1991ko abenduaren 25ean, Sobietar Batasuna ofizialki desegin zen, eta, Estatu Independenteen Erkidegoko (CEI) presidenteek botere zentraleko organoak onartzeari uko egin ziotenez, Mikhail Gorbatxovek SESBeko presidente kargua uztea erabaki zuen telebistan hitzaldi bat eginez.

1985ean Alderdi Komunistako idazkari nagusi aukeratua, Gorbatxovek ekonomia sobietarra geldituta zegoela eta berrantolaketa beharrezkoa zela iragarri zuen. Hasieran, bere erreformak ‘uskoreniye’ (azelerazioa) deituak izan ziren, baina ondoren ‘glasnost’ (liberalizazioa, irekiera, gardentasuna) eta ‘perestroika’ (berreraikuntza) terminoak askoz ere popularragoak bihurtu ziren.

Sobietar Batasuneko azken presidentea onik atera zen 1991ko abuztuko estatu kolpetik, baina ezin izan zuen ezer egin hurrengo hilabeteetan Kremlin lurperatu zuten independentzia deklarazioen aurrean. Estatu kolpe saiakeraren ondoren, politikoki gero eta ahulagoa zegoen, batez ere Boris Yeltsinen ekintza politikoaren ondorioz, Gorbatxovek PCUSeko idazkari nagusi kargua utzi eta Batzorde Zentrala desegin behar izan zuen. SESBeko buruzagitzari uko egitea denbora kontua besterik ez zen.

Bere dimisioa eta Sobietar Batasunaren desegitearen ondoren, Gorbatxov Errusiako politikan aktibo mantendu zen. Sobietar Batasunaren ondorengo aroaren lehen urteetan, Errusiako presidente Boris Yeltsinek egindako erreformak kritikatu zituen.