Bidaiari

Euskaldunen eta islandiarren harremanaz erakusketa, Itsasmuseumen: ‘Pidgin’

Azaroaren 3ra arte zabalik egongo da Itsasmuseumen ‘Pidgin’ erakusketa, euskaldunak eta islandiar herria, baleen ehizaren garaian, izandako harremanak jorratzen dituena. Erakusketak beste jarduera osagarri batzuk ere izango ditu, hala nola bisita gidatuak, topaketak, solasaldiak edo hitzaldiak.

Erakusketan ikusgai dauden piezak.
Erakusketan ikusgai dauden piezak. (Oskar Matxin Edesa | FOKU)

Euskal-islandiarra euskal arrantzale eta baleazaleek eta islandiarrek hitz egindako pidgin bat izan zen. Vestfirðir eskualdeko jatorrizko eskuizkribuetan dokumentatuta dago, XVII. eta XVIII. mendeen artean idatziak. Pidgin horretan ere nabarmena da frantsesaren eta ingelesaren eragina, Ipar Atlantikoko uretan herrialde desberdinetako arrantzaleen arteko elkarbizitzaren eta merkataritzaren ondorioz.

Bere ikerketa eta ekoizpen artistikoaren bitartez, Imanol Zubiauzek euskal-islandiera pidgin-era hurbiltzen gaitu, bi hizkuntzak merkataritzaren bidez elkartzean sortzen den proto-hizkuntza. Pidgin, hain zuzen ere, horixe da, hizkuntza desberdinak dituzten bi talde sozialen artean hizkuntza lagungarri bat sortzea. Horren ondorioa dira, XVII. mendeko hiru eskuizkribu, pidgin honen glosarioak, itzulpenak eta esaldi osoak dituztenak.

Marinelen zeharkaldiak bizitzera

Proiektua garai hartako baleontzi batean aldi baterako eta geografikoki kokatutako fikziozko pertsonaia batean oinarritzen da. Baleontzi honen bizipenak eta oroitzapenak hainbat instalazio, argazki-artxibo eta materialetan daude ikusgai, eta horiek guztiek euskal marinelen zeharkaldiak bizitzera gonbidatzen dute bisitaria.

‘Pidgin’ erakusketak oroimen kolektibo baten gabezitik sortzen da eta kultura baten garrantzia azpimarratzen du, bere tradizio eta berezitasunekin batera. Aldi berean, artxibo-oinarri baten gainean elikatzen da, errealitatearen eta fikzionatuaren arteko iruditeria sortzen duen bitartean. Imanol Zubiauz Arte Ederretan doktorea da Euskal Herriko Unibertsitatean (EHU), eta gaur egun unibertsitate berean ari da irakasle gisa. Aldi berean, proiektu artistikoak ekoizten ditu eta hainbat egoitza artistiko osatu ditu. Bere obra ezaguna da argiarekin, pertzepzioarekin eta bere erakusketetan publikoaren murgiltzearekin lotzen delako.