagiri gisakoa da.

Aurten, iragan martxoan Parisek jakinarazi zuen deliberoa tartean, azterketa osoki euskaraz idatzi ahalko dute Seaskak dituen bost kolegioetan jarduten duten ikasleek.

270k ikaslek egiten dituzte orotara aipaturiko ziurtagiria eskuratzeko frogak euskaraz.

Azkeneko albistea, ordea, Bretainiatik dator. Ikasleen ezagupen maila baieztatzeko balio duen brebet azterketa egin bezperan Roazhon (Rennes) hirian bere egoitza duen frantziar Hezkuntza Akademiak iragarri baitu Diwan ikastetxeetan jarduten dute ikasleek bretoieraz idatziko dituzten zientzietako probak ere zuzenduak izanen direla.

Gauzak horrela, bai Bretainian baita Euskal Herrian ere murgiltze ereduan ibilitako ikasleek aukera izanen dute ikasi duten hizkuntzan azterketa horiek osatzeko.

Zehazki, zientzietako frogak ateartean idatziko dituzte.

Borroka luze baten ondorioz, iazko martxoan jakin zuten Seaskako arduradurek brebet azterketa osoki euskaraz egiteko eskubidea berreskuratuko zutela aurten kolegioetako ikasleek.

Dagoeneko historia-geografia eta matemakatikako probak euskaraz egiteko parada zuten Seaskako ikasleek.

Izan ere, 2017an plazaraturiko zirkularra tartean eskubide hori mugatzera jo zuen Parisek.

Mobilizazio ugari

Frantziar Hezkuntza Ministerioak bultzaturiko gibelatze hori aurre egiteko, berdin giza-kateak, martxak zein okupazioak egin zituzten, iaz bezala aurten ere, Azterketak Euskaraz dinamikararen baitan.

Are, Euskal Herrian zein Bordelen haizeratu zituzten haien aldarrikapenak Seaskako ordezkariek.

Esaterako, hamarnaka lagunek Bordelen Hezkuntza Ministerioak duen egoitzan okupazioa garatu zuten iragan otsailaren 23an.

Biharamunean, otsailaren 24an, Anne Bisagni-Faure Bordeleko Hezkuntza Akademiako errektoreak protesta artean egin zuen bisita Euskal Herrira.

Baxoa euskaraz, noizko?

Finean, martxoaren 17ko data zuen eskutitzaren bidez frantziar Hezkuntza Ministerioak bere erabakia jakinarazi zion Euskararen Erakunde Publikoari (EEP).

Hala, brebet azterketaren baitan historia-geografia eta matematikako probak euskaraz ahal zirela lehenagorik ere egin oroitarazi ostean Seaskak galdetzen zuen bezala zientzietako froga ere euskaraz egitea aintzat hartzen zuela baieztatu zuen Pap Ndiaye buru duen Ministerioak.

Seaskak brebetari loturiko garaipena ospatu arren bere kexa azaldu zuen kurtsoa amaitzear zelarik hartu zelako erabakia.

Bide batez, baxoa azterketa euskaraz egiteko eskubidea aldarrikatu zuen, lizeoko ikasleen hizkuntz eskubideekiko Parisek agertzen zuen «mespretxua» salatuz.

Bretainiako ikasleek azken unean jakin dute zientzietako azterketak zuzenduko dizkietela: 48 ordu lehenago heldu baita Errektoretzaren baieztapena.

Hala eta guztiz ere, jakin behar da, Seaskako ikasleek iraganean harturiko jarrera bera aintzat hartuta, Diwan eskoletan ikasten duten gaztetxoek deliberoa hartua zeukatela.

Diwanek Gwenezen (Vannes-Morbihan) duen lizeoko 11 bat ikaslek azterketa horiek bretoieraz idazteko determinazio osoa zeukatela iragarri zuten publikoki joan zen hilabetean.

Hezkuntza Errektoretzak harturiko erabakiaren ondorio nagusia da ikasleek idatziko dituzten zientzietako azterketak ez direla baztertuak izanen.

Kopia horiek zuzenduak izanen direnez, azterketa bretoieraz pasatuko duten ikasleen notak ez dira kaltetuak izanen.