Lore AGIRREZABAL
HAUR LITERATURA

Desberdina zarela uste duzu?

Inoiz sentitu zara berezi, bitxi, arraro, estrainio, exotiko, satelite, barregarri, xelebre? Noizbait besteen aldean desberdina zarela iruditu zaizu? Horixe da liburu honek jorratzen duen gaia; bestelako sentitzen denaren ikuspegia agertzen digu. Izan ere, ipuin honetako protagonista lekuz kanpo sentitzen da maiz. Kandido da bere izena, eta, askotan, inork ez duela ulertzen uste du. Oharkabean ibili nahi izaten du, ez zaio batere gustatzen besteen begiraden jopuntu izatea, baina aintzat hartzea ere nahi izaten du, noski. Hala, sentimendu kontrajarrien arteko talka etengabe horretan, mundua oso leku konplikatua dela iruditzen zaio.

Egia esan, zenbaitetan oso zaila da norbera den bezalako agertzea, batez ere, ingurukoak zure modukoak ez direnean. Baina desberdina izanik, hori tapatu eta besteen antzera agertu nahi izatea ere ez da batere samurra izaten. Hala ere, hainbeste pertsona bizi garen mundu honetan ba ote da inor burutik oinetaraino, bere ezaugarri guzti-guztiekin, erabat bestelakoa denik? Eta, oinetatik bururaino beste norbaiten igual-iguala denik?

Bitxikeriak bitxikeria, Kandidori, beste denei bezala, uda gustatzen zaio. Horretan mundu guztia bezalakoa omen da. Edo hala uste du berak.

Gaiagatik baino, gaia jorratzeko moduagatik guztiok sentituko gara kontakizunaren zatiren batean Kandidorekin identifikatuta. Guztiok sentitu izan gara noizbait desberdin, ezta? Batzuk beste batzuk baino maizago, ziurrenik. Halakoak, noski, ez dira egoerarik erosoenak izaten, baina oso lagungarria izan daiteke jakitea munduan hori bizi duen bakarra ez zarela, eta zure ikaskideak edo bizilagunak ere zenbaitetan sentimendu bera izan dezakeela. Azken finean, bada zerbait denok berdintzen gaituena: zerbaitetan desberdin izatea, hain justu.

Hitz gutxirekin berba eta mintzaldi asko sor ditzakeen liburua da “Kandido eta besteak”. Oso estilo zuzena darabil Fran Pintadera idazleak, eta istorio zirkularra sortu du, ipuinaren amaiera beste kontakizun baten hasiera bihurtuz. Hain zuzen, horrek berak ere hizketarako gaia eman dezake. Christian Inarajaren ilustrazioak, berriz, oso grafikoak dira; haur batek errotulagailuz marraztuak dirudite, baina tarteka zenbait testura eta forma ere nahasten ditu irudi berean. Marrazkiz eta kolorez beteak dira orrialde gehienak. Bestalde, gaiari leial, liburuaren formatua ere ez da ohikoa, oso laukizuzena baita, 30x17,5 zentimetrokoa.

Liburu honek Album Irudidunentzako Nazioarteko XI. Compostela Saria jaso du aurten. Hain zuzen, desberdintasunari eta aniztasunari emandako tratamendu egokia saritu nahi izan du epaimahaiak, bere iritziz, norberak besteekiko duen begirada eta besteek norberarekiko dutena egoki agertzen baitira istorio honetan. Horrez gain, hizkuntzaren garaikidetasuna eta gaiaren unibertsaltasuna, kontakizunaren estilo zuzen, koherente eta zirkularra, nahiz, irudien aberastasun grafikoa −egungo diseinu joeretara gerturatzen dena−, ere azpimarratu dituzte.

Compostela Sariko liburuen euskarazko itzulpenekin ohi bezala, hau ere Kalandrakak eta Pamielak elkarlanean argitaratu dute, Uxue Rey Gorraizek itzulita.

Mundu globalizatu honetan politikoki zuzena da aniztasuna balioestea, baina gehiengoarekin bat ez datorrenak ondo daki bestelakoa izanez bizitzea zeinen zaila den. Bada, horiei eta beste guztien antzeko sentitzen diren pertsona orori zuzendutako liburua da hau.