GAUR8
Gaur X urte

Gaur 25 urte Ostiral Santuko Akordioa sinatu zenetik

25 urte betetzen dira gaur Belfasten Ostiral Santuko Akordioa izenpetu zenetik. Partekatutako Batzarra eta Gobernua izatera itzuli ziren eta Erresuma Batua, Ipar Irlanda eta Irlandako Errepublikaren arteko instituzio berriak sortu ziren.

Ostiral Santuko Akordioaren 25.urteurrena da gaur.
Ostiral Santuko Akordioaren 25.urteurrena da gaur. (Derik HUDSON | Getty Images)

1998ko apirilaren 10ean sinatu zen Ostiral Santuko Akordioa Belfasten, Irlandan. Bi hitzarmen adostu ziren, Alderdi Anitzeko Akordioa, Iparraldeko Irlandako alderdi gehienek sinatutakoa eta Akordio Britaniar-Irlandarra, Britainia Handiko eta Irlandako Errepublikako Gobernuen artekoa.

Helburua ‘The Troubles’ deitutako gatazkarekin amaitzea izan zen eta Ipar Irlandako bake prozesuan aurrerapenik handienetarikoa izan zen. Subiranotasuna, gobernua, diskriminazioa eta talde militar eta paramilitarrak, justizia eta polizia izan ziren akordioaren erdigune.

Horrela, Ipar Irlandari gobernu propioa izateko eskubidea itzuli zion «boterearen partekatzean» oinarrituta eta partekatutako Batzarra eta Gobernua berrezarri ziren. Gainera, Erresuma Batua, Iparraldeko Irlanda eta Irlandako Errepublikaren arteko lankidetza-instituzio berriak sortu ziren.

Adostasunaren printzipioari (zeinaren arabera bateratutako Irlanda bat lortzeko xedea onartzen zen) baiezkoa eman zitzaion, indar paramilitarren armagabetzea onartu zen eta Ipar Irlandako Polizia eraberritu zen.

Urte bereko maiatzaren 22an egindako erreferendum baten bidez onartu zen. Honetan, Ipar Irlandako boto-emaileei Alderdi Anitzeko Akordioaren alde ote zeuden galdetu zitzaien eta Irlandako Errepublikakoei Estatuak akordioa sinatzea eta beharrezko konstituzio-aldaketak egitea (Irlandako Konstituzioaren 19. zuzenketa) onartuko zuten galdetu zitzaien.

Akordioa gorabehera, 2002an Behin-behineko IRAren ustezko espioitza sare batek Iparraldeko Irlandako autonomia etetea eragin zuen. 2007an, taldearen armagabetzearen ondoren, unionistek eta nazionalistek berriz ere lankidetzari ekin zioten.