Gaurko egunez jaio zen Steve Biko apartheidaren aurkako ekintzailea
Duela 78 urte jaio zen Hegoafrikako apartheidaren aurkako ekintzaile sonatua izango zen Steve Biko. 70 elkarte sortu edota koordinatu zituen Bikok, besteak beste Herri Beltzen Konbentzioa deiturikoa.
Stephen Biko 1946ko abenduaren 18an jaio zen Tarkastaden. Bere familia xhosa tribukoa zen, Port Elizabethetik hiru ordutara zegoen hiri hartan finkatua. Biko gaztea Nataleko Unibertsitateko Medikuntza Fakultatean matrikulatu zen, eta handik gutxira Hegoafrikako Ikasleen Batasun Nazionalera (NUSAS) batu zen, apartheidaren aurkako ikasle mugimendu garrantzitsu batera.
Erakunde horretan militatu ondoren, Bikok ondorio bat atera zuen, une horretatik aurrera bere pentsamendua definituko zuena: bere ustez, horrelako organismoak ezin zituzten arraza zuriko pertsonek zuzendu, asmo onak izan arren, inoiz ezingo zituztelako benetan arraza beltzekoak izateak esan nahi duenaren ondorioak jasan, eta horrek, azkenean, jarrera paternalista izatera eramango zituelako. Hori dela eta, eta beltzen askapen mugimenduetan nagusitasun zuria saihesteko, Hegoafrikako Ikasleen Erakundea (SASO) sortu zuen Bikok.
Bere erakundetik, Bikok beste hirurogeita hamar elkarte bultzatu eta koordinatu zituen, non Herri Beltzen Konbentzioa edo Kontzientzia Beltza deitu zuen, azkenean 1976ko Sowetoko sarraskia ekarriko zuten protesten eragile bihurtuko zena.
Garai gatazkatsuak
Manifestazio hark, hain amaiera dramatikoa izan zuenak, afrikaans hizkuntzan, gutxiengo zuriaren hizkuntza ofizialean, irakastea inposatzen zuen eta bere hizkuntzan heztea eskatzen zuen lege baten aurka agertu nahi zuen. Poliziak eragindako errepresio bortitzaren ondorioz, mila pertsona inguru hil ziren. Egun hartan ordenaren indarrek altxamendua geldiarazi bazuten ere, apartheidaren aurkako sentimendua areagotu egingo zen.
Orduz geroztik, askotan atxilotu zuten, baina beti atera ahal izan zen aske. 1977ko udako gau zorigaiztoko hartara arte. Gau hartan, Biko Port Elizabetheko mitin batetik zetorren atxilotu zutenean. Dagoeneko 101 egun eman zituen bakarti konfinamenduan 1976an, baina atxiloketa hura azkena izango zen. Irailaren 11n, berrogeita hamar egunez atxilotuta egon ondoren, Biko konorterik gabeko egoeran erori zen, besteak beste, Harold Snyman eta Gideon Nieuwoudt agenteek Sanlam eraikineko 619. aretoan emandako jipoi bortitzaren ondorioz eta handik gutxira hil zen.