Arartekoak ohartarazi du talde zaurgarri batzuek alokairuko etxebizitza bat aurkitzeko «premia berezia» dutela, baina ez dutela «behar bezalako arreta» jasotzen Lakuako Gobernuko Etxebizitza Sailetik, eta zuzeneko esleipenaren prozedurari berme gehiago ematea gomendatu dio.

Hala jasotzen da ebazpen batean, non azaltzen baita azken urteotan gora egiten ari dela herritarren erreklamazioen kopurua, pertsona kaltebera batzuek etxebizitza bat eskuratzeko duten «premia larriagatik», «dagoen etxebizitza parke publiko eskasagatik, txandakatze eskasarekin, eta merkatu pribatua gero eta tentsionatuago dagoelako».

Horren guztiaren ondorioz, Arartekoak Lakuako Gobernuko Etxebizitza eta Hiri Agenda Sailari gomendatu dio «segurtasun juridiko eta ziurtasun handiagoa eman diezaiola errentamendu erregimeneko babes publikoko etxebizitzak zuzenean esleitzeko administrazio prozedurari».

Onuradunak zehazteko, prozeduraren bermeak zehazteko eta parte hartzen duten alderdien eskubideak zehazteko eskatu dio.

BERMERIK EZA

Arartekoaren ustez, etxebizitzen zuzeneko esleipenean esku hartzen duten botere publikoek «prozedura-bide arauturik hartzen dituzten erabakiei behar bezalako bermeak emango dizkienik ez dute, interesdunek aukera izan dezaten izapideen egoera ezagutzeko, beren interesak defendatzeko eta hartutako erabakien aurka egiteko».

Babes publikoko alokairuko etxebizitza baten onuradunak aukeratzen dituzten gizarte zerbitzuei gomendatzen die herritarren «eskaerak berariaz eta modu arrazoituan» ebazteko eta bizitegi egoerari eta kalteberatasunari buruzko balorazioak zehazteko.

Oinarrizko gizarte zerbitzuen txostenak «harmonizatzea» ere gomendatzen du.

Arartekoak bere ebazpenean gogorarazten du Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan 94.748 etxebizitza babestu eskatzaile daudela, eta horietatik 72.564 errentamendu erregimenean inskribatuta daudela.

Nabarmendu du, halaber, etxebizitza dela, Lakuako Gobernuaren azken azterlanen arabera, herritarrak gehien kezkatzen dituen hirugarren gaia, enpleguaren eta osasunaren atzetik soilik, eta parke publiko nahikorik ez izateak «bereziki eragiten diela egoera sozial eta ekonomikoan dauden pertsonei».

Herritarrek etxebizitza bat ezohiko prozeduraren bidez esleitzeko eskaerak izapidetzean aurkitzen dituzten zailtasunak azpimarratzen ditu, eta ohartarazi du horrek etxebizitza bat zuzenean esleitzea lor dezaketen pertsonei eragiten diela, hala nola kolektibo bereziki ahulei, genero indarkeriaren biktimei, terrorismoaren biktimei eta inguru degradatuetako bizilagunei.

Egoera horren aurrean, Arartekoak «funtsezkotzat» jotzen du botere publikoek «araudi eta prozedura eskakizunak betetzea, etxebizitza-premia bereziko egoerak ebaluatzeko, etxebizitza duin eta egokia eskuratzeko aukera ziurtatzeko».