Indarkeria matxistaren ondorioz umerzurtz diren haur, nerabe eta gazteek dirulaguntza bereziak izango dituzte EAEn, Lakuako Gobernuak aurreratu duenez. Gutxienez 5.760 eurotakoak izango dira, 18 urte bete arte eta zenbait kasutan 25 urtetara heldu arte.

Gainera, emakume horien seme-alabek, biologikoek, adoptatuek edo tutoretzapekoek, hilketak gertatu zirenean adingabeak zirenek, 10.000 euroko ordainketa bakarra jaso ahal izango dute, atzeraeraginezko izaerarekin, 2003. urtetik dekretua indarrean sartu aurreko urtera arte. Lakuaren kalkuluen arabera, 40 pertsona inguruk jaso ahal izango dute laguntza hori.

10.000 euroko azken laguntza hori ez da bateraezina urteko 5.760 euroekin, onuradun potentzialek baldintzak betetzen badituzte. Adibidez, adingabeak izaten jarraitzen badute eta EAEn bizi badira, bi dirulaguntzak jaso ahal izango dituzte.

Kopuru horiek eta laguntzak jasotzeko eskatzen diren baldintzak Lakuako Berdintasun, Justizia eta Gizarte Politiketako Sailak astelehen honetan onartu duen dekretu-proiektuan daude jasota. Hemendik aurrera, alegazioak aurkezteko prozesua hasiko da, eta hilabete batzuk barru amaituko da, behin betiko testua Lakuak onartu arte. Prozesu horretan, baliteke dekretu-proiektuan jasotako alderdiak aldatzea.

450.000 euro 2024 aurrekontuetan

Indarrean jartzeko datarik ezarri ez den arren, Iñigo Urkullu buru duen Gobernuak iragarri du 450.000 euroko aurrekontua izango duela datorren urtean ordainketa horiei aurre egiteko, eta kopuru hori handitu ahal izango dela jasotzen diren eskaeren arabera, laguntza hori eskubide subjektiboa baita.

Behin-behineko testu horren arabera, adingabe umezurtzentzako urteko laguntzaren zenbatekoa 5.760 eurokoa izan da hasieran, hau da, Ondorio Anitzeko Errentaren Adierazle Publikoaren (IMPREM) % 80a. Indize hori erreferentziatzat erabili da laguntzak emateko. Zenbateko hori bikoiztu egingo da desgaitasun- eta mendetasun-maila jakin batzuk dituzten hartzaileen kasuan.

25 urtera arteko laguntzak

Onuradunak 18 urte betetzen dituenean, 25 urte bete arte jaso ahal izango du laguntza, baita % 33ko desgaitasuna edo handiagoa badu, mendekotasun-egoera badu edo araututako ikasketak egiten baditu ere.

Laguntza honen onuradun izateko, hartzaileak eskabidea egiten duen unean izan behar ditu egoitza eta errolda komunitatean, eta ez eraildako amaren heriotzaren unean; hala ere, ama horrek hil zenean izan behar zituen bizilekua eta errolda, edo, bestela, hil aurreko azken 10 urteetatik 5ean.

Dekretu-proiektuak aurreikusten duen beste laguntzari dagokionez, 10.000 euroko ordainketa bakarrari dagokionez, eskatzen da adingabeak bizilekua eta errolda izatea ama hil zenean, bai eta eskaera egiten denean ere.

Dirulaguntza horri dagokionez, gehienez ere bi urteko epea ezarriko da eskaerak formalizatzeko dekretua indarrean sartzen denetik, «neurri iragankorra eta salbuespenezkoa» baita, eta epe hori igarota desagertuko baita.

Lakuak kalkulatu duenez, 40 izan daitezke laguntza honen onuradun izan daitezkeenak, zenbatespenak diren hainbat daturen azterketan oinarrituta; izan ere, 2012ra arte ez dago eraildakoen seme-alaben erregistrorik.

2003. urtetik, hilketa matxisten estatistika hasi zenetik, 53 emakume hil dira horren ondorioz Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan.