Inflazioaren ondorioz prezio oso merkeak dituen Argentinarantz abiatzeak kolokan jartzen du Uruguaiko mendebaldeko itsasertza, Gobernuak kapitalen ihesa eta langabezia handia arintzeko hartu dituen neurriak «guztiz eskasak» baitira.

Maiatzaren 1aren aurreko asteburua bezalako postalekin, Rio de la Platako nazioak lotzen dituzten hiru zubietan bi kilometro eta erdi arteko ibilgailuak sortu zirenean eta pausoetako baterako %144ko prezio aldea erakusten duen neurketa batekin, alertak piztuta daude Uruguain.

Erosketak

2021ean pandemiaren ondorioz itxitako mugak berriro ireki baino lehen, Uruguai eta Argentinaren arteko aldaketa ez da arazo berria Artigas, Paysandú, Salto, Rio Negro, Soriano eta Koloniako departamendu uruguaitarrentzat.

Izan ere, Nicolas Olivera Paysandúko intendenteak Eferekin elkarrizketan azaldu duenez, bere departamentuko hiriburua bezalako hirietan, Colón argentinarrarekin zubiz lotuta, gurutzatzea «oso erraza» da eta 10 minutu har ditzake.

Hala ere, inflazioak Argentinan izan duen gorakadak (azken neurketan urteko %108,8ra iritsi zen eta Uruguain %3,19ra igo zen aldi berean) areagotu egin du Pablo Mieres Uruguaiko Lan eta Gizarte Segurantza ministroak «konpondu ezinezkotzat» jo duen desberdintasunaren inguruko kezka.

«Merkeagoa da dena; orduan, jendea, hain gertu dagoenez, gurutzatzen du bazkaldu, afaldu, ardo on bat edan edota odontologiako edo oftalmologiako zerbitzu profesionalak erabiltzeko. Farmaziak oso merkeak dira, optikak, estetika-zerbitzuak ile-apaindegiak, dena», adierazi du Oliverak.

Concordia (Argentina) Salto-rekin muga egiten duenetik, Marcelo Faccini turismo-enpresariak azpimarratu du «lan-iturri asko» galdu direla, eta, argentinarren aldera joanda, bertan bizitzen geratzeko ere badirela –Saltoko iturriek uste dute 2.000 lagunek egin zutela–.

«Etxeak alokatzen dituzte han, bizitza merkeagoa ateratzen zaiolako, etxe on bat alokatzea 50 edo 60.000 peso argentinarren (250 dolar inguru) ardatzean dabil une honetan (...); hemen zilar horrekin ez duzu ezer alokatzen», nabarmendu du.

Neurriak ez dira nahikoak

Joan den maiatzaren 10ean, Gobernuak itsasertzeko krisia arintzeko neurri sorta bat iragarri zuen. Neurri horien arabera, gasolinaren besterentzeetan Barne Zerga Espezifikoa %30etik %40ra jaitsiko da, prezioa Argentinakora hurbiltzeko eta saltokietarako 2021ean ezarritako exonerazioak itzultzeko.

Neurriek, gainera, farmazien deskontuak eta kontratazioak sustatzen dituen sorospena barne hartzen dituzte, eta «berantiarrak» eta «guztiz eskasak» dira Gustavo Chiriff oposizioko Frente Amplio Saltoko Intendentziako idazkari nagusiarentzat.

«Nire ustez, Gobernuak beste begirada bat izan beharko luke, batez ere mugako prezioei begira, hara begira jartzen baikara. Orain arte ez da sartu gure ustez horren guztiaren korapiloa den horrekin, inportatzaileak, alegia», alegatu du, eta azpimarratu du falta dela, adibidez, oinarrizko produktuetarako mikro inportazioa baimentzea.

Uruguaiko Unibertsitate Katolikoaren Behatoki Ekonomikoak egina, Mugako Prezioen Adierazleak erakutsi zuen maiatzean Salto eta Concordiaren arteko prezioen aldea% 143,6ra igo zela eta elikagaiak eta alkoholik gabeko edariak %159 garestiagoak direla Uruguaiko hiri horretan.

Faccinik azpimarratu duenez, Gobernuak «ez du errealitate osoa ikusten», eta «ez du ezer egin» turismoa bezalako sektore bereziki kolpatu batentzat. Chiriffek azpimarratu du Argentinako zubiak dituzten hiru departamenduek dituztela herrialdeko langabezia-tasa handienak, eta, horien artean, Saltok duela altuena, % 4,7rekin.

Prentsari dagokionez, Mieres ministroak zehaztu du Salto-k «historikoki langabezia-tasa handiagoa» izan duela, eta azaldu du «ahal den neurrian» erantzuten zaiola, Argentinako ekonomiak «desoreka oso orokorra» baitu.

Oliverak, bitartean, Paysandú-n galerak turismo erakarpenarekin konpentsatu nahi direla dio, «jai, biltzar edo kirol ekitaldien bidez».

Zero kilo eta askatasuna

Egoerari buruz galdetuta, Luis Lacalle Pou Uruguaiko presidenteak hedabideei esan zien duela gutxi baztertuta dagoela erosketak egiteko mugan «zero kilo» ezartzea, zentzuzkoa delako familia elikatzen duenak «zilarra ematen dion lekuan» aukera egitea.

Gehienez ere, 15 egunean behin bost kilo sartzen dira pertsona bakoitzeko. Olivera bat dator lehendakariarekin: zerora eramateak «askoz gehiago» eragiten du eroslearengan, hain zuzen ere, lasai-lasai dagoenarengan eta gastatzera doanarengan.

«Ez dugu zero kilora apuntatzen, baina bai kontrabando handiaren kontrolera», adierazi dio prentsari Diego O'Neill Enpresa Ganberen Konfederazioko (CCE) presidenteak. Horretarako, funtsezkoa da produktuak garestitzen dituzten «inportatzaileei buruzko araudiak» berrikustea.

Bestalde, zirkulazioa mugatzeko aukera mahai gainean ote dagoen zalantzan jarrita, Chiriffek eta Oliverak –Alderdi Nazional ofizialistakoak– ezetz diote.