Las Criadas izeneko feministek Bizkaiko Fiskaltzan salaketa aurkeztu zuten; izan ere, Anacer (Asociación Nacional de Clínicas de Reproducción Asistida) elkarteak Bilbon egin zuen biltzarrean, haurtxoen salerosketaren publizitatea egin zuen: gai horri buruzko txosten bat sartzean, alokairuko emakumeak laguntza bidezko ugalketarako beste modu bat bezala tratatzen dira, eta hori legez kanpokoa da Espainian. Ospakizuna zilegi ez dela eta edukia legez kanpokoa dela salatu dute, Espainiako legedian eta nazioarteko instantzietan jasotzen den bezala.

Nortzuk dira haurdun dauden emakume horiek? 35 urtetik beherako emakumeak izaten dira, ezkonduak, eta hainbat seme-alaba izaten dituzte. Landa-eremuetatik, auzo deprimituetatik edo hiri handietako langile-klasetik datoz. Hezkuntza-maila txikiko emakumeak, prestakuntzarako aukerarik eta lan-aukerarik izan ez dutenak. Langabetuak, edo lan prekarioak dituztenak edo ezkutuko ekonomian ibiltzen direnak.

Arazo ekonomikoak dituzte edo pobrezia-egoeran eta gizarte-kalteberatasunean bizi dira; ahultasun ekonomiko, psikologiko eta legalaz gain.

Amaren rolak bere nortasunaren eginkizun nagusi eta banaezina betetzen du.

Bai obuluak hornitzen dituzten amak, bai alokairuko ama gisa jarduten duten emakumeak, mendekotasun-egoera hierarkikoan daude haur jaioberri bat lortzeko erabiltzen dituzten pertsonekiko.

Emakumeen sexu-klasearen gainean eraikitako mendekotasuna da, eta klase sozialak, arrazak, etniak, adinak eta/edo nazionalitateak zeharkatzen dute.

Azken batean, ikaragarrizko loturak daude pobreziaren feminizazioaren eta negozio hori prekarietate-lekuetan ugaritzearen artean. Alicia Puleok ugalketa-erauzketa deitzen dio.

Oraindik ibilbidea falta zaio gizonezkoen menderatze gizarteari gizarte solidario bihurtzeko; badirudi horretan insistitzen jarraitu beharko dela. Gizarte-aldaketa hori da, hain zuzen, merkatu libreak muturreko pobreziatik eta seme-alaben gosetik libratzen ez dituela ikusi duten emakumeek irrikatzen dutena. Munduko liderrek pobreziari buruz hitz egiten dute oro har, ebidentziak erakusten duenean, gizonen sistema menderatzaile honetan, pobrezia eta gosea, izatez, pobrezia feminizatua direla. Urteak dira Gobernu estatubatuarraren zifrek emakumeak buru dituzten familiak Estatu Batuetako pobreenak direla adierazten dutela; pobrezia-tasa hau beste familia batzuena baino hiru aldiz handiagoa da. Beste txosten ofizial eta ez-ofizial batzuek jasotzen dutenez, ekonomikoki garapen txikiagoa duten eta etengabeko prekaritatea duten herrialdeetan, emakumeak dira pobretatik pobreenak beren seme-alabekin batera.

Gizarte solidarioa eta AEBetatik iristen den ugalketa-ustiapenaren negoziotik librea lortzeko eraldaketak bi oztopo ditu gizonaren menderatze-sistemari estuki lotuak: lehenengoa da emakumeen giza eskubideak errespetatzeko eskaera eta aldarrikapen feminista guztiak alde batera uzten edo hutsaltzen direla. Baina legegileek informazio osoa eta objektiboa jasotzen dutenean ere, bigarren oztopo bat geratzen da zutik, are funtsezkoagoa; gizonen nagusitasun-sistema batean, lehentasun politiko handiena gizonen nagusitasunari eustea izan behar dela.

Gure politikariek, salbuespenik gabe, bat egiten dute sistema menderatzaile eta merkantilista horrekin. Eta jaioberrien erosleek?

Bikote heterosexual ez-emankorrak eta bikote gay asko protagonista izan litezke feminismoak orain dela mende batzuetatik lantzen duen gizarte solidario honetan; beti babesa eman dien feminismoa, gaur egun emakumeak traizionatzen dituztela ikusten duen feminismoa, ugalketa-ustiapenean zuzenean parte hartuz. Hizkera gezurtia erabiltzen dute emakumeak ezabatzeko, “subrogazio” edo “alokairuko sabelak” termino faltsuak erabilita.

Esplotatutako emakumeak dira, ugalketa-eskubideak urratuta dituzten emakumeak, sortu eta erditu daitezkeen emakumeak, bizirik irauteko dirua behar duten emakume pobreak dira denak. Otzanak dira eta ezin dituzte kontratuak inpugnatu; horixe da agentziek bilatzen dutena. Las Criadas taldeak pobrezia emakumeak erakartzeko erabiliz izugarri hazten ari den negozio hau salatzen du. Era berean, Estatuan tranpa eginez haurtxoak erosteko erabiltzen ari den instrukzioa baliogabetzea eskatzen du.

Estatuak baliogabetu egin behar ditu Erregistroen eta Notariotzaren Zuzendaritza Nagusiaren 2010eko urriaren 5eko 10. jarraibidea eta Lagundutako Giza Ugalketarako Teknikei buruzko Legearen 10.3 epigrafearen aldaketa. Izan ere, Estatuko herritarrek haurrak erostea eta emakumeak ugaltzeko ustiatzea ahalbidetzeaz gain, amatasunaren merkataritzan diharduten agentzia eta kliniken jarduera errazten duen testuinguru sozial, politiko eta juridikoa ezartzen dute.

Emakumeen indarra gure etorkizuna da!