21 DIC. 2023 Gaur X urte Jose Miguel Beñaran ‘Argala’ ETAko buruzagi historikoa hil zuten Angelun duela 45 urte Gaur 45 urte Jose Miguel Beñaran Ordeñana ‘Argala’ ETAko buruzagia hil zuten Angelun, BVE talde ultraeskuindarrak aldarrikatutako atentatu batean. ETAko militantea gazte-gaztetatik, bere jarduera intelektualagatik eta ekoizpen politikoagatik nabarmendu zen. Jose Migel Beñaran 'Argala'-ren segizioa bere sorterrian, Arrigorriagan. 1978ko abenduaren 21ean hil zen atentatu parapolizial baten ostean Angelun. (Beñaran familia Funtsa) GAUR8 1978ko abenduaren 21ean, gaur 45 urte, Jose Miguel Beñaran ‘Argala’ ETAko kide eta buruzagi historikoa Angelun hil zuen Batallon Vasco Español izeneko talde parapolizialak bere gain hartutako atentatuan. 29 urte zituen baina bere itzala luzea da. Egun hartan, ‘Argala’ bere autora igotzera zihoan, Renault-5 bat, Angeluko apartamentu eraikinaren ondoan aparkatuta. Motorra aktibatzean, autoaren azpian jarritako bonba lehertu zen, eta hil egin zen. Batallon Vasco Español (BVE) taldeak aldarrikatu zuen atentatua, eta egileak ez zituzten inoiz atxilotu edo epaitu. Argalak 29 urte besterik ez zituen hil zenean. Hala ere, frankismoko azken urteetan erakunde armatuaren operatiboetan parte-hartze handia izan zuen, eta ekoizpen teoriko eta politiko nabarmena, etorkizuneko norabide estrategikoa markatu zuena. Frankismoaren errepresio gogorrenaren urte haietan beste hainbat gazte bezala, Beñaran ETAn sartu zen, «herriaren alde zerbait egiteko» sentimenduak gidatuta. Bere lehen ekintzek izaera propagandistikoa zuten, baina erakundearen koadroen atxiloketek laster klandestinitatera eraman zuten, non fronte kultural eta militarretan egin zuen lana uztartu zuen. Burgosko Prozesuan, 1970ean, epaitegiak askatzeko saiakeran parte hartu zuen. Lan klandestinoak Euskal Herritik Madrilera eraman zuen, eta han harremanak izan zituen alderdi langile eta intelektual antifrankistetako ordezkariekin. Bertan, kide zen erakundeak egindako ekintzarik ikusgarrienetako batean parte hartu zuen, Ogro Operazioa izenekoan. Operazio horrek Luis Carrero Blanco espainiar Gobernuko presidentea hil zuten 1973an. Horregatik lortu zuen ospea publikoki, nahiz eta, bere ibilbidean zehar, ‘Argalak’ jarduera intelektual eta analitiko bizia garatu zuen marxismotik, gorputz ideologikoa eta kohesioa eman ziona ETAri. 1976an, Frantziako Poliziak atxilotu eta Yeu uhartean konfinatu zuen, beste euskal errefuxiatu batzuekin batera. 1977an Euskal Herrira itzuli zenean, aktiboki parte hartu zuen Telesforo Monzonek bultzatutako Txibertako elkarrizketetan.