Gerardo MUNGIA

ETA MAITA HERRIA... (ZORTZIGARREN ATALA)

Xabier espetxetik aterata, Maddirekin ezkonduko da. Idoia eta Patxi bi haurren aita-amak dira. Idoia lanetik bota dute bigarren haurraz erditu ondoren amatasun baja hartzeagatik. Langabezian dago «emazteki izateagatik».

12. JELKALDIA

Adiskideak Herriko ostaturat joan dira, Xabierrek merezi duen batzarriaren egitera eta ber denboran agintzera Xabier eta Maddi ezkonduko direla.

Txalaparta airearekin batera arizale urdinak taularat sartzen dira. Jelki dantzariak eta bertsolaria (erdiko atetik). Besta handia.

Maddi (Xabierri)

134. Iduriz eni dagokit

arra-jitearen berri.

Zer erraten ahal dudan…

Xabier, ongi etorri!

135. Presondegiz presondegi.

Hinkili-hankala ibili.

Zure familia, lagunak...

Zazpi deabru ikusiz.

Xabier (Maddiri)

136. Hilkarrean aritu naiz.

Beti adorea zuketz.

Frankotan ahoan potets.

Maitasuna duzu niketz.

137. Esker mila guzieri.

Espainiako ziegan barda.

Geldiarazi dituztenak

tenore hontako taupada.

Bertsolaria

1. Zure hutsuneak bizitza aldatu

zigun zuritik beltzera.

Baina beltzetik zurira doan

ziaboga hementxe da.

Ogi berria nahiz ez datorren

gose zaharra asetzera

zure egarria libre da eta

ongi etorri etxera.

2. Nahiz eta orain mugi zaitezkeen

haizea bezain libreki

joaten denak nora itzuli

behar izaten du beti.

Ez zaren arren inon egongo

etxean baino hobeki

zuk erabaki ezazu atea

noiz itxi ta noiz ireki.

Hitzak: Sustrai Colina. Airea: Haurtxo txikia negarrez dago.

Gero, dantzariek ohorezko aurreskua dantzatzen dute.

Arizale oro erretira.

13. JELKALDIA

Bizitzeak eta denborak aitzinerat segitzen dute. Idoia eta Patxi bi seme-alabaren aita eta ama izan dira eta lanari lotuak. Nola ez ba? Beti beren sorlekuetarat ahal dutelarik. Idoia bigarren umeaz erditu ondoren eta amatasunaz bajan edo arrêt de travail-ean oraindik delarik, lan egiten duen jantzi-dendarat doa nagusiaren deiari erantzuten.

Jelki taulara Idoia eta Susana (ate urdinetik). Jalki Puy, dendako nagusia, eta jende gehiago (kanpotik).

Puy (dendako nagusia)

138. Aizu Idoia zurekin

eleak behar trukatu.

Ez da ehi erraitea.

Ez zaitut nahi porroskatu.

139. Negozioa tikia da.

Mantentzeko firin-faran.

Ezin horrela segitu

zu baldin bazaude bajan.

140. Zure dretxoak direla

ongixko jakin badakit.

Alta kontratua fini.

Erabakia ez da aisit.

Idoia

141. Hemendik karriketarat

aterako naiz tristeki.

Langabeziarat noa

naizelakoz emazteki.

142. Nora goaz langileak?

Bagara purtzilkeriak?

Esklaboak heldubada?

Aiseriak miseria.

Susana (langilea)

143. Beti berdin guretako.

Hotzikarak bahitu nau.

Nolako ustekabea.

Horrela, banpez eta brau!

Denak erretira.

3. SATANERIA

Jelki oholtzara Kerra eta Pokerra satan gehienak. Iduriz beren “lana” bukatu dute.

Kerra.

144. Langile hauen artean

gaitzaldiak eta herra.

Anartean guretako

dantzatzeko tenorea.

Pokerra

145. Luziferri emaiok

garaipenaren plazera.

Ikustekoa baitik

Patxiren amaiera.

Kerra

146. Hesteak labaintzen zaizkidak

jauzi batzuen egiteko.

Zunbeltzeko bentatik

Larrain-dantzan aritzeko.

Pokerra

147. Inguruko dantzariak

gera ditean bekaizti.

Uxueko apezpikuak

dezala behatza busti!

Kar, kar, kar…

Jelki satanak, guziak. Xiberoako branlea dantzatuko dute. Gero satanak oholtzatik erretira borta gorritik.

14. JELKALDIA

Idoiak umeak haurtzaindegian bildu ditu. Langabea da egun. Etxerat doa osoki deboilaturik, lur jota. Bertan Patxirekin hasten da mintzoan, jantzi-dendan agitu ustekabea kontatuz.

Jelki Patxi, Idoia eta bi umeak (borta urdinetik).

Idoia

148. Saltokitik natorkizu.

Erabat deboilaturik.

Kalera iraitzi naute.

Oinazeetan plegaturik.

149. Gogo etsia banaute.

Samindura kanpora behar.

Norbait aka(ba)tuko nuke.

Kolkoa dut usteltzear.

150. Nolaz ari zitzaidan

jantzi-dendako nagusia!

Sendi nuen nengoela

zakurraren ipurdian.

Patxi

151. Lan hobea badukezu.

“Latsari onari ez zaio

nehoiz falta latsarria”.

Ez gara molda gaur artio?

152. Tristuraz ez kordokatu.

Maitea, gora bihotza!

Bizi nahiari estekatu.

Entzun umeen asotsa.

Idoia

153. Egia duzu amorosa!

Banoa adiskideekin.

Anartean arta haurrak...

ta afaria, otoi, egin!

Idoia karrikara doa adiskideen bila, barrena arintzeko asmoz, eta Patxi etxean geratuko da. Badu zer eginik...

Laurak erretira. Türk andere-gizonak ilkitzen dira ate gorritik.

TÜRK andere-gizonak.

Beltxarga-anderea

I- Haurra duzu negarretan.

Ipurdia zikindurik.

Oihalaren aldatzeko

Nik behinik behin ez gogorik.

La la la la…

Zirlinga-anderea

II- Hara! Mutil, hire txanda.

Hara! Troxen aldatzera.

Belakia, kolonia,

hoa orain xerkatzera!

La la la…

Erregexupit-mutila

III- Sentitzen dinat maitea.

Istantean naun jinen.

Tabakoaren erosteko

ordu bat behar bederen.

La la la…

Oilanda-anderea

IV- Tapalahara ohartu duk

edota halabeharrez?

Uzkian pipermina ote?

Hola, atratzeko banpez?

La la la…

Türkak erretira. Taulada hutsik geratu da.