Klima-larrialdiak ozeanoetan eta haien baliabideetan duen ondorioez ohartarazi du AZTIk

Krisi klimatikoaren ondorioz ozeanoak eta haien baliabideak eraldatzeko datu garrantzitsuak ematen dituen memoria argitaratu du AZTI zentro teknologikoak. Tenperaturaren eta itsas mailaren igoerak dira oinarri zientifikoko erabakiak hartzeko neurtu duten ondorioetako batzuk.

AZTI zentro teknologikoak, itsasoaren eta elikagaien ikerketan espezializatuta dagoenak, memoria oso bat argitaratu du, hainbat hamarkadatako ikerketa-lana eta klima-aldaketak itsasoetan eta ozeanoetan duen eraginari erantzun zientifikoa emateko konpromisoa biltzen dituena.

Dokumentua AZTIren webgunean deskarga daiteke, eta ekosistema horiek jasaten ari diren eraldaketa azeleratuaren eta sekula izan ez denaren datu garrantzitsuak ematen ditu. Horrez gain, tresna egokia da erakundeak eta biztanleak itsas eta lurreko bizitzan funtsezkoa den elementu bat zaintzeko eta babesteko berehala jarduteko beharraz kontzientziatzeko.

AZTIren memorian, adibidez, Bizkaiko Golkoan hainbat hamarkadatan egindako neurketa jarraituen ondorio nagusietako batzuk biltzen dira. Denbora horretan, zentro teknologikoak eginkizun erabakigarria izan du, Ihobe eta Naturklima bezalako erakunde eta eragilerekin elkarlanean, Klima Aldaketaren Itsas Behatokia sortzeko. Behatoki horren zeregina da itsasoaren eta itsasertzaren baldintza fisiko, kimiko eta biologikoen joerak kontrolatzea, egungo eta etorkizuneko eraginak ebaluatzea eta egokitzapenari eta arintzeari dagokienez informatutako erabakiak hartzen laguntzea.

Itsasoaren tenperaturaren kasuan, 1986az geroztik hilero monitorizatuta, euskal zentro teknologikoko adituek egiaztatu dute 1980tik hamarkada bakoitzeko 0,19ºC eta 0,26ºC artean igo dela, bereziki hego-ekialdeko eta kostaldeko eremuan. «Hazkunde horri eutsiz gero, mende-amaierarako 3,5 °C-ra iritsiko dela aurreikusten da», nabarmendu du Guillem Chust-ek, AZTIko klima-aldaketaren arloko koordinatzaileak.

«Agian, tenperatura handiago horren alderdirik kezkagarriena da itsas ekosistemen erantzun ugariak eta ozeanoak klimaren erregulazioan izan dezakeen paper ezezagunaren inguruko ziurgabetasuna dela», adierazi du AZTIko adituak.

AZTIk monitorizatzen duen beste alderdi bat itsasoaren maila eta olatuak dira. Zentroak bildutako datuen arabera, 1990etik hamarkada bakoitzeko 1,5etik 3,5 zentimetrora igo da itsasoaren maila, eta, proiekzioen arabera, igoera hori 50 eta 80 zentimetrokoa izan daiteke euskal kostaldean mende honen amaierarako.

Bestalde, olatuen muturreko altuerak nabarmen egin du gora golkoaren hego-ekialdean, eta batez beste 16 zentimetro igo da hamarkada bakoitzeko. Txostenaren arabera, fenomeno hori azken hamarkadako ekaitz-baldintzekin lotuta dago ziur aski, eta eragin nabarmena du inguruko hondartzen higaduran.

Kostaldeko uholde-arriskuari dagokionez, emaitzek adierazten dute 2050erako arriskuan dagoen azalera %12 handituko dela eta 2100. urterako %24tik %59ra bitartekoa izango dela. Horrek esan nahi du gaur egun 1.700 hektareatik 2.700 hektarea ingurura igaroko litzatekeela mende-amaieran.

«Itsasoaren maila igotzeak ondorio nabariak eta kezkagarriak izango ditu, hala nola gure hondartza gehienak edo estuarioetako ekosistemak galtzea, hala nola padurak eta itsas belardiak. Horiek elementu garrantzitsuak dira biodibertsitatea kontserbatzeko eta karbono urdinezko hustubideak egiteko», azaldu du Chust-ek.