Southamptongo Unibertsitateko ikertzaile batek zuzentzen duen arkeologo talde batek Eskoziako ipar-ekialdeko Deer monasterio galduaren tokia aurkitu duela uste du.

Uste denez, munduko idatzitako gaeliko zaharrena monasterio honetan idatzi zen XI. mendearen amaieran eta XII. mendearen hasieran. Testu hauek, lurren kontzesioak jasotzen zituztenak, ‘Oreinen Liburua’ (‘Book of Deer’) delakoaren ertzetan idatzi ziren, jatorrian K.o 850 eta 1.000 urteen artean idatzitako poltsikoko ebanjelioan hain zuzen ere.

Akademikoek luzaroan espekulatu dute sarrera edo «gehigarri» horiek liburua monasterioan zegoen bitartean erantsi zirela. Orain, arkeologoek uste dute eraikinaren hondakinak aurkitu dituztela 1219an sortutako Deer abadiako hondarretatik 80 metrora, Mintlaw herritik gertu, Aberdeenshiren.

Alice Jaspars Southamptongo Unibertsitateko Arkeologia saileko ikertzaileak zuzendu ditu ikerketak. «Eskoziako gaeliko zaharrenaren bizileku gisa, ‘Oreinen Liburua’ ezinbesteko eskuizkribua da Eskoziako historian. Liburua bera non idatzi zen ez dakigun arren, uste da bere ertzetan agertzen den gaelikoa Deer monasterioan gehitu zela aurretik», argitu du ohar batean.

«Eranskin horiek monasterioaren sorrerari buruzko erreferentziak jasotzen dituzte, Eskoziako ipar-ekialdeko beste lur emakida batzuekin batera. Orain uste dugu 2022ko indusketan testu horiek idatzi ziren monasterio galdua aurkitu genuela», gaineratu du.

Taldeak karbonoz datatu du indusketetan abadiaren inguruan aurkitu zituzten zutoinetako zuloekin lotutako materiala eta liburuaren eranskinaren aldi berekoak direla ondorioztatu du. Erdi Aroko zeramika, beira zatiak, arkatz optiko bat (idazteko tresna zorrotza) eta hnefatafl mahai-jokorako taulak ere berreskuratu dituzte. Horiek eta tokian aurkitutako etxeko beste tresna batzuek monasterio multzo bat iradokitzen dute.