Ohiko galdera izaten da ea desberdin funtzionatzen ote duen pertsona ezker baten garunak eta pertsona eskuin batenak. Aldeak topatu dira, baina oso txikiak. Pertsona ezker baten mugimendu-azalean, eskuineko hemisferioak pisu funtzional handiagoa du ezkerreko hemisferioak baino. Garunean, mugitutako gorputz-adarraren kontrako hemisferioak egiten du kontrol motorra. Adibidez, ezkerreko eskua mugitzen denean, eskuineko azal motorrak kontrolatzen du mugimendua. Eta alderantziz. Zentzu horretan, maila motorrean, pertsonok gorputzaren alde batetik edo bestetik izaten dugu lehentasuna, eta horregatik esaten dugu ezkerrak edo eskuinak garela. Badira alde bikoak diren pertsona batzuk ere, baina ehuneko txikiagoa da.

Hartara, ezkerrak joera du gorputzaren ezkerraldea, batez ere goiko gorputz-adarra, neurri handiagoan edo jarduera gehienetarako erabiltzeko, baita behekoa ere, eta hori horrela da nagusi diren eremu motorrak eskuineko hemisferiokoak direlako.

Pertsona eskuin gehienentzat, hizkuntzarako hemisferio garrantzitsuena ezkerrekoa da. Ezker gehienentzat ez da horrela. Hala ere, badira ezker asko hizkuntza ezkerreko hemisferioan lateralizatuta dutenak, badira hizkuntza eskuineko hemisferioan duten ezkerrak eta batzuk bi hemisferiotan dute hizkuntza. Berezitasun horiek ez dute inolako eraginik. Adituen hitzetan,«hizkuntzarentzat, ezkerra izatea alderdi positiboa izan daiteke hizkuntza bi hemisferioetan badago. Ezkerreko hemisferioari eta hizkuntzaren eremuei eragiten dien lesioa duen pertsona eskuinak hizkuntza erabat galtzen du. Aldiz, hizkuntza bi hemisferioetan duen ezker batek, lesioak bi hemisferioetako bati eragiten badio ere, bestea dauka oraindik, eta, beraz, funtzio-galera, kasu honetan hizkuntza, txikiagoa izaten da».

Ezkerrak eta eskuinak egotearen arrazoi zientifikoa ez dago oso argi, baina badirudi nerbio-sistemaren antolaketarekin lotuta dagoela. Gaitasunen garapenari dagokionez, ez dago desberdintasun adierazgarririk ezkerren eta eskuinen artean.

Lehentasunak errespetatzea

Onuragarria al da haur ezker bat eskuineko eskuarekin idazten ikastera behartzea? Historian zehar asko izan dira eskuinarekin moldatzera behartuak izan diren pertsona ezkerrak. Horretan badute pisua, gainera, zenbait sinismen erlijiosok eta uste sozialek. Adituen erantzuna ezezko biribila da. Izan ere, pertsona batek txiki-txikitatik eskuzko lehentasun bat erakusten badu ezkerreko eskua erabiltzeko, lehentasun hori aldatzeak korrontearen kontra borrokatzea esan nahi du, bere garuna horrela antolatzen ari delako. Onuragarriena lehentasuna nerbio-sistema antolatuta dagoen moduaren arabera ematen uztea da.

Horregatik hitz egiten da “ezker nahigabetuaz”. Ezkerrak diren arren, idazteko, lan egiteko eta bestelako gaitasunak garatzeko eskuina erabiltzera behartu dituzte. Esperientziak erakutsi du horrek nahasmendua sor dezakeela, pertsona bere esku 'ahulena' erabiltzera behartzen baita, nolabait esateko, eta denbora gehiago beharko du trebetasun horiek garatzeko. Hartara, baldarragoa sentituko da.

Nahiz eta haur batzuek, ia jaiotzen direnetik, lateralitatea zehaztuta izan, gehienek urte batzuk behar izaten dituzte beren burua erakusteko, haurrak esploratzen joaten direlako. Horregatik egokiena denbora uztea da, behatzea eta ezer inposatu gabe laguntzea. Adituen esanetan, “gomendagarriena da guraso gisa aurrea hartzea eta estrategiak aurkitzen joatea. Ikusiko dute semeak gauzak bi eskuetako batekin hartzeko joera duela, edo eskailerak igotzeko, lehenik eskuineko oina edo ezkerrekoa jarriz, edo kaleidoskopio bat beti begi berera eramateko», azaldu du. «Ezkerra dela ikusiz gero, egokiena da, ezkerretarako produktuak egiteko aukera izanez gero, aukera hori erostea, guraizeak bezala. Eta aukera hori ez dagoen lekuetan, pazientzia handiagoz irakatsi, desberdintasun hori positibotasunez bizi dadin».