Juantxo EGAÑA

MENDE ERDIKO BIDAIA LIBURUAK JANTZI ZITUZTEN ARGAZKIAK

XX. mendearen hasieran argazki liburu asko argitaratu ziren, batez ere bidaia liburuak. 1917an, Kurt Hielscher argazkilari alemaniarrak "Das unbekannte Spanien" liburua argitaratu zuen, Ondarroako, Donostiako eta Pasaiako itsas eszena batzuk bildu zituena. Jose Ortiz Echagüek Berlinen “Spanische Köpfe” argitaratu zuen 1929an; bertan, Gipuzkoako arrantzaleen eta Arabako baserritarren dozena erdi bat erretratu agertzen ziren. 1932an, Tuteran jaio eta Donostian bizi zen Pascual Marin argazkilariak "Lo admirable de Guipúzcoa" liburua argitaratu zuen. Gipuzkoako lurraldearen ikuspegi bukoliko eta intenporal samarra. Marinek ibarrak, herriak, baserriak eta portuak erakutsi zizkigun, baita bertako jendea ere, Gipuzkoako paisaiaren eta jendearen argazkiak, beste euskal lurralde batzuetara eraman litezkeenak. Pascual Marinek egunerokotasun sentsazio bat eman nahi zien bere irudiei, gehienbat izaera piktorikoa baitute. Liburuan agertzen den irudi hau, artikulua ilustratzen duena, 1923an egina da; familia bat agertzen da Zegamako Ezpaleo baserriaren aurrean argazkilariaren esanetara jarrita. Euskal Herriaren ikuspegi erromantiko hori zuten beste liburu batzuk ere argitaratu ziren, hala nola ”Visages du Pays Basque”, 1946an Parisen argitaratua, eta 1948an “País Vasco. Guipúzkoa”, Sigfrido Koch Bengoecheak Bilbon argitaratua. Euskal Herriko beste bidaia liburu bat, “Pays Basque de France et d'Espagne”, Rodney Gallop eta Philippe Veyrinena, 1951n argitaratu zen; eta 1953an, Jean Dieuzaideren argazkiekin, "Pays Basque", Parisen. Urte horretan bertan, Pio Barojak, Bartzelonako Destino argitaletxearen eskutik, “País Vasco” bidaia liburua argitaratu zuen, argazki gehienak Ramon Dimas katalanarenak zituena. Liburu horiek guztiak sakongrabatuan inprimatu ziren, horrek kalitate handiagoa ematen baitzion argazki inprimaketari.