Txomenjauer

Egun aldrebes horietakoa. Ez zen ekaitzik izan eta haizeak ezin xumeago jo zuen bezperan. Hala ere, argindarra keinuka ibili zen gau osoan gure auzunean. Iberdrolak kobratu bai ederki, baina hortik aurrerakoak… Nire moduko optimista patologikook entxufedun irrati-erlojuetan berebiziko fedea izaten dugu. Bizi osoko piladun iratzargailu horietako bat ondoan? Zertarako? Horiek alferrikako enbarazuak dira! Nire emazteak hiru ditu. Bai, hiru! Ez bat, ez bi. Hiru! Gauero matraka bera. “Fermin, jar ezazu beste bat badaezpada”, “Fermin, argia joaten bada...”. “Bazara, ba, setatia, emakumea! Erloju modernoak ez dira edonola izorratzen”. Igerilekura buruz eta bainujantzirik gabe. Eta, jakina, gero gerokoak. “Fermin! Jaiki azkar, gizona! Zure katxarro modernoak ez du jo!”. Jode, okerreko hankarekin hasi behar eguna lehen ordutik. Ohiko kalea itxita. Obrak. Ordu erdi gehiago fardelera, eta zenbatzen. Bulegoan nagusiaren mutur okerra, nola ez. “Una tormenta, don Antonio, ya sabe; barrio antiguo y pasa lo que pasa. Luego estaban de obras…”. “No me cuente su vida, Bustindui, y póngase a lo suyo, que me tiene contento”. Ordenagailuaren aurrean jarri eta pantaila osoa irakurri gabeko mezuekin beteta. “Denak ados jarri ote dira, ba, gaur idazteko…”.

Urdaila alarauka neukan hamarretarako, ezer gosaldu gabe irten bainintzen etxetik, txistu batean. Sarrera postontzia erdi menderatuta neukala, zutitu egin nintzen kafetxo bat hartzeko irrikan. Bulego grisa, herdoildutako mutur ilunak, ehunka Sisifo harriari mendian gora eta behera bultzaka. Beste egun bat asperduraren erreinuan.

Ez nituen lau pauso egingo, telefono mugikorreko “Matrix”en soinu banda joka hasi zenean, bulego osoak entzuteko moduan. “Nekanek sukarra? Eskolara bila joateko? Baina, maitea, lanera berandu iritsi naiz gaur eta nola aterako naiz orain, ba? Bai, badakit beti esan izan didazula, baina... Baietz, neure errua dela, baina... Oraintxe noa”. Don Antoniok ez ikusteko ahaleginak egin nituen arren, tipo horrek seigarren zentzumenen bat duela uste dut; ni izorratzeko, bereziki. “¿Un paseíto para relajarse, Bustindui?”. “La hija, don Antonio, que se ha puesta mala. Iba al colegio a…”. Bere berakatz aurpegi erretxina jasan behar, gainera. “Día productivo hoy, ¿verdad? Con un par más así, igual entramos en el IBEX”.

Sekulako ostia txarrarekin jarri nintzen bolantean. Gidari amorratu bati erreparatuta, tximutik gatozela baiezta daiteke inongo zalantzarik gabe. Alabaren eskolatik kale pare batera nengoen, presa eta malaletxea borborka, zebrabide batean gelditu nintzenean. Oinezko bakarra. Segituan ezagutu nuen. Txomin, osaba Isidroren kuadrillakoa; Txomenjauer lagunentzat, beti filosofatzen ibiltzen baitzen poteoan, ardo basoa eskutik kendu ere egin gabe. Azkenaldian, ostera, etxe azpiko tabernara jaisteko ere komeriak omen zituen, gerritik zisko eginda baitzebilen. Bidea gurutzatzen hasi zen, ezin mantsoago, gizona, bi makuluren laguntzaz. Orain ezkerrekoa, orain eskuinekoa. Zebrabidearen arrasto zuri bakoitza gainditzeko hamar bat aldiz altxatzen zuen makulu bakoitza. Gutxienez! Azkazalak jatekoa ez banaiz ere, ez dakit bat osorik utzi nuen. Hura zen hura ezinegona! Eta, itxuraz, kanporatu ere egin nuen artegatasuna, Txomenjauer begira-begira geratu baitzitzaidan bidearen erdian, bere 45 graduko gerri okertuarekin. Bizitza sufrimendua zela zioen alemaniarrak, eta ideia horren materializazioa zen agurearen irudia. Bat-batean, distira ikusi nion begiradan, ohore eriaren araldia. Makuluei tinko eutsi eta ezin zuzenago jarri zuen enborra, aurreko guztia komedia hutsa izan balitz bezala. Min guztiak desagertuta moduan egin zituen bidearen bestalderainoko azken metroak, futbolari trebearen plantaz, instant batzuk aurretik arrasto zuri ziztrin bat egiteko luzatzen zen denboran. Espaloira iritsitakoan, behako harroskoa bota zidan. Primera sartu eta aurrera jarraitu nuen, Txomenjauerren profil tentea niri begira igartzen nuela. Txiki sentitu nintzen bere ondotik pasatzean, eta agurtu egin nuen. Berak ere agurra itzuli zidan, eskuin makulua indartsu zerura altxatuta.

Eskolara iristeko bihurgunea hartzen ari nintzela, larruen denda begiztatu nuen. “Curtidos Jacinto, del monte al cinto”. Hantxe eman nituen laneko lehen urteak, larruak ontzen, mozten, gerrikoak egiten. Pozik oroitzen nuen garai hura; zinez aske izan nintzen bakarra balitz bezala, sama estutzen zidan larruzko uhalik gabea. Orduan neuk lantzen nuen larrua, eta ez inork nirea.

“Matrix”en soinua beste behin. Don Antonio deika. “Se le acumula el trabajo, Bustindui”. Pilula urdina ala gorria. “Mire, don Antonio, ya le he dicho que he venido a recoger a mi hija al colegio, porque tiene fiebre y…”. “Pues dele un ibuprofeno y vuelva aquí, que no le pago para…”. Gorria. “No se preocupe más por mí, que no volveré a molestarle. Lo dejo, don Antonio. Que tenga usted un buen día”.

Nahi duguna gara, etengabe eta une bakoitzean. Pilula urdina ala gorria. Gorputz bat, larru biluzia, desiren luizia, borondate hutsa, ahal guztia. Txomenjauerren oihu burlatia entzun izanaren irudipena, espaloi garaitik barrezka.