Osasun mentaleko arazoek eragindako lan-bajak ugaritzen ari direla esan dute Nafarroako Merkataritza Ganberan izan diren jardunaldietan. “Enpresetako arrisku psikosozialen kudeaketa: gure garaiko erronka handienetako bat” titulua zuten eta hori izan da landu duten gai nagusia.

Lanaldian zehar, langileen osasun mentaleko arazoen gorakada azpimarratu zen, laneko bajaren bigarren kausa direlako, eta goranzko joera sumatzen delako. Gainera, azpimarratu zuten ISO 45003 arauak arrisku psikosozialak detektatzen laguntzen duela, absentismo-tasak murrizten eta lan-osasunaren arloko lege-araudia betetzen.

Merkataritza Ganberako presidenteak, Javier Tabernak, Mutua Navarrak 2023an egindako ikerketa bat aipatu zuen, eta bertan azaltzen da arazo mentalekin lotutako bajen intzidentzia %53,26 handitu dela 2019. urtearekin alderatuta.

Manuel Martin Estatu espainiarreko Psikiatria eta Osasun Mentaleko Elkarteko (SEPSM) presidenteak parte hartu zuen saioan, eta, besteak beste, higadura profesionalaren sindromeari buruzko azalpenak eman zituen.

ALDAKETAK PATOLOGIAN

Psikiatrak azaldu zuenez, osasun mentalaren patologiak eta erresilientzia aldatzen ari dira. Martinek esan zuen gaixotasunak aldatzen ari direla eta, biologiak eta psikologiak ez ezik, gizarte- eta ingurumen-faktoreek ere zerikusia dutela. Trantsizio kulturalaren azelerazioa, sare sozialek eragindako distortsio kognitibo masiboak, bizitza-estilo kontsumista eta hedonikoak, erresilientzia mentalaren murrizketa; horiek dira duela urte batzuk ez bezalako gaixotasun mentalen gorakada eta agerpena eragiten ari diren alderdietako batzuk.

Ildo horretan, gogorarazi zuen 2023an 600.814 lan-baja izan zirela Estatu espainolean nahasmendu psikiatrikoengatik, batez beste 111 eguneko iraupenarekin. Gaineratu zuenez, osasun-arazo hori «enpresaren bideragarritasuna arriskuan jartzen duen arazoa» ere bada.

Egoera horrek arazo fisikoak eragiten ditu, hala nola migrainak, gorputzeko minak eta nekea; arazo psikikoak, frustrazioa edo antsietatea eta arazoak lantokian, errendimendua murriztea eta lanuzteak. Enpresan aldaketak egin behar direla azpimarratu zuen Martinek. «Lan-ingurune berriak pentsatu behar dira, pertsonak eta beren beharrak ez direlako duela 40 urtekoen berberak», amaitu zuen.