Gaur bezalako egun batean, 2021ean, ofizial egin zen Euskaltel MasMovil enpresaren esku geratu zela EEPak aurrera egin ondoren. Akziodunen artean milioi-zaparrada utzi zuen, baina Euskal Herriarentzat galera estrategikoa ekarri zuen.

Horrela, 1995ean sortutako konpainia baten kontrol publikoa eta erabakigunea galdu ziren. Haren sustraiak, ordea, 1992an errotzen dira, telekomunikazioak kudeatzeko sozietate publiko baten bitartez (Euskalnet), Lakuako Gobernuak datuak zuntz optiko bidez komunikatzeko sare bat jarri zuenean martxan.

Eraikin publikoentzako azpiegitura bat sortu ondoren, hurrengo urratsak Bilbo, Donostia eta Gasteizera zabaltzea izan ziren, gainerako udalerriekin jarraitzeko. Hori guztia telefono-konpainia propio baten azpiegitura garatzeko helburuarekin.

1995ean Euskaltel sortu zen, Lakuako Gobernua eta BBK, Kutxa eta Vital aurrezki-kutxak parte zuten erakunde gisa. Telefonia finkoaz harago, telekomunikazio-sare oraindik hasiberria garatzeko jarri zen martxan, mugikorra, internet eta kable bidezko telebista hedatuz.

Jatorri publikoa izan arren, akziodunak inbertitzaile pribatuei ireki nahi zitzaizkien, eta azkenean bazkide bihurtu ziren Iberdrola, Endesa eta Mondragon Taldea. 2012. urtearen amaieran mugimendu berriak egin ziren: Jaurlaritza eta zenbait erakunde pribatu atera ziren eta Trilantic eta Investindustrial funtsak sartu ziren akziodunen artean.

Une horretatik aurrera,  konpainia batzuk erosi zituen, hala nola RACCTel kataluniarra, R kable operadore galiziarra eta Telecable asturiarra.

RACCtel+ sorreraren bidez, Katalunian presentzia handitu egin zen, eta 2019an Nafarroan sartu zen, baita Leonen, Kantabrian eta Errioxan ere. Horrez gain, akordio bat itxi zuen Virginekin, bere marka estatu mailako hedapenean erabiltzeko, eta beste bat Orange Españarekin lankidetzan aritzeko, bere sare mugikorra eta zuntz optikoko azpiegitura alokatzeko.

2021ean, Euskaltelen gainean, MasMovil Taldeak Kaixo Telecom S.A.U. filialaren bidez atera zuen, EEPa iritsi zen arte. Kaixo Telecom horrek egoitza soziala Donostian zuen, eta Euskalteleko integrazioa egiteko, MasMovil Ibercomek sortu zuen. Hori ere Gipuzkoako hiriburuan sortu zen, 1997an, gerora Madrilgo Alcobendasen kokatu bazen ere.

Operazio hori 174.485.075 akziok onartu zuten.

MasMovil enpresak bermatuta zuen Euskalteleko akziodun nagusien babesa, une horretan Zegona, Kutxabank eta Corporacion Financiera Alba baitziren. Zehazki, funts britainiarrak 421 milioi euro jasoko zituen, euskal bankuak 390 milioi eta Banca Marchen inbertsio-sozietateak 216 milioi.

Horrela, MasMovil enpresak Espainiako Estatuko laugarren operadore gisa zuen posizioa indartu zuen, Telefonica, Orange eta Vodafoneren atzetik, 14 milioi linea baitzituen marka guztien artean, Pepephone, Yoigo eta Lebara ere barne hartzen baitzituen, 26 milioi etxetako zuntz-arrastoarekin. Diru-sarrerak urtean 2.700 milioi eurokoak aurreikusten ziren.

Arrakasta batzuentzat, galera multzoarentzat

Egun hartako GARAren editorialean gogoratzen zen bezala, operazioa bereziki arrakastatsua izan zen Kutxabankeko zuzendari nagusientzat, 27 milioi euro inguru banatuko baitziren hobarian.

Baina Euskal Herriarentzat «galera estrategikoa» zen, «ez baitu soilik kontrol publikoa galtzen, erabakigunea ere galtzen baitu». Horrez gain, «duela bederatzi urte Lakuako Gobernuak Euskalteli prezio barregarrian saldu zion zuntz optikoaren sare publikoa», eta, beraz, «herrialdearentzat galera nabaria da».

Editorialaren arabera, «Euskal Herriak azpiegitura bat galdu du, zuntz optikoaren sarea, eta enpresa publiko bat, Euskaltel, herrialdeko telekomunikazioak estrategikoki egituratzeko funtsezko tresna. Lakuaren onespenarekin, operazioak pobretu egiten du herrialdea gutxi batzuk aberasteko».

Orange-rekin bat egitea

Euskaltelen bilakaerak, martxan jarraitzen duen markak, gertakari berri bat bizi izan zuen 2024an bertan, Madrilek Orange eta MasMovil enpresen bat egitea baimendu zuenean Espainiako Estatuan operadore nagusia sortzeko, 30 milioi bezero mugikor baino gehiagorekin, zazpi milioi banda zabalean eta bi milioi telebistarekin. Horrela, 18.600 milioi euroko balioa zuen sozietate bat sortu zen.

Gainera, aurten Euskaltelek bere eskaintza zabaldu du, gasaren eta elektrizitatearen merkatuan sartu baita, eta produktu horiek telefoniarekin, internetekin, telebistarekin eta 2022ko udan abian jarritako alarma-zerbitzuarekin bat egin dute. Aukera berriak, marka laranja sortu zenetik 30 urte betetzera doazenean.