Palestinarren larritasuna: «UNRWA gabe, hilko naiz»

Israelgo salaketari jarraituz, 13 herrialdek Unrwa agentziari laguntza etetea heriotza zigorra da errefuxiatu palestinar askorentzat. Minbiziaren aurkako tratamenduak, elikatzea, hezkuntza... Laguntza horien mende Libanon 250.000 palestinar bizi dira. Eta Siriatik milaka ere iritsi ziren.

Fakhria el-Ali Libanoko errefuxiatu palestinarrarentzat 13 herrialdek Unrwari ematen zioten laguntza etetea heriotza zigorra da. Errefuxiatu palestinarrentzako NBEren agentziak minbiziaren aurkako tratamendua finantzatzen dio. «Nire bizitza amesgaiztoa da. Unrwa gabe, hil egingo naiz», adierazi zuen Beddaouiko errefuxiatuen esparruan, Libanoko iparraldean, bizi den 50 urteko emakume ezkongabe eta langabe honek,

«Herri oso bat exekutatzen ari dira, ni bezalako minbizidun pazienteak, lehenik eta behin», gaineratu zuen.

Ameriketako Estatu Batuak (AEB), Alemania eta Erresuma Batua bezalako emaile handiek bertan behera utzi dute Unrwaren finantzaketa, Israelek egindako salaketari sostengua emanez.

Bere 30.000 langileetatik hamabik urriaren 7ko erasoan parte hartzea leporatu zien. Orain arte ez du frogarik erakutsi, baina herrialde hauek berehala eten zuten laguntza,

«Erabaki hau ez bada bertan behera geratzen, agentzia martxoaren amaieran funtsik gabe geratu baino lehen, ondorioak larriak izango dira gure zerbitzuen mende dauden palestinarrentzat», ohartarazi zuen Unrwak Libanon duen zuzendari komertzialak, Dorothee Klausek.

«Libanon dauden errefuxiatu palestinarren ia %80k gure laguntza eta zerbitzuak jasotzen dituzte, eta kopuru hori handitzen ari da krisi ekonomikoarekin», esan zuen.

5,9 milioi palestinar erregistratuta daude NBEren agentzian, 500.000 inguru Libanon, 1948an, Israelgo Estatua sortu zenean, exodora behartuta izan ziren errefuxiatuen ondorengoak.

Baina horietatik 250.000 bakarrik bizi dira bertan, batez ere gainpopulatutako alderdietan, bizi baldintza negargarriek eragindako emigrazio masiboaren ondorioz.

Agentziak ezinbesteko laguntza ematen die hezkuntzarako, arreta medikorako, gizarte zerbitzuetarako, kanpamentuen azpiegiturarako, mikrofinantzaketarako eta larrialdiko laguntzarako.

Errefuxiatu horien %80 baino gehiago pobreziaren mugaren azpitik bizi dira.

«50.000 paziente ditugu ospitalean, eta horietatik 600 inguruk minbizia dute. Unrwarik gabe ziurrenik ezingo lituzkete oso garestiak diren tratamenduak onartu», nabarmendu zuen Klausek.

Hezkuntz, ezinbestekoa

Azken hamar urteotan Siriatik gerratik ihes eginez iritsi diren 23.000 errefuxiatu palestinarrentzat are katastrofikoagoa da egoera.

«Poliki-poliki hiltzen gaituzte, Gazan bezala», deitoratu zuen Najah el-Daherrek, etxekoandreak. Honen senarrak familia mantentzeko lan txikiak egiten ditu noizean behin.

Klaseak behin betiko ixtearen perspektibak, agentziak ixten badu, Siriatik 2019an heldu zen familia horren egonkortasunaren suntsituko luke. Libanoko Unrwaren 62 eskoletan dohainik hezitako 40.000 ikasle palestinarren artean daude bere seme-alabak, eta han arabiera, ingelesa eta batzuetan frantsesa ikasten dute.

Hezkuntza funtsezkoa da errefuxiatu horientzat, eta horrek aukera ematen die Arabiar Golkoko herrialdeetan edo beste leku batzuetan goi mailako ikasketak jarraitzeko.

«Nire semea ezjakin eta analfabeto bihurtzeko arriskuan dago. Zakarrontzietan dago bere etorkizuna? Erabaki honek herri gisa desagerrarazi besterik ez du nahi».

Unrwak 300 bat dolarreko (280 euro inguru) laguntza ematen die hilero Najahren familiari eta Majida el-Daher arrebarenari, ez baitago egoera hobean.

Bi seme-alabekin eta senarrarekin bizi da, zorrez itota, hilean 60 dolarretan (55 euro) alokatzen duten gela batean, Bourj al-Brajneh errefuxiatu palestinarren eremu osasungaitzean, Beirutetik hurbil samar. «Alokairuak garestitzeko arriskua dago; beraz, Unrwaren laguntza ere mozten digute. Kalean amaituko dugu», dio Majida el-Daherrek, «zigor kolektiboa» salatuz.

2019az geroztik Libanok pairatzen duen kolapso ekonomikoak ondorio larriak izan ditu palestinarrentzat, agintariek dozenaka lanbide izatea ere debekatzen baitiete.

«Guretzat, aukerak mugatuak dira, eta krisiaz gero are okerragoa da», dio Haitham al-Jashik, hilaren amaierara iristeko borrokan ari den kanpamentuko denda txiki bateko langileak. Haren arabera, herrialde emaileen erabakia «palestinarren gaineko kontrola indartzeko saiakera da».

«Gure bizitza amaitzen ari balitz bezala da», adierazi zuen Youssef Dahoukek, 40 urtekoa eta lau seme-alabaren aitak. Unrwak gastu guztiak ordaintzen dizkio. «Ez zait axola laguntza mozten baldin badigute, baina kasu horretan gure lurrak itzul diezazkigutela».