NAIZ

Chadwick Boseman, XXI. mendeko zinemarako harrotasun beltza

James Brownen musika urakanetik Jackie Robinson beisbolaren mitora Black Panther heroi beltz garaiezinetik pasatuz, Chadwick Bosemanek afroamerikar harrotasuna irudikatu du XXI. mendeko Hollywooden, oraindik ere pantaila handian arraza berdintasunetik oso urrun jarraitzen badu ere. Gaur hil da 43 urterekin minbizi baten ondorioz.

Chadwick Boseman. (Tolga AKMEN / AFP)
Chadwick Boseman. (Tolga AKMEN / AFP)

Marvelen superheroi enblematikoa mundu osoan ospea eman zion papera izan zen arren, Wakandaren buruzagi bezala besoak gurutzatuta agurtuz, Chadwick Bosemanen karrera era guztietako mito afroamerikarren interpretazioagatik ere nabarmendu da.

Fikziotik errealitatera, pertsonaia ikoniko horiek artista beltzen belaunaldi berri baten lehen lerroan jarri zuten, zinema barruan eta kanpoan arrazakeriari aurre egiteko prest.

«Arazo bat konpontzeko, zuzenean tratatu behar da, baina kasu honetan egoera Hollywoodeko hasieratik dator, ‘The Birth of a Nation’ (1915) bezalako film arrazistekin», adierazi zuen Bosemanek 2016an egindako elkarrizketa batean.

«Afroamerikarrentzat mingarriak diren irudi horiek historian zehar jarraitu dute. Gaur egun, gutxiengoek hitz egin dute eta paper hobeak nahi dituztela argi utzi dute. Horregatik, aniztasunari buruzko eztabaidak aurrera jarraitu behar du, eta industriaren aldaketak aurrera egin behar du», gaineratu zuen.

Aktorea Andersonen jaio zen, Hego Carolinako (AEB) hiri batean, eta interpretazioaren munduan lehen saiakerak tiroketa batean hil zen lagun bati buruz institutuan idatzi eta protagonizatu zuen antzezlan batekin iritsi ziren.

Bosemanek su motelean egin zuen bere ibilbidea eta Estatu Batuetan (Washingtongo Howard Unibertsitatea) eta Erresuma Batuan (British American Drama Academy Oxforden) hezi zen.

2003an egin zuen lehen papera telebistan, ‘Third Watch’ telesailean. Bazituen ordurako 30 urte.

Pixkanaka-pixkanaka, tartea egiten joan zen: zineman debuta egin zuen ‘The Express’ filmarekin (2008) eta pisuzko pertsonaiak lortu zituen ‘Lincoln Heights’ (2008-2009) eta ‘Persons Unknown’ (2010) telesailetan.

Aitzindari beltzak

Bosemanen bizitza goitik behera aldatu zen ‘42’ (2013) filmean Jackie Robinson beisboleko izarra interpretatzeko aukera iritsi zitzaionean. Robinson MLBko garai modernoan jokatu zuen lehen afroamerikarra izan zen.

Brian Helgelanden zuzendaritzapean eta Harrison Ford bezalako aktore batekin batera, ‘42’ filmak ‘Draft Day’ (2014) filmaren ateak ireki zizkion, Kevin Costner buru zuen eta futbol amerikarraren promesa bati bizia ematen zion kirol arloko beste film bat.

Bere aurpegi serio, ahots erlats eta kameraren aurreko presentzia ikaragarria bikain ezkontzen ziren Hollywoodeko zinta biografikoek artikulatu ohi duten tonu laudagarri eta mitifikazioarekin, eta, beraz, handik gutxira, musikako benetako titan baten azalean sartzeko aukeratu zuten. ‘Black power’-eko erreferente absolutu bat izan zen James Brownen papera hartu zuen ‘Get on Up’ (2014) lanean.

Tate Taylorren film honek ez zuen zorte handirik izan leihatilan, baina kritikak eta publikoak bat egin zuten Bosemanen interpretazio sutsuaren aurrean amore eman zutenean, James Brown bezalako kamaleoniko, boteretsu eta bitxi bat birsortzeko erronka handi hartan.

Oraindik ‘Marshall’ filmean (2017) Thurgood Marshall, Estatu Batuetako Auzitegi Goreneko lehen epaile afroamerikarra, interpretatzeko astia izan zuen arren, Bosemanek Hollywoodeko pertsonaia handiaren estatusa lortu zuen Marvelek Wakandako paradisu beltzera eraman zuenean.

Black Panther gisa ‘Captain America: Civil War’ (2016) filman agertzea ‘Black Panther’ (2018) filmarekin iritsiko zenaren aperitibo bat baino ez zen izan.

Ryan Coogler zinemagile afroamerikarrak aktore talde bikaina bildu zuen Bosemanen inguruan (Michael B. Jordan, Lupita Nyong'o, Danai Gurira, Letitia Wright…). Harrotasun beltza erakusten zuten, 1.347 milioi dolar bilduz takila txikitu zuten, AEBetako gizartean eragin handia izan zuten eta arrazakeriaren aurkako aldarrikapenak fikzioan bideratu zituzten.

Bidean, ‘Black Panther’ filmak ere historia egin zuen, superheroien azpigeneroan film onenaren Oscar sarirako izendapena jaso zuen lehen filma bihurtu baitzen (soinu-banda onenaren, jantzi onenaren eta ekoizpen diseinu onenaren sariak irabazi zituen).

Boseman, bat-batean, mundu mailako ikur bihurtu zen gazte beltzentzat.

Baina ez zen Marvelen zintengatik bakarrik izan. Ekainean, adibidez, George Floyd afroamerikarra hil ondoren Los Angelesen (AEB) egindako manifestazioetan ikusi baitzuten.